ثقلین

چه برکات و فضایل دیگری برای تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها نقل شده است؟

فضیلت دیگر تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، پاک شدن از گناهان است، چنان‌که در روایتی نقل شده است که شخصی به‌خدمت امام صادق علیه السلام رفت و از زیاد بودن گناهان خود پیش آن حضرت درددل کرد. امام صادق علیه السلام به او فرمودند که «برای پاک شدن و دور ماندن از گناهان، تسبیح مادرم را بگویید و در پایان آن ذکر استغفرالله را تکرار کنید، با این روش هم شیطان از شما دور می‌شود و هم خداوند متعال از شما راضی می‌شود».

در اعمال خیر پیشینیان و آیندگان شریک شوید
یکی دیگر از برکت‌های تسبیحات حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها هم‌ردیف کردن گوینده آن با صدقه دهندگان در راه خداست، چنان‌که روایت شده است عده‌ای از مردم فقیر و افرادی که توان مالی برای صدقه دادن و کمک به دیگران را نداشتند، در خدمت امام جعفر صادق علیه السلام اظهار ناراحتی کردند: «ما مانند مردم ثروتمند دارایی و املاکی نداریم که بتوانیم در راه خدا صدقه بدهیم، آیا راهی برای جبران برای ما وجود دارد؟».

امام علیه السلام در جواب آن‌ها هم ذکر تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علی‌ها را تجویز کردند با این توضیح که بعد از آن، ذکر «لا اله الا الله» را ده مرتبه تکرار کنند. به این روش گوینده ذکر در هر عمل خیری که مردم پیشینیان انجام داده‌اند و بعدی‌ها انجام می‌دهند، شریک می‌شود.

منبع:https://hawzah.net

پرسش : چرا حضرت فاطمه(سلام الله  علیها) فاطمه نامیده شدند؟

پاسخ : حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم) به فاطمه(علیها السلام) فرمود: «اى فاطمه خداوند براى تو اسمى از اسامى خود را مشتق کرد، و او «فاطر» است و تو «فاطمه» هستى».(۱)
همچنین پیامبر بزرگوار اسلام فرمود: «از آن جهت دخترم، «فاطمه» نامیده شد که خداوند دوستداران او را از آتش به دور نگه داشته است».(۲)
امام على(علیه السلام) فرمود: «از آن جهت «فاطمه»، «فاطمه» نامیده شد که خداوند دوستداران او را از آتش جهنم به دور نگه داشته است».(۳)

همچنین على بن ابراهیم، از یقطینى، از محمد بن زیاد؛ مولاى بنى هاشم روایت کرده که گفته: یکى از مشایخ مورد اطمینان و موثق ما به نام نجیبه بن اسحاق فزارى، از عبدالله بن حسن بن حسن روایت کرده که حضرت ابوالحسن(علیه السلام) فرمود: «چرا فاطمه، فاطمه نامیده شده است؟»
عرض کردم: «برای اینکه تفاوتى باشد بین نام او و دیگر اسامى».

حضرت فرمود: «از آن جهت به این اسم نامیده شده، که خداوند تبارک و تعالى پیش از آفرینش موجودات به آنها علم داشت و مى دانست که حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم) در بین قبائل مختلف ازدواج خواهد کرد و آنان در وراثت این مقام طمع خواهند کرد، لذا بعد از آنکه فاطمه متولد شد او را بخاطر فرزندانى که از او متولد مى شوند فاطمه نامید و این منصب را در بین آنان قرار داد و با این برنامه آنان را از آن چه که در آن طمع کرده بودند محروم ساخت و بدین جهت فاطمه را فاطمه نامید که طمع آنان را از وراثت در این امر قطع کند».(۴)

و نیز حضرت صادق(علیه السلام) در ذیل آیه شریفه: «انا انزلناه فى لیله القدر» فرمودند: « مقصود از «لیله» فاطمه و مقصود از «قدر» خداوند است و هر کس «فاطمه» را بدان گونه که سزاوار و شایان معرفت است، بشناسد «لیله القدر» را درک کرده است و از آن جهت «فاطمه» فاطمه نامیده شده که مردم از شناخت او بریده و دور نگه داشته شده اند و فاطمه از بدی بریده و از پلیدی به دور بود».(۵). (۶)

پی نوشت:
(۱). بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۵.
(۲). بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۵.
(۳). همان، ص۱۶.
(۴). همان، ص۱۳.
(۵). همان، ص۶۵.
(۶). گردآوری از: فاطمه زهرا (سلام اله علیها) شادمانی دل پیامبر(صلی الله علیه و آله)، احمد رحمانی همدانی، ترجمه: سیّد حسن افتخار زاده، دفتر تحقیقات و انتشارات بدر، قم، ۱۳۷۶هـ ش، چاپ سوّم، ص۲۱۴-۲۱۶.

منبع: http://hadana.ir

روز عجیبی بود. فرستاده مأمون خلیفه عباسی آمده بود تا امام را از مدینه به سوی خراسان روانه کند. چهره و حرکات امام، همه و همه، نشانه های جدایی بودند. وقتی خواست با تربت پیامبر صلی الله علیه و آله وداع کند، چند بار تا کنار حرم رسول خدا رفت و برگشت. انگار طاقت جدایی را نداشت.

طاقت نیاوردم. جلو رفتم و سلام کردم. به خاطر مسافرت و این که قرار بود امام به جای مأمون در آینده خلیفه شود، به ایشان تبریک گفتم، امّا با دیدن اشک امام، دلم گرفت. سکوت تلخی روی لب هایم نشست. امام فرمودند:

«خوب مرا نگاه کن!… حرکتم به سوی شهر غربت است و مرگم هم در همان جاست… سجستانی!… بدن من در کنار قبر هارون پدر مأمون دفن خواهد شد».

https://hawzah.net

میهمان دوستی امام رضا علیه السلام

مرد گفت: «سفر سختی بود. یک ماه طول کشید».

امام رضا علیه السلام فرمودند: «خوش آمدی!»

«ببخشید که دیروقت رسیدم. بی پناه بودن مرا مجبورکرد که دراین وقت شب، مزاحم شما شوم».

امام لبخندی زدند و فرمودند: «با ما تعارف نکن! ما خانواده ای میهمان دوست هستیم».

در این هنگام روغن چراغ گردسوز فرونشست و شعله اش آرام آرام کم نور شد. میهمان دست برد تا روغن در چراغ بریزد، اما امام دست او را آرام برگرداند و خود، مخزن چراغ را پر کرد. مرد گفت: «شرمنده ام! کاش این قدر شما را به زحمت نمی انداختم».

امام در حالی که با تکه پارچه ای، روغن را از دستش پاک می کرد، فرمودند: «ما خانواده ای نیستیم که میهمان را به زحمت بیندازیم».

https://hawzah.net

 آوردن تمامى روایات وارده در فضیلت زیارت سیدالشهداء علیه السلام در گنجایش این نوشتار نیست، و از طرفى تا انسان، انبوه صدها روایت را در این مورد نبیند، به اهمیت قیام عاشوراء در حفظ دین و عظمت اباعبدالله الحسین علیه السلام و عنایت ائمه اطهار علیهم السلام در محور قرار دادن امام حسین علیه السلام نسبت به دین را در نمى یابد، به ناچار تنها به فهرستى از آنچه در فضیلت مادى و معنوى زیارت امام حسین علیه السلام ذكر شده است ، بسنده مى شود:
۱) روزى را زیاد مى كند.

۲) عمر را طولانى مى كند.

۳) خطرات را دفع مى كند.

۴) گناهان گذشته و آینده را مى آمرزد.

۵) مى تواند پنجاه نفر را شفاعت كند.

۶) حاجت او كنار قبر مستجاب است .

۷) ملائكه براى زوار دعا مى كنند.

۸) نام او را در اعلى علیین مى نویسند.

۹) هنگام خروج از خانه از گناه خارج مى شود.

۱۰) ثواب هزار حج مقبول دارد.

۱۱) ملائكه مأمور حفظ او و مالش هستند تا برگردد.

۱۲) روز قیامت خداوند بهترین حافظ اوست .

۱۳) در قدم اول آمرزیده و در قدمهاى بعدى تقدیس مى شود.
شیعه، امام را مقرب درگاه خدا مى ‏داند و با توسل به او قربى به خداوند پیدا مى كند، همانطور كه خودش در قرآن مجید فرمود: «به سوى او وسیله بگیرید» امام را وسیله الهى مى ‏داند. زیرا توسل و شفاعت، بُعدى از ابعاد زیارت است كه زائر از این طریق خود را به درگاه الهى نزدیك مى‏ كند

۱۴) به هر درهمى ده هزار درهم در دنیا و آخرت به او عوض مى دهند.

۱۵) در قیامت همه آرزو مى كنند از زوار آن امام حسین علیه السلام باشند.

۱۶) زوار امام حسین علیه السلام بر سفره هاى نور هستند در قیامت .

۱۷) زوار امام حسین علیه السلام در جوار پیامبر خدا و امام على و حضرت فاطمه علیهم السلام هستند.

۱۸) زوار امام حسین علیه السلام چهل سال قبل از دیگران به بهشت داخل مى شوند.

۱۹) خداوند مهمات دنیوى زائر را بر آورده مى كند.

۲۰) زائر امام حسین علیه السلام شهید مى میرد.

۲۱) ثواب دو ماه اعتكاف و روزه در مسجدالحرام را دارد.

۲۲) زیارت هر ماه امام حسین علیه السلام ثواب هزار شهید دارد.

۲۳) هر یك قدم كه با پاى پیاده بردارد موجب هزار حسنه و آمرزش هزار گناه و بالا رفتن هزار درجه ، براى زائر مى‌شود.

۲۴) هر قدم كه پیاده بردارد ثواب آزاد كردن یك بنده از فرزندان اسماعیل دارد.

۲۵) هر یك روز اقامت نزد حضرت معادل هزار ماه است .

۲۶) هر قدم كه مى گذارد ثواب یك حج و هر قدم كه بر مى دارد ثواب یك عمره دارد، به شرط آنكه بخاطر ریا و شنیدن مردم و بیهوده نباشد.

۲۷) زیارت سیدالشهداء علیه السلام ثواب هزار شهید از شهداى بدر دارد.

۲۸) زیارت سیدالشهداء علیه السلام ثواب هزار صدقه مقبوله دارد.

۲۹) و ثواب هزار روزه دار به زائر مى دهند.

۳۰) و ثواب هزار بنده آزاد كردن دارد.

۳۱) زائر امام حسین علیه السلام اگر از اشقیاء باشد، جزء سعادتمندان نوشته مى شود.

۳۲) ثواب آماده كردن هزار اسب با زین و لجام در راه خدا دارد.

۳۳) زیارت امام حسین علیه السلام، زیارت خداست .

۳۴) ثواب هزار جنگ همراه با پیامبر مرسل یا امام عادل دارد.

۳۵) ثواب زیارت امام حسین علیه السلام قابل شمارش نیست .

۳۶) زیارت حضرت در عرفه ثواب یك میلیون حج و یك میلیون عمره دارد.

۳۷) زیارت امام حسین علیه السلام بهترین عمل است .

۳۸) خداوند به زائر امام حسین علیه السلام مباهات مى كند.

۳۹) پیامبر و ائمه اطهار علیهم السلام براى او دعا مى كنند.

۴۰) پیامبر صلی الله علیه و آله و ملائكه در قیامت با زائر مصافحه مى كنند و با امام حسین علیه السلام محشور مى‌شود.

آرى اگر در این روایات که از جلد دهم كتاب شریف وسائل الشیعة نقل شده است، دقت كنید، در مى یابید كه خداوند متعال چگونه از امام حسین علیه السلام، حمایت همه جانبه نموده است و هر چه داشته ، براى حضرت قرار داده است . رحمت و مغفرت را، بهشت را، شهادت را، نماز را، روزه را، حج را، جهاد را، روزى را، عمر را، اجابت را، شفا را، ملائكه را و دعاى انبیاء و ائمه علیهم السلام و مهمتر از همه اینكه حسین علیه السلام خون خداست و زیارت او زیارت خداوند جل جلاله.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

یکی از شبهاتی که وهابیت برای زیر سوال بردن ماجرای غدیر خم و به تبع آن ولایت امیر مومنان (ع) و سفارشی که پبامبر اسلام (ص) درباره ایشان فرمودند، مطرح می کنند آن است که حدیث غدیر (من کنت مولاه فهذا علی مولاه) حدیث صحیح و متواتر نیست و تنها شیعه آن را به عنوان یک حدیث معتبر قلمداد می کند؛ چه پاسخی به این ادعا می توان ارائه کرد؟

پیش از پاسخ به این سوال لازم است با مفهوم حدیث متواتر و صحیح آشنا شویم. متواتر حدیثی است که از طرق گوناگون و راویان مختلف و زنجیره سندهای متفاوت با یک معنا و عبارت نقل شده باشد به گونه ای که احتمال ندهیم این همه راوی و سلسله سند جعلی بوده یا اینکه عده ای با یکدیگر جمع شده اند تا به دروغ مساله ای را گزارش دهند، مانند برخی از وقایع تاریخی همچون تولد پیامبر(ص)، ازدواج ایشان، وجود شخصیت آن حضرت (ص) و … این ها گزارش های متواتر تاریخی هستند لذا بالاترین و معتبرترین روایت، روایت متواتر است.

جالب اینجا است که یکی از شبکه های ماهواره ای وهابی برای اینکه این حدیث غدیر را زیر سوال ببرد می گفت حدیث غدیر معتبر نیست به دلیل آن که “خبر واحدِ متواتر” است!

این سخن نشان می دهد این کارشناس وهابی نه می داند خبر واحد چیست و نه متواتر. خبری که متواتر باشد، دیگر واحد نیست مانند اینکه بگوییم فلان شخص کچلِ مودار است!

به نظر می رسد لازم باشد تعریفی هم از خبر واحد و صحیح داشته باشید؛ لطفا در این خصوص توضیح بفرمایید.

خبر واحد، خبر ضعیفی است که تنها یک نفر راوی آن بوده باشد. اما خبر صحیح، حدیثی است که راویان آن از گوینده تا نویسنده همگی عاقل، بالغ، مسلمان، عادل، راستگو و … باشند و جای هیچ شک و شبهه ای در آن روایت نباشد به چنین روایتی صحیح می گویند، حال روایتی که هم صحیح باشد هم متواتر، از بهترین نوع روایات است.

صحاح سته اهل سنت مدعی هستند تنها احادیث صحیح را جمع آوری کرده اند به همین دلیل از دیدگاه اهل تسنن آن چه در این صحاح سته آمده باشد، صحیح و معتبر است. حال وهابی ها می گویند که حدیث غدیر صحیح نیست، متواتر هم نیست، بلکه خبر واحد متواتر است!

در پاسخ به آنها می گوییم صحیح و متواتر بودن حدیث غدیر چیزی نیست که شیعه از خود درآورده باشد بلکه در منابع متعدد اهل تسنن این موضوع قابل اثبات بوده و تنها وهابیت است که خورشید را در میان روز نمی بیند.

چه دلیلی بر این سخن اقامه می کنید؟

اولین دلیلی که در متواتر بودن حدیث غدیر وجود دارد، این است که در زمان صدور روایت غدیر بسیاری از مردم برای حج همراه پیامبر (ص) از مدینه خارج شده بودند و رسول اکرم (ص) وظیفه داشتند که به دستور خداوند ابلاغ رسالت کنند و در روایت آمده است در بین مردم اعلام کردند هر یک از انصار، مهاجرین و کلا قبیله های مختلف عربی که می توانند همراه ایشان حج به جای آوردند، رهسپار مکه شوند. (منابع مختلف اهل سنت این موضوع را بیان کرده اند، از جمله طبقات ابن سعد، جلد 3، صفحه 225، فرید وجدی در دائره المعارف خود، جلد 3، صفحه 542، سیره حلبیه جلد 3 ، صفحه 283 و …)

این منابع آمارهای مختلفی را از وجود افرادی که شاهد ماجرا بودند و سبب تواتر غدیر می شوند، ذکر می کنند. برخی شاهدانِ غدیر را 90 هزار تن، برخی 114 هزار تن، بعضی 120 هزار تن و حتی 124 هزار و بیش از این گفته اند.

اما در خصوص کسانی که حدیث غدیر را مستقیم شنیدند، باید گفت صحابه بسیاری عبارت “من کنت مولاه فهذا علی مولاه” را در ماجرای غدیر شنیدند. سبط ابن جوزی که یکی از علمای حنفی مذهب است (متوفی سال 654 هجری) می گوید که: اتفق العلماء السیر أنَّ القصّه الغدیر….  دانشمندان سیره نویس اتفاق نظر دارند که ماجرای غدیر در ذی الحجه اتفاق افتاد و صحابه بسیاری که در مکه و مدینه زندگی می کردند و 120 هزار نفر بودند غدیر را دیدند “و سمعوا منهم” و همچنین شنیدند عبارت من کنت مولاه (تذکره الخواص، به نقل از الغدیر، جلد 1، ص 296)

احمد ابن حنبل در مسند خود و ترمذی در سنن خود و دیگران نیز این مطلب را نقل کرده اند.

دلیل سومی که  اثبات می کند این روایت متواتر بوده، طرق بسیاری است که این حدیث از این طرق متفاوت نقل شده است به گونه ای که صدور آن راویان مختلف و متفاوت باعث می شود کسی در صحت آن شک نکند. مثلا احمد ابن حنبل روایت غدیر را از چهل طریق در مسند خود نقل کرده است، ابن جریر طبری از هفتاد و دو طریق، ابن عقده از 105 طریق، حافظ ابوعلاء عطار همدانی از 250 طریق، ابوسعید سجستانی از 120 طریق، ابوبکر جعابی از 125 طریق، و حتی برخی از شعرایی مشهور اهل سنت مانند امیر محمد یمنی در قرن 12 هجری، از 150 طریق این روایت را نقل کرده اند.

بنابراین روایت غدیر آن قدر طرق مختلف در سند آن وجود دارد که در تواتر آن شکی ایجاد نمی کند.

از سوی دیگر علمای فراوان اهل سنت به صحیح بودن روایت غدیر اعتراف کرده اند. مانند ابوعیسی ترمذی در صحیح ترمذی جلد 2 صفحه 298، که می گوید: هذا حدیث حسن صحیح. قرطبی در الستیعاب جلد 2 صفحه 273 ، حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین، جلد 3، صفحه 109، ذهبی در تلخیص المستدرک در همان جلد 3 صفحه 109، ابن کثیر در تاریخ خود جلد 5 صفحه 209 می گوید و … .

همچنین ابن حجر عسقلانی می نویسد: اما حدیث من کنت مولاه فعلی مولاه کثیر الطرق جدا و کثیر من اسانیدها صحاح؛ حدیث من کنت مولاه… از طرق مختلف نقل شده و بسیاری از سندهای آن صحیح است ( فتح الباری جلد 7، صفحه 61)

پس این روایت ضعیف نیست و نه تنها علمای شیعه بلکه علمای بسیاری از اهل تسنن نیز آن را صحیح و متواتر دانسته اند.

دلیل پنجم نیز آن است که علمای اهل سنت متواتر بودن غدیر تصریح کرده اند. مانند ابوحامد غزالی در سر العالمین می گوید که: اجمع الجماهیر علی متن الحدیث، ( ابوحامد در تواتر این روایت ادعای اجماع می کند).

ابن جوزی در تذکره الخواص الامه صفحه 62، ذهبی در میزان العتدال جلد 1 صفحه 500 و همچنین در سیر العلام النبلاء جلد 19، صفحه 328.

به مصادیق و نمونه های دیگری هم می توان در این زمینه اشاره کرد؟

بله؛ مثلا ابن کثیر دمشقی در کتاب البدایه و النهایه جلد 5، ص 233  وقتی حوادث سال دهم هجری را بیان می کند روایت من کنت مولاه را ذکر کرده و می نویسد: قال شیخنا الحافظ ابوعبدالله الذهبی: الحدیث متواتر اتیقن أن رسول الله قاله؛ یعنی این حدیث متواتر است و یقین دارم که پیامبر اکرم (ص) آن را فرموده اند.

 همچنین افراد بسیاری مانند ابن جزری، جلال الدین سیوطی، علاء الدین سمنانی، زرقانی مالکی، و … بر متواتر بودن این روایت تصریح کرده اند.

 لذا حدیث مبارک غدیر که از دهان مبارک پیامبر اکرم (ص) صادر شد، مبنی بر اینکه «من کنت مولاه فعلی مولاه» هم صحیح است و هم متواتر و این صحت و تواتر را هم علمای شیعه قائل هستند و هم علمای معتبر و برجسته اهل تسنن و این تنها وهابی ها هستند که چون خفاش از روشنایی خورشید می گریزند.

منبع: http://www.alvadossadegh.com

متوکل خلیفه ستمگر عباسی، بزم شرابی مهیا کرده و به قصد توهین به مقام بلند امام هادی علیه السلام ، ایشان را بدانجا فرا خوانده است. گستاخی و تاریک دلی، او را وا می دارد که به امام هادی علیه السلام ، عصاره همه پاکی های عالم، جام شرابی تعارف کند. امام آن را رد می کند و او از امام می خواهد که شعری بخواند. امام پاسخ رد می دهد و او اصرار می کند.

پس امام علیه السلام می خواند:

«حاکمان مقتدر بر قله کوه ها روزها را گذراندند و مردان نیرومند از آنان پاسداری کردند. اما آنان از خطر مرگ نرهیدند. پس از آن همه عزّت، آنان را در گورها جا دادند که چه آرامگاه ناپسندی است و درپی آن، منادی فریادشان زد که کجاست آن زیورآلات و تاج ها و لباس های فاخر؟ چه شد آن چهره های به نازپرورده؟ اکنون کرم ها بر سر خوردن آن چهره هایند. خانه هاشان ویران شد، اموالشان بر جا ماند و خود به سوی گورهای تاریک شتافتند».

با خواندن این اشعار و باتأثیر کلام امام، مستی متوکل به گریه بدل می شود. بزم او برهم می خورد و دستور می دهد امام را با احترام به منزل باز گردانند.

امام باقر علیه السّلام به شاگرد خود جابر بن یزید جعفی وصیتی جاودان القا نموده اند که دربرگیرنده همه ارزش های والا و آرمان های بلندی است که انسان در سایه عمل و پیاده کردن آن ها در واقعیت زندگی خود به اوج کمال انسانیت می رسد. اینک به قسمتی از این وصیت توجّه کنید:

تو را به پنج چیز سفارش می کنم: اگر مورد ظلم قرار گرفتی در برابر دست به ظلم و ستم نگشا، اگر مورد خیانت قرار گرفتی در مقابل دست به خیانت نگشا، اگر به تو دروغ گفته شد خشمگین مشو، اگر تو را ستایش کردند خوشحال نشو و اگر تو را نکوهش کردند جزع نکن و به آنچه درباره تو گفته اند فکر کن. اگر دیدی آنچه آن ها می گویند و تو را بر آن نکوهش می کنند در تو وجود دارد، پس با غضبناک شدن از شنیدن آن از چشم خداوند عزّ و جلّ می افتی و این مصیبت بر تو بسیار بدتر و سخت تر است از این که از چشم مردمان بیافتی، و اگر دیدی آنچه آن ها بر تو خرده می گیرند دروغ است و در تو وجود ندارد، بدان که با این عمل ثواب کسب کرده ای و هیچ گونه زحمتی برای بردن این ثواب نکشیده ای.

بدان که تو هیچگاه به مقام ولایت ما نمی رسی مگر این که به این درجه از کمال رسیده باشی که اگر همه اهل شهر تو بر تو گرد آیند و بگویند تو آدم بدی هستی، این امر تو را محزون و ناراحت نکند، و اگر همه آن ها تو را تعریف کنند و بگویند مرد صالحی هستی، این امر تو را خوشحال ننماید. بلکه نفس خود را بر کتاب خدا عرضه کن و ببین اگر در راهی که قرآن به تو نشان می دهد می روی و در آنچه قرآن تو را امر به زهد در آن می کند زاهدی و در آنچه که قرآن تو را به آن ترغیب می نماید راغب و از آنچه قرآن تو را از آن می ترساند ترسان هستی، پس بر راه خود استوار باش و تو را بشارت باد که آنچه درباره تو گفته شود زیانی به تو نخواهد رسانید، امّا اگر دیدی عمل و رفتار تو مخالف با قرآن است، پس چه چیزی از نفس تو مغرورت خواهد ساخت.

مؤمن همواره علاقه مند به جهاد با نفس خود است تا بر هوای نفس غلبه کند. گاه می شود که او در این مبارزه پیروز می شود و در راه دوستی خدا نفس خود را شکست می دهد و گاه می شود که نفس بر او غلبه کرده و او تابع هوای نفس می شود، امّا خداوند متعال به یاری او می شتابد و او به یاری خدا از جا برمی خیزد، و خداوند به واسطه تذکر و بیداری که آن مؤمن پیدا کرده از لغزش او می گذرد. آن مؤمن به یاد خداوند افتاده و به سمت توبه و ترس از خدا می رود و به این وسیله بصیرت و معرفت او زیاد می شود، چراکه معرفت و بصیرت به واسطه ازدیاد ترس از خدا در دل انسان زیاد می شود، و این مضمون کلام خداوند است که می فرماید:

در حقیقت، کسانی که [از خدا] پروا دارند، چون وسوسه ای از جانب شیطان بدیشان رسد [خدا را] به یاد آورند و به ناگاه بینا شوند[1].

ای جابر، آنچه خداوند به تو داده است اگرچه کم باشد، در چشم خود آن را زیاد بیاور تا این که شکر خداوند را بسیار به جای آوری، و امّا هرچه در طاعت خدا انجام می دهی، اگرچه زیاد باشد در چشم خود آن را کم جلوه بده تا این که نفس خود را حقیر و پست بداری و همواره از خداوند طلب عفو و بخشش نمایی.

هرگاه شرّی در نفس تو حاضر شد آن را به حضور علم دفع نما و هرگاه در نفس تو علمی حاصل شد، آن را با عمل خالص بپروران و در عمل خالص خود با شدّت بیداری از غفلت های بزرگ بپرهیز، شدّت بیداری را نیز با ترس صادقانه از خدا به دست آور. از شیفتگی به زینت دنیا که مخفیانه در دل جای می کند برحذر باش و با راهنمایی عقل خود را از خطر هوای نفس بازدار. هنگامی که هوای نفس بر تو غلبه نمود، با راهنمایی علم خود را نگاه دار و توقف کن و برای روز جزا اعمال خالصانه بفرست.

با خودداری از حرص در ساحت قناعت داخل شو و با قناعت ورزیدن صفت حرص را از خود دور کن، با کوتاه کردن امید و آرزوها شیرینی زهد را به خود بچشان و با خنکای یأس از دنیا اسباب طمع را از خود قطع نما.

با خودشناسی راه عجب و خودبینی را بر خود ببند و با واگذار کردن کار به خداوند راحتی نفس خود را فراهم نما، راحتی بدن خود را به راحتی دل طلب کن و راحتی دل را به کم کردن خطا و لغزش.

با بسیاری یاد خدا در خلوت برای خود رقّت قلب به ارمغان بیاور و نور قلب خود را به اندوه مداوم زیاد کن.

با ترس صادقانه از خدا خود را از شرّ شیطان بازدار و از امیدواری های دروغین بپرهیز، که اگر این کار را انجام بدهی در ترس صادقانه از خدا داخل خواهی شد.

با راستی در اعمال خود را برای خداوند متعال بیارا و با شتاب در ترک دنیا و ملاقات خداوند خود را در نزد او محبوب کن و از امروز و فردا کردن بپرهیز که دریایی است که هرکس در آن غرق شد هلاک شده است.

از غفلت بپرهیز که باعث قساوت قلب می شود و از سستی و تنبلی بپرهیز، چراکه هیچ عذر و بهانه ای برای آن نداری و تنها پشیمانان به این بهانه متمسّک می شوند.

گناهان گذشته خود را با پشیمانی شدید و زیادی استغفار از بین ببر.

و حسابرسی نیکو بر اعمال خود را با دعای خالص و مناجات در شب های تار به دست آور.

برای دست یابی به شکر خداوند روزی کم را زیاد بشمار و عبادت زیاد را کم در شمار آور.

زیادی نعمت را با شکر زیاد به دست بیاور و شکر زیاد را با ترس از زوال نعمت ها به دست بیاور.

با میراندن طمع در دل عزّت خود را مستدام بدار و ذلّت طمع را به عزّت یأس دفع نما و عزّت یأس را به بلندای همّت به دست بیاور.

با آرزوهای کوتاه از دنیا توشه برگیر و تا فرصت در دست داری به عمل در راه رسیدن به آرزویت بشتاب، چراکه برای رسیدن به این آرزو هیچ امکاناتی به مانند روزهای بدون مشغله باقیمانده از عمر و صحّت بدن نیست.

مبادا به کسی یا چیزی اعتماد کنی که در واقع به آن خاطرجمع نیستی، چراکه شرّ و بدی همچون غذا برای انسان اعتیادآور است.

بدان که هیچ دانشی چون رفتن به دنبال سلامتی و هیچ سلامتی چون سلامت دل نیست، هیچ کار عاقلانه ای به مانند مخالفت با هوای نفس نبوده و هیچ ترسی به خوبی آن ترس که مانع انسان شود و امیدی به نیکی آن امید که یاور انسان باشد نیست.

هیچ تهیدستی چون تهیدستی دل، هیچ بی نیازی چون بی نیازی نفس و هیچ نیرویی چون نیروی غلبه بر هوای نفس نمی باشد.

هیچ نوری چون نور یقین، هیچ یقینی به مانند کوچک شمردن دنیا و هیچ معرفتی به پایه معرفت نفس نیست.

هیچ نعمتی همچون تندرستی، هیچ عافیتی چون مدد یافتن از توفیق، شرفی بالاتر از بلندی همت، پارسایی به پایه کوتاهی آرزو و هیچ آزمندی زشت تر از کشمکش بر سر مناصب دنیوی نیست.

هیچ دادگری به مانند دادن حق به دیگران و هیچ تجاوزی چون ستم، هیچ ستمی به مانند تبعیت از هوای نفس، هیچ بندگی بسان به جای آوردن واجبات، هیچ ترسی چون اندوه، هیچ مصیبتی چون فقدان عقل و فقدان عقلی چون کمی یقین و کمی یقینی بسان عدم ترس، و هیچ عدم ترسی به بدی کمی اندوه بر نبودن ترس نمی باشد.

مصیبتی چون سبک شمردن گناه و تن در دادن و قانع شدن به حال فعلی نیست.

فضیلتی چون جهاد، جهادی چون جهاد با نفس و نیرویی قویتر از فروخوردن خشم نیست.

هیچ گناهی به مانند حبّ بقا و ذلتی چون ذلت طمع نیست، مبادا در این عرصه [که برایت تشریح کردم ] فرصت را از دست بدهی که از دست دادن فرصت در این میدان باعث زیان تو خواهد گردید»[2].

پی نوشت ها

[1] اعراف/ 201.

[2] تحف العقول/ 284- 286.

منبع:سایت حوزه

طبق نقل مورخان و محدثان مشهور، ولادت امام علی علیه السلام در سیزدهم رجب سی سال بعد از عام الفیل در درون خانه کعبه روی داده و جریان آن از این قرار است که:

«یزید بن قعنب گوید: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهی از خاندان عبدالعزی در برابر خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان دیدیم فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان (ع) که به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می گذشت و دچار درد زایمان شده بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب هایی که از جانب تو فرستاده شده اند ایمان دارم و سخن جدم ابراهیم خلیل را تصدیق می کنم و باور دارم که او این خانه والا را بنا کرده و به حق این فرزندی که در شکم دارم سوگند می دهم که وضع حمل مرا آسان کنی.

یزید بن قعنب می گوید: در این هنگام دیدم دیوار پشت کعبه شکافت و فاطمه وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است.

پس از چهار روز که گذشت فاطمه از خانه کعبه بیرون آمد و نوزادش امیرمؤمنان (ع) را روی دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاریخ برتری یافته ام زیرا آسیه دختر مزاحم، خدا را به صورت پنهانی در جایی عبادت می کرد که عبادت خدا در آنجا جز از روی ناچاری سزاوار نبود، و مریم دختر عمران آن شاخه خشکیده خرما را با دستش تکان داد تا آنکه خرمایی تازه از آن فرو ریخت و خورد. ولی من وارد خانه خدا شدم و از میوه ها و نعمتهای بهشتی خوردم و وقتی خواستم خارج شوم هاتفی به من گفت: فاطمه! او را علی نام بگذار، چرا که او بلند مرتبه است و خداوند علی اعلی می گوید نام او را از نام خودم مشتق ساختم.

او را به آداب و اخلاق خودم تربیت کردم و از علوم پیچیده خود آگاهش نمودم او کسی است که بت ها را در خانه من می شکند و بر بام خانه ام اذان می گوید و مرا به مجد و بزرگواری یاد می کند. خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او فرمان برد و وای بر کسی که او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد.[1]

این رویداد با اندکی تفاوت در منابع بسیاری ذکر شده است و از شگفتی های این واقعه مهم تاریخی این است که فاطمه بنت اسد نه از در خانه بلکه با شکافته شدن دیوار آن وارد کعبه گردید تا این رویداد عجیب دلیل و برهانی روشن تر بر معجزه باشد و آیندگان نتوانند آن را پدیده ای تصادفی و اتفاقی قلمداد کنند و جالب این است که پس از گذشت قرن ها از آن رویداد مهم و تجدید ساختمان کعبه و تعمیر آن و پر کردن جای شکاف با نقره، هنوز هم اثر شکاف بر دیوار خانه، خود را نمایان می سازد.[2]

ولادت امام علی (ع) در کتب اهل سنت
1. حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاکم نیشابوری، که همه بزرگان اهل سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته اند در کتاب بسیار معروفش، «مستدرک صحیحین» می گوید: روایات متواتر است که فاطمه بنت اسد، امیرمؤمنان علی بن ابی طالب ـ کرّم الله وجهه، را در خانه کعبه به دنیا آورده است.[3]

2. شاه ولی الله احمد بن عبدالرحیم دهلوی، محدث متعصب اهل سنت، در کتاب «ازاله الخفا» می نویسد: «بی گمان روایات متواتر است در اینکه فاطمه بنت اسد، امیرالمومنین علی بن ابی طالب را در درون کعبه به دنیا آورد، بدون تردید او در روز جمعه سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام الفیل، در خانه کعبه به دنیا آمده است، و هرگز پیش از او یا بعد از او کسی در خانه کعبه زاده نشده است.[4]

3. شهاب الدین ابوالثنا، سید محمود آلوسی، صاحب تفسیر آلوسی، در شرح بر قصیده عینیه عبدالباقی افندی عمری می نویسد: ولادت امیرمؤمنان کرم الله وجهه در درون کعبه، در سراسر دنیا مشهور است و در کتابهای هر دو فرقه شیعه و سنی روایت شده است و هرگز در مورد غیر ایشان چنین فضیلتی ثابت نشده است.[5]

4. نورالدین علی بن محمد بن صباغ مکی، از دانشمندان معروف اهل سنت، مشهور به ابن صباغ مالکی در کتاب «الفصول المهمّه» با سلسله سند از ابن مغازلی، از امام سجاد (ع) درباره ولادت امام علی (ع) در درون خانه کعبه نقل کرده است که: پیش از او کسی در بیت الله الحرام متولد نشد و این برتری ویژه اوست از سوی خداوند برای ابراز کرامت و شرافت و شکوهمندی او.[6]

منابعی از اهل سنت که به طور صریح به شکافته شدن دیوار کعبه اشاره کرده اند:
1.محمد شریف خان شیروانی در کتاب «چوتهی کتاب» به ولادت امام علی (ع) در درون کعبه و شکافته شدن دیوار کعبه و شنیده شدن صدای هاتف غیبی تصریح کرده است.[7]

2.مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی در کتاب «ظهیر البشر» در احوال و فضائل ائمه می نویسد:

«چون خداوند اراده نمود که شرفی بر شرفهای کعبه بیفزاید، دیوار کعبه را بشکافت و فاطمه بنت اسد را به درون کعبه فرا خواند و فاطمه فرزندش علی را در درون کعبه به دنیا آورد.[8]

3.علامه حسن بن امان الله مولوی عظیم آبادی هندی، درکتاب تجهیز الجیش، جریان ولادت امام علی (ع) را طبق روایت «بشائر المصطفی» از یزید بن قعنب نقل کرده است.[9]

ادامه »

اولین مساله ای که در انتظار واقعی هست اینکه ما خودمون شخص صالحی باشیم و به صلاح رفتار کنیم. این قدم اوله. من نمی تونم منتظر منجی باشم که اگر بیاد اولین نفری که خفتشو می چسبه من باشم. ما گرچه تلاش داریم که محیط رو درست کنیم اما محیط همیشه دست ما نیست. همه ی ما با استکبار مخالفیم. اگر محیط فساد و زمینه های فسادی داشته باشه ما باید سعی کنیم منحل در این فساد نشیم.

مثالی عرض کنم مساله ی ماهواره فساد ازش برمیخیزه. نمیخوام بگم هیچ جنبه ی مثبتی نداره نه، ولی اکثر مردم عادی که ازش استفاده میکنند چی ازشون برمیاد. نمیشه بگین من منتظر امام هستم و به این تن دادم این یعنی منحل شدن در فساد است. ما نمیتونیم بگیم دیگران دارند. توجیهاتی از این دست راه رو هموار میکند تا انسان منحل در فساد اجتماعی بشه.

میگیم اقا چرا رشوه میگیری؟ میگه من اگر نگیرم بغل دستیم میگیره. خوب اینکه توجیه نمیشه. رفتارها و توجیهاتی از این دست توجیه کننده ی این است که انسان ها در فساد های محیط منحل بشن. منتظر واقعی اینگونه نیست. باید تلاش بکنه جذب فساد نشه.

باید در مقابل فسادها مبارزه کرد ایستادگی کرد والبته سخت هم هست. مخصوصا اگر این مشکلات فراگیر هم باشه انسان در مقابل جو بزرگی بخواد ایستادگی کنه سخته اما اینگونه نیست که انسانها موفق نشوند. جهاد ومبارزه در همین سختی ها معنی پیدا می کند. والا در عیش و نوش و در راحتی جهاد و انتظار معنا نداره. از این جهت یکی از ویژگی هایی که منتظر واقعی داره این است که سعی کند در فسادهای اجتماعی منحل نشود.

هر کدام از انسانها اگر تک تک این وظیفه رو در خودشون ایجاد کنند، این بزرگترین قدم برای اصلاح جامعه ست. چون جامعه از افراد تشکیل شده و چیز دیگری نیست.

البته ما وظیفه ای که در دوران غیبت امام داریم این است که برای ظهور حضرت باید دعا کنیم. اول اینکه به یاد امام زمان باشیم نه اینکه روزها بگذره و ما فقط جمعه رو به امام اختصاص بدیم. حداقل این هست که هر روزی به یاد امام بیفتیم.

https://hawzah.net

چشم به راه مهدی علیه السلام باید الگوی مولا و مقتدای خود را نیک بشناسد تا در فراز و فرود ایام، توانایی موضع گیری مناسب را داشته باشد.

زهرا علیها السلام کوثر خدا است. لیلة القدر خدا است. جلوه ی جمال خدا است و تفسیر جلال خدا.

زهرا علیها السلام ادامه ی رسول صلی الله علیه و آله است و همتای علی علیه السلام و مادر مهدی ( علیه السلام) . (3)

زهرا علیها السلام، حصن حصین ولایت است و آموزگار متین شهادت.

زهرا علیها السلام تلاوت بیداری است; سایبان شوق است; تولد بالغ تاریخ است و بهار سرشار دل های آشنا.

زهرا علیها السلام معرف نهایت کمال زن است و اوج عروج یک انسان.

چشمه ی غدیر درباغ دستان پرتوان او، به بلوغی رسید، و غدیریان از دامان عصمت او، به رویشی رسیدند.

ما، درباره ی زهرا علیها السلام بیش تر به توصیف پرداخته ایم و نه تبیین، و آن چه نیاز نسل معاصر ماست، تبیین است، و نه توصیف، تطبیق است و نه توجیه.

پیچیدگی برخورد و عمق نگاه زهرا علیها السلام همچون دشت نیست که نشسته تا آخرش را ببینی و کرانه هایش را در آغوش نگاهت بنشانی، دریایی است بی کرانه، کوهی است به بلندای تاریخ. همین است که هرچه به قله اش نزدیک تر شوی، چشم انداز بیش تری می بینی، در حالی که بیش از یک سویش را ندیده ای.

پیچش گام های زهرا علیها السلام چنان منشوری است که ابعادش به عدد زاویه ی دیدها و حوادث روزهاست.

من می خواهم از این بی کران بلند بی نهایت، سطری بنویسم. آیا توانی هست؟

من می خواهم به عشق نوشیدن قطره ای از جام ولایش وبرگرفتن نمی از یم صفایش، جلوه ای از جلوات و شمه ای از ملکاتش را بنگارم. آیا رخصتی هست؟

چگونه می توان سوزش شمع، خیزش موج، غرش رعد، ریزش ابر، صبوری سرو و ایستادگی نخل را نوشت؟

به راستی مگر می شود آن را که آسمان و خورشید و ماه، وسعت و نور و زیبایی را، اقاقی ها عطر را، کبوتران پرواز را و چشمه ها طهارت را، از او به عاریت گرفته اند، به تحلیل نشست؟

به راستی مگر می شود آن را که با خط خود، غزل آفتاب را بر پوست هر ستاره می نوشت، تحلیل کرد؟

همو که طنین فریادش، همپای ضربت خندق است.

مگر می شود آن را که در جغرافیای خانه ی گلی اش، تاریخ رنج ها و رنج های تاریخ جا گرفته، به تحلیل نشست؟

همو که دشمن در وسعت سینه ی سبزش، برای شمارش دسته دسته ی دردهایش، عمری به درازای زمان می خواهد.

کسی که نوشته ها هم اقرار دارند که هنوز تمامی او بر آنان نیز نامکشوف مانده.

چگونه می شود آن را که خورشید در تابوت او غروب کرد وملایک به عشق دیدار او به سجده در افتادند و با اشک هاشان راهش را تا به خدا علامت گذاردند، تحلیل کرد؟

چگونه می شود آن را که در درنگ کوتاهش، به کوتاهی فرود شتابان فواره تا خاک، تمامی بار امانت خودرا گذارد و رفت، به تحلیل نشست؟

کسی که پایانی به قشنگی گل داشت.

چگونه می شود آن را که برکف، عصای موسی، و بر لب، دم مسیحا، و بر دوش، ردای محمد صلی الله علیه و آله دارد، تحلیل کرد؟

کسی که کوثر و لیلة القدر خدا و سبزترین پاسخ به روح تشنه ی انسان ها در تمامی عصرها و نسل ها است.

مگر آن که «منا» شد و از در، در آمد و آن گاه از دور، تحلیلش کرد و از سایه اش، اندازه اش گرفت و از نشانه ها و علامت ها، تخمینش زد، که دورهای نزدیک و بزرگ های فشرده را این گونه می توان فهمید.

من، از دیر باز، مشتاق قلم زدن در این وادی بودم، اما هر بار اشک ها، راه را می بست و سیلاب ها، مشق ها را می شست و نفس ها را به شماره می انداخت، تا این بار که در روز شهادت زهرا علیها السلام بر سر راه این همه - با خون دل - سدی کشیدم و به عشق آمدن منتقمش، قلم به سراغم آمد.

https://hawzah.net

رسول خدا ص)، پیش از حضرت زهرا س)، فرزندانی به نام عبدالله و قاسم داشت که در کودکی از دنیا رفتند. به همان اندازه که پیامبر و خدیجه از آن مرگ در غم و اندوه فرو می رفتند، دشمنانشان خشنود می شدند و گاه آن حضرت را «ابتر»؛ یعنی بی فرزند می خواندند.1 در مقابل، خدا به پیامبرش بشارت داد که خیرات و خوبی های بسیاری به تو عطا خواهیم کرد و در پاسخ به دشمنان، سوره کوثر را نازل کرد و فرمود: «[ای محمد!] ما کوثر را به تو دادیم. پس برای خدا نماز بگزار و قربانی کن! به درستی که دشمن تو ابتر و بی فرزند خواهد شد؛ نه تو».

رسول اکرم ص)، از مردان عصر جاهلیت نبود و مثل آنها نمی اندیشید که از وجود دختر اظهار شرم کند و از شدت خشم، مادر بی گناه وی را به باد دشنام و ستیزه گیرد و از مردم دوری جوید.2 حضرت محمد ص)، برانگیخته شده بود تا با افکار پوچ و نادرست مردم که برای زنان ارزشی قائل نبودند و آنان را جزو جامعه به شمار نمی آوردند و دختران بی گناه را زنده به گور می کردند، مبارزه کند و به آنها بفهماند که زن نیز یکی از اعضای حساس و مهم اجتماع است و مسئولیت و وظیفه بسیار سنگین و بزرگی دارد. خداوند خواست با آفرینش حضرت زهرا س)، ارزش زن را به جهانیان بفهماند. ازاین رو، ذریه و نسل پاک پیامبر برگزیده اش را در وجود دخترش قرار داد و چنین مقدر کرد که امامان و پیشوایان و رهبران دینی اسلام، از نسل زهرای اطهر به وجود آیند. خداوند با این کار، پاسخ کوبنده ای به نابخردان زمانه داد؛ کسانی که دختر را فرزند خود نمی دانستند، بلکه از وجودش عار و ننگ داشتند.

1. سیره ابن هشام، ج 2، ص 34؛ شیخ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ص 529.

2. نک: نحل: 58.

منبع: سایت حوزه

انتظار، وارث ورَع و تقواست
خیره شدن بر راه محبوب، یافتن راه اوست و کم کم قرار گرفتن در آن راه و یافتن روح از آن است:

«مّنْ سَرَّهُ أنْ یَکُونَ مِنْ أصْحابِ الْقائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَلْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَمَحاسِنِ الأخْلاقِ وَهُوَ مُنْتَظِرٌ فْإنْ ماتَ وَقامَ الْقائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الأجْرِ مِثْلُ أجْرٍ مَنْ أدْرَکَهُ. فَجِدُّوا، وَانْتَظِرُوا هَنیئاً لَکِمْ أیَّتُهَا الْعِصابَةُ الْمَرْحُومَةُ.»(غیبت نعمانی،ص252)

«کسی که دوست دارد از یاران قائم باشد باید انتظار کشد و به ورَع و محاسن اخلاق در حالت انتظار، عمل کند. پس، اگر مرگ او را در رسد و قائم پس از او قیام کند، اجر او مانند کسی است که او را درک می­کند. پس کوشش کنید و انتظار بکشید. گوارایتان باد این انتظار، ای گروه مورد رحمت!»

آری، چنین آتش عشقی همة ناخالصیهای وجود انسان را تصفیه می­کند و به طلای ناب مبدّل می­سازد. دارندة چنین آتش کبر، حسد، حرص، شهرت پرستی و حبّ جاه ندارد؛ زیرا تمامی اینها در آن حرارت شدید ذوب می­شود و سوختة در چنان حرارتی دیگر دستی به نامحرم ـ یعنی مطلق حرام ـ دراز نمی­کند و چنین چشمی نامحرم را نمی­نگرد و اصولاً هر غیر محبوب برای او نامحرم می­شود و چنین سوخته­ای دیگر صدای نامحرم ـ یعنی صدای غیر محبوب ـ را نمی­شنود و همچنین …. آری، چنین کسی ـ اگر در حالت انتظار بمیرد ـ اجرش مانند کسی است که در رکاب اوست.

در پایان، توجّه به این نکتة لطیف جالب است که در این حدیث امام علیه السلام دو صیغة امر به کار می­برند: یکی «فَجِدُّوا» و دیگری «وَانْتَظِرُوا»؛ یعنی کوشش کنید و چشم به راه باشید شاید محبوب و دلدار از راه رسد. نباشد که در غفلت بگذرانید و او جلوه­ای کند و بدرخشد و شما به غیر اشتغال بورزید!

یک چشم زدن غافل از آن شاه نباشی! / شاید که نگاهی کند آگاه نباشی!

منبع: پایگاه اطلاع رسانی فاطمیه

در سال هشتم از هجرت ،روز بیستم ماه مبارک رمضان ،مکۀ معظّمه به دست نبی مکرّم اسلام صلی الله علیه و اله به همراهی 10 هزار نفر از مسلمانان فتح شد .[1]

رسول خدا صلی الله علیه و اله پس از آنکه وارد شهر مکه شد ،در محلّی به نام «حجون » خیمه زد و پس از مقداری استراحت ، در حالی که سوار بر شتر بود ،وارد مسجد الحرام شد و در برابر حجر الاسود قرار گرفت ،و با چوب مخصوصی که در دست داشت به حجر الاسود اشاره نمود و تکبیر گفت .

بعد از آن ،از شتر پایین آمد و متوجّه بتهایی که در اطراف کعبه بود شد . در روایتی که از امام رضا علیه السّلام نقل شده ،چنین آمده که آن حضرت فرمود : رسول خدا صلی الله علیه و اله در روز فتح مکه ،وارد مکه شد در حالی که 360 بت در اطراف کعبه قرار داشت . پس با چوبی که در دست داشت ،تمام آنها را روی زمین افکند و فرمود : «جاء الحقّ و زهق الباطل انّ الباطل کان زهوقاَ »[2] ؛ حقّ آمد و باطل نابود شد . آری ،باطل همواره نابود شدنی است .[3]

  بعضی از بتها که بر فراز کعبه نصب شده بودند ،به وسیلۀ امیرالمؤمنین علیه السّلام سرنگون شد . رسول خدا صلی الله علیه و اله به امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمود : بنشین تا من بر دوش تو قرار گیرم و بتها را واژگون کنم . امیرالمؤمنین علیه السّلام در حالی که در کنار دیوار کعبه قرار داشت ،پیامبر را بر دوش گرفت ولی به خاطر ثقل و سنگینی امر رسالت ،احساس سنگینی و ضعف نمود . پیامبر خدا صلی الله علیه و اله از وضع آن حضرت آگاه شد ،به همین جهت فرمود :

   من می نشینم و تو پا بر دوش من بگذار . امیرالمؤمنین علیه السلام به امر آن حضرت ،پای مبارک خود را بر کتف شریف اشرف مخلوفات عالم نهاد و ابتدا بت بزرگ قریش را که از مس بود ،بر زمین افکند و سپس بتهای دیگر را به زمین انداخت . آنگاه جهت احترام و رعایت ادب ، خود را از میزاب کعبه به زمین انداخت . چون بر روی زمین قرار گرفت ،تبسّمی فرمود . رسول خدا صلی الله علیه و اله از علّت آن پرسید ،عرض کرد :از جای بلندی خود را به پایین انداختم و هیچ آسیبی ندیدم .

  رسول خدا صلی الله علیه و اله فرمود : «کیف یصیبک ألم و قد رفعک محمد صلی الله علیه و اله و أنزلک جبرئیل » ؛ چگونه به تو آسیبی برسد و حال آنکه محمد صلی الله علیه و اله تو را برداشته و جبرئیل پایین گذاشته است .[4]

فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله به کشتن « هبار بن اسود »

  پیش از آنکه نیروهای اسلام وارد شهر مکّه شوند ،رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و اله خطاب به مسلمانان کردند و فرمودند : هرکس که وارد خانه اش شود یا سلاحش را بر زمین گذارد و یا اینکه وارد خانۀ ابوسفیان شود ،در امان است. مگر چند نفر – که اسامی آنها را ذکر کردند – به جهت جنایاتی که مرتکب شده بودند ،فرمودند : هر کجا آنها را پیدا کردید ،گرچه به پردۀ کعبه هم چسبیده بودند ،آنها را بکشید .

  از جملۀ آنها «هبار بن اسود» بود که به جهت جنایتی که کرده بود ،رسول خدا صلی الله علیه و اله فرمودند : هر کجا او را پیدا کردید ،به آتش بسوزانید .آنگاه فرمودند : مجازات با آتش مخصوص پروردگار آتش است ،اگر بر او ظفر پیدا کردید ،ابتدا دست و پایش را قطع کنید و سپس او را بکشید.[5]

  علّت این برخورد شدید با هبار این بود که: در یکی از جنگها مسلمین عدّه ای از کفار را به اسارت گرفتند و داخل اسراء داماد بزرگ پیامبر صلی الله علیه و اله «ابو العاص بن ربیع» شوهر زینب دختر بزرگشان بود . حضرت فرمود : هرکس فدیه بفرستد ،اسیر او را آزاد می کنیم . بین آنچه از مکه به عنوان فدیه فرستاده بودند گردنبند حضرت خدیجه علیها السّلام به چشم می خورد که به دخترش زینب داده بود . هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و اله آن گردنبند را دیدند به یاد جناب خدیجه علیها السّلام افتادند و گریستند . آنگاه از مسلمانان خواستند آن فدیه را – که یادگار خدیجه علیها السّلام است – به آن حضرت ببخشند و آنان قبول کردند .

رسول خدا صلی الله علیه و اله دامادش ابوالعاص را آزاد کرد و به او دستور داد که دخترش زینب را به مدینه بفرستد . ابوالعاص زینب را به مدینه فرستاد . بعد از رفتن زینب ،مردان و زنان قریش همدیگر را ملاقات و سرزنش کردند که محمد صلی الله علیه و اله مردان ما را در بدر کشت و ذراری ما را اسیر کرد و اکنون دخترش در روز روشن ( صحیح و سالم ) از بین ما می رود . پس گروهی را به دنبال او فرستادند که در بین آنها هبار بن اسود بود .وی با نیزه ای که در دست داشت به هودج زینب دختر رسول خدا صلی الله علیه و اله حمله کرد . زینب بر اثر این حمله ترسید و چون باردار بود ،هنگامی که به مدینه رسید بچه اش سقط شد و از دنیا رفت .[6]

کلام استادِ ابن ابی الحدید سنّی در این رابطه

ابن ابی الحدید می گوید : این خبر ( ترساندن زینب و سقط جنین او ) را برای نقیب ابی جعفر نقل کردم ، در جواب گفت : زمانی که رسول خدا صلی الله علیه و اله خون هبار را به خاطر ترساندن زینب و سقط جنینش مباح می شمرد ، روشن است که اگر آن حضرت زنده بود ،هر آینه خون آن کسی که فاطمه علیها السّلام را ترساند و باعث شد سقط جنین کند را نیز مباح می شمرد .[7]

[1] . مسار الشیعه :26 ،بحار الانوار :21/143 و  118
[2] . سوره اسراء :آیه 81
[3] .امالی طوسی :336ح683 ،بحار الانوار :21/116 ح 11
[4] الغدیر :7/9-12 ،منتهی الآمال :1/168 ( وقایع سال 8 هجری )
[5]  . بحار النوار :19/352 ،السیرة الحلبیه :3/38 و 39 ،الاستیعاب :4/1536
[6]  .شجرۀ طوبی : 2/238 و 239 ، مستدرک حاکم : 3/23 ،طبقات ابن سعد : 8/31
[7]  .شرح نهج البلاغه : 14/192 و 193.

http://maktabosadegh.com

آیت الله‌العظمی وحید خراسانی: «فاطمه» گفتیم اما حقیقت این اسم را درک نکردیم
 متن کامل سخنان این مرجع تقلید به مناسبت ایام فاطمیه به این شرح است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمد‌لله رب‌العالمین وصلی‌الله علی سیدنا محمد وآله الطاهرین سیّما بقیةالله فی‌الأرضین واللعن علی أعدائهم إلی یوم الدین.
پیشامد ایام فاطمیه فرصتی است که نام صدیقه کبری، محدثه عظمی احیا بشود. ما هیچ‌کدام حضرت فاطمه زهرا‌ سلام‌الله‌علیها را نشناختیم و این نشناختن، مقتضای قاعده است؛ نه خلاف قاعده، یعنی ممکن نیست شناخت او. این روایت معتبراست: «إنّما سمّیت فاطمة فاطمة لأنّ الخلق فطموا عن معرفتها»؛ خلق، نه انسان، جن و ملک تا اعلا علیین فطموا، انقطعوا عن معرفتها
حضرت فاطمه زهرا‌ سلام‌الله‌علیها عطیه‌ای الهی به رسول خدا‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
این چه گوهری است؟ یک جمله در قرآن بس است که این عظمت را مجسم کند. تمام خلقت، مقدمه بعثت و خلقت خاتم‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم است. هم‌چو خاتمی، هم‌چو شخصیتی تعبیرش این است نسبت به صدیقه کبری- این تعبیر بهت‌انگیز است خدا منت گذاشت بر همه مؤمنین از اولین و آخرین به بعثت خاتم‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ؛ همان خدا منت گذاشت بر خاتم به عطیه صدیقه کبری. «إنّا أعطیناک الکوثر، فصلّ لربّک وانحر، إنّ شانئک هو الأبتر».
اسامی حضرت فاطمه زهرا‌ سلام‌الله‌علیها پرده‌ای از اسرار او
کسی که اسمائش عندالله است، آیا مسمات مستقرش کجاست؟ «لها تسعه أسماء عندالله». عندیت ملیک مقتدر قابل درک نیست. از این روایت استفاده می‌شود: واضع اسما خود ذات قدوس خداست.
اما اسماء که هر یک بحری است: اول: فاطمه. فطم، قطع است. تفسیر از امام ششم است: إنّما انّما مفید حصر است «إنّما سمّیت فاطمة فاطمة لأنّ الخلق فطموا عن معرفتها».
دوم: صدیقه. سوم: مبارکه. این اسم در انجیل است. مبارکه! چه برکتی؟! حلم حسنی، شجاعت حسینی، عبادت سجاد، مآثر باقر، آثار جعفری، علوم کاظمی، حجج رضوی، جود تقوی، نقاوت نقوی، هیبت عسکری، آن‌ کسی که تمام انبیا و مرسلین همه چشم در راه ظهور او هستند، او آخرین میوه معصوم این شجره طیبه است. این است فاطمه. «إنّا أعطیناک الکوثر، فصلّ لربّک وانحر، إنّ شانئک هو الأبتر».
محدثه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، زهرا، حوراء انسیه. هریک از این اسما شرحی دارد. تنها انس نیست، حوراء انسیه است، حوری است در پوشش انسان. حوراء الانسیه. مبارکه؛ چه برکتی؟! صدفی که یازده گوهر دارد، یک گوهرش کسی است که خدا شیشه‌ای داد به‌دست او‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم که خون فرزند او را بگیرد، این خون را در قائمه عرش گذاشت، آن قائمه تا قیامت می‌لرزد. این هم برکت.
عظمت نور زهرا‌ سلام‌الله‌علیها از کجا و تا کجاست؟
کجا معرفت او میسّر است؟ ما اکتفا می‌کنیم به این حدیث: روایت در علل، آن هم سند در کمال قوت. «جابر، عن أبی‌عبدالله، قلت: لم سمّیت فاطمةالزهرا‌ سلام‌الله‌علیها » علت تسمیه فاطمه زهرا به زهرا چیست؟ فقه این حدیث بسیار مبسوط است منتهی به قدر میسور «فقال: لأنّ الله عزّوجلّ خلقها من نور عظمته». مبدأ این است. مخلوق است اما از چه مخلوق است؟ از نور عظمت الله. یک عمر در رکوع گفتید: سبحان ربّی‌العظیم، آن اسم عظیم مبدأ آفرینش فاطمه است. «من نور عظمته». هم نورالله، هم عظمةالله. این مبدأ خلقت.
بعد که آفرید از هم‌چو مبدأی. «فلما أشرقت… أشرقت…» اشراق کرد، نورباران کرد همه عوالم وجود را هم‌چو مبدأی. «فلمّا أشرقت أضاءت السماوات والأرض بنورها و غشیت أبصار الملائکة و خرّت الملائکة لله ساجدین».
فقه حدیث محتاج به بحث مفصلی است. امیرالمؤمنین حضرت علی‌ علیه‌السلام در وصف ملائکه بیانش این است: «من ملائکة أسکنتهم سماواتک ورفعتهم عن أرضک، هم اعلم خلقک بک». سر، از آسمان هفتم بالاتر، پا از ارضین پایین‌تر… «خرّت الملائکة ساجدین، غشیت أبصارهم»؛ وقتی آن نور را دیدند. این معنی زهراست. این است سرّ این‌که خلق از معرفت عاجزند، همه خلق؛ نه‌تنها انسان. ما عمری فاطمه گفتیم، اما حقیقت این اسم را درک نکردیم.
«قالوا: إلهنا و سیّدنا! ما هذا النور؟» شماها باید فقه حدیث را دقت کنید «فأوحى الله…» خدا وحی کرد، طرف وحی کیست؟ حضرت جبرئیل. «علّمه شدید القوى، ذو مرّة فاستوى، وهو بالأفق الأعلى». هم‌چو کسانی غشیت أبصارهم. این باطن فاطمه است- «فأوحى الله إلیهم» این‌جا عقل مبهوت است «هذا نور من نوری…» این نوری است از نور خود من. کسی می‌فهمد که آیه نور را بفهمد. «الله نورالسماوات والأرض مثل نوره کمشکاة». مشکاة حضرت فاطمه زهرا‌ سلام‌الله‌علیها است؛ مصباح اول امام حسن مجتبی‌ علیه‌السلام است، المصباح سیدالشهدا‌ علیه‌السلام است، نور علی نور آن ظهوری است که تمام انبیا‌ علیهم‌السلام، همه مرسلین در انتظار اشراق او هستند، «یهدی الله لنوره من یشاء». نتیجه این شد: آیه نور فاطمه است، مصباح اول حسن‌بن علی‌ علیه‌السلام، المصباح حسین‌بن علی‌ علیه‌السلام، نور علی نور ولیّ‌عصر‌ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، آخرین فرزند معصوم اوست.
بعد که فرمود: «هذا نور من نوری أسکنته فی سمائی خلقته من عظمتی»، أخرج از صلب پدر او هم‌چو کسی را. بعد او اشرف انبیاست، آن‌چه به او می‌دهیم سیدة النسا اما سیده نساء مؤمنین، سیده نساء بنی‌آدم، سیده نساء اهل جنت. فهم این مطلب… اهل جنت کی هستند؟ یکی آسیه که میخ‌ها بر سینه آسیه کوبیده شد، هم‌چو گوهری کنیز صدیقه کبری است. آیا فهم مقامات او فوق تصور ما هست یا نه؟
بعد «أوحی الله إلیهم هذا نور من نوری أسکنته فی سمائی خلقته من عظمتی» أخرج از صلب نبی من انبیائی این گوهر را که «أفضله على جمیع الأنبیاء وأخرج من ذلک النور…» از این نور ائمه‌ای اخراج می‌کنم که آن‌ها قیام به امر من می‌کنند.
عطیه الهی، عطیه رسول‌الله‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
نتیجه این شد که فاطمه‌ سلام‌الله‌علیها صدفی است که حلم حسنی‌ علیه‌السلام تا غیبت الهیه ولی‌عصر‌ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، همه گوهرهای این صدفند و این صدف اجر رسالت خاتم انبیا‌ علیهم‌السلام است. این شمه‌ای از مقام صدیقه کبری‌ سلام‌الله‌علیها است، هم‌چو گوهری!
نتیجه: این مبدأ اما منتهی. منتهی این است:
رأی النبی فاطمه… آمد به دیدن. دخترش را دید اما با این وضع: لباس یک پوششی از پشم شتر. هم دستاس می‌کرد، هم فرزندش را شیر می‌داد. بعد که پیغمبر اکرم‌ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم این منظره را دید، شروع کرد به اشک ریختن، جبرئیل نازل شد، گفت: «یا رسول‌الله! ولسوف یعطیک ربّک فترضى». فقه حدیث این است: آن‌چه خدا عطیه کرد به خاتم، اثر آبله دست فاطمه‌ سلام‌الله‌علیها بود. «ولسوف یعطیک ربّک فترضى». بحث مفصل، پیشامد بسیار مهم. صاحب عزا ولیّ‌عصر صاحب‌الزمان‌ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف .

http://ahlolbait.com

«یکی از خصوصیاتی که در انقلاب ما بارز است، مطرح شدن مکررِ مضاعف نام مبارک حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است». این جمله را رهبر انقلاب در یکی از دیدارهایی که در روز ولادت حضرت صدیقه‌ی طاهره سلام‌الله‌علیها برگزار شد، فرمودند و همگان را به حفظ ارتباط معنوی با حضرات معصومین علیهم‌السلام دعوت کردند.
بیانات ایشان در مورد سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) قابل توجه است.
درس زندگی حضرت زهرا برای ما
عزیزان من، جوانان عزیز! امروز در دوران جمهوری اسلامی این فرصت برای آحاد جامعه هست که درست حرکت کنند، درست زندگی کنند، مؤمنانه زندگی کنند، با عفّت زندگی کنند. درس زندگی صدّیقه‌ی طاهره، فاطمه‌ی زهرا(سلام‌الله‌علیها) این است برای ما: تلاش، اجتهاد، کوشش، پاک زندگی کردن؛ همچنان‌که آن بزرگوار یکپارچه معنویّت و نور و صفا بود: الطُّهرَةِ الطّاهِرَةِ المُطَهَّرَةِ التَّقیَّةِ النَّقیَّةِ [الرَّضیَّة] الزَّکیَة؛ پاکی و آراستگی و تقوا و نورانیّت آن بزرگوار، همان چیزی است که در طول تاریخ تشیّع بر معارف ما سایه‌افکن بوده است.
بیانات در دیدار جمعی از مداحان اهل بیت علیهم‌السلام ۱۳۹۳/۰۱/۳۱
اساس زندگی مؤمنانه صداقت در بندگی است
میخواهم عرض کنم که ارزش فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) به عبودیت و بندگی خداست. اگر بندگی خدا در فاطمه‌ی زهرا(سلام‌اللَّه‌علیها) نبود، او صدیقه‌ی کبری نبود. صدّیق یعنی چه؟ صدّیق کسی است که آنچه را می‌اندیشد و میگوید، صادقانه در عمل آن را نشان دهد. هرچه این صدق بیشتر باشد، ارزش انسان بیشتر است؛ میشود صدّیق؛ «اولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین». «صدّیقین» پشت سر «نبیین»اند.
این بزرگوار صدیقه کبری است؛ یعنی برترین زن صدیق. این صدیق بودن به بندگی خداست. اگر بندگی خدا نمیکرد، صدّیقه‌ی کبری نمی شد. اساس، بندگی خداست.
برادران و خواهران عزیز! من و شما باید دنبال عبودیت خدا باشیم. تمجید از فاطمه‌ی زهرا نتیجه‌اش باید این باشد.
بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۸۴/۰۵/۰۵
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها اسوه عبادت و حق‌طلبی
ما باید راه فاطمه‌ی زهرا (سلام‌اللَّه‌علیها) را برویم. ما هم باید گذشت کنیم، ایثار کنیم، اطاعت خدا کنیم، عبادت کنیم. مگر نمی‌گوییم که «حتّی تورّم قدماها« این‌قدر در محراب عبادت خدا ایستاد! ما هم باید در محراب عبادت بایستیم. ما هم باید ذکر خدا بگوییم. ما هم باید محبت الهی را در دلمان روزبه‌روز زیاد کنیم. مگر نمی‌گوییم که با حال ناتوانی به مسجد رفت، تا حقی را احقاق کند؟ ما هم باید در همه‌ی حالات تلاش کنیم، تا حق را احقاق کنیم. ما هم باید از کسی نترسیم. مگر نمی‌گوییم که یک‌تنه در مقابل جامعه‌ی بزرگ زمان خود ایستاد؟
بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۷۰/۱۰/۰۵
ایثار و از خودگذشتگی در زندگی
مگر نمی‌گوییم که آن بزرگوار کاری کرد که سوره‌ی دهر درباره‌ی او و شوهر و فرزندانش نازل شد؟ ایثار نسبت به فقرا و کمک به محرومان، به قیمت گرسنگی کشیدن خود؛ «و یؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصه»(حشر: ۹) ما هم باید همین کارها را بکنیم.
این نمی‌شود که ما دم از محبت فاطمه‌ی زهرا(سلام‌الله‌علیها) بزنیم، در حالی که آن بزرگوار برای خاطر گرسنگان، نان را از گلوی خود و عزیزانش - مثل حسن و حسین(علیهماالسّلام) و پدر بزرگوارشان(علیه‌السّلام) - برید و به آن فقیر داد؛ نه یک روز، نه دو روز؛ سه روز!
ما میگوییم پیرو چنین کسی هستیم؛ ولی ما نه فقط نان را از گلوی خود نمیبُریم که به فقرا بدهیم، اگر بتوانیم، نان را از گلوی فقرا هم میبُریم! این روایاتی که در باب علامات شیعه هست، ناظر به همین است؛ یعنی شیعه بایستی آن‌طوری عمل کند. ما باید زندگی آنها را در زندگی خود - ولو به صورت ضعیف - نمایش بدهیم.
بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۷۰/۱۰/۰۵
http://ahlolbait.com

 
براى زيارت‏ هيچ امامى، به اندازه زيارت حسين بن على(علیه السّلام) در ( كربلا ) تاءكيد نشده است .
حتى براى زيارت رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) هم آن همه سفارش و دستور نيست .
گاهى در روايات، زيارت (كربلا) ، از زيارت (كعبه) هم برتر و بالاتر به حساب آمده است و براى زيارت سيدالشهدا، پاداشى برابر دهها و صدها حج و عمره بيان شده است، بايد راز قضيه را فهميد .
لحن و بيانی كه در احاديث مربوط به زيارت سيدالشهدا(علیه السّلام) به كار رفته است، بسيار جدى و آميخته با تاءكيدات فراوان است .
ضرورت ‏زيارت را در هر حال و همواره مطرح می كند، آن را براى يك شيعه و پيرو امام، در حد يك ( فريضه ) می شمارد، ترك آن را بسيار ناپسند می داند و هيچ عذر و بهانه و خوف و خطر را مانع از آن به حساب نمى‏آورد و به رسميت نمی شناسد .
ازانبوه روايات گوناگون، به چند نمونه اشاره می کنيم :
امام صادق(علیه السّلام)در ديدار با يكى از اصحاب برجسته اش به نام ( ابان بن تغلب ) ، از وى مى‏پرسد:اى ابان :
كى به زيارت قبر حسين رفته‏ اى ؟
ابان - مدتى است طولانى كه به زيارتش نرفته ‏ام .
امام - سبحان ‏الله…تو از بزرگان و روساى شيعه ‏هست ىودر عين حال، حسين(علیه السّلام) را رها كرده و به زيارتش نمی روى؟…(1) امام باقر(علیه السّلام) از يكى از شيعيان پرسيد:فاصله ميان شما و حسين (علیه السّلام) چه قدر است؟
- بيست ‏و شش فرسخ (يا:شانزده فرسخ) - آيا به زيارت قبرش می رويد؟
- نه!- چه‏ قدر جفا كرديد!…(2) زيارت حسين رفتن، يك تكليف مكتبى براى شيعه او و پيرو مكتب عاشورا است .
بدون پيوند باآن مرقد و مزار، ( شيعه بودن ) داراى خلل است.اين مطلبى است كه خود ائمه دين فرموده‏اند.امام صادق(ع؟فرمود :
هر كس به زيارت‏ حسين(علیه السّلام) نرود تا بميرد، در حاليكه خود را هم شيعه ما بداند، هرگز او شيعه ما نيست.و اگر از اهل بهشت هم باشد، او مهمان بهشتيان است :
( من لم ياءت قبرالحسين(علیه السّلام) و هم يزعم انه لنا شيعه حتى يموت، فليس هولنا بشيعه و ا ن كان من اهل الجنه فهو ضيفان اهل الجنه )(3) امام صادق(علیه السّلام) در جاى ديگر فرمود :
كسى كه‏ توانايى زيارت حسين را داشته باشد ولى زيارت نكند، نسبت به پيامبر اسلام و ائمه ( عاق ) شده است.(4) و نيز، آن حضرت فرموده است :
زيارت‏ حسين بن على(علیه السّلام)، بر هر كسى كه ( حسين ) را از سوى خداوند، (امام) می داند لازم و واجب است :
( زياره الحسين ‏بن على واجبه على كل من يقر للحسين بالاءمامه من الله ‏عزوجل.)(5) و اينكه:هر كه تا هنگام مرگ، به زيارت حسين(علیه السّلام) نرود، دين‏ و ايمانش نقصان دارد.(6) امام باقر(علیه السّلام) فرموده است شيعيان ما را به زيارت قبر حسين بن على دستور بدهيد.چرا كه زيارت او، بر هر مومنى كه به (امامت الهى) حسين(علیه السّلام)، اقرار دارد، فريضه است.(7) و در سخنى ديگر فرموده است:شيعيان ما را دستور دهيد تا حسين(علیه السلام) را زيارت كنند.همانا زيارت او عمر را زياد، رزق را افزون، و بديها را دفع مى‏كند و زيارت او، بر هر مومين كه به امامت او از سوى خداوند اعتقاد دارد واجب است.(8) گويا بين اعتقاد به امامت و رهبرى، با رفتن به زيارت ، ملازمه ‏است و زيارت عمل به تعهد و وفاى كامل به پيمانى است كه بين هر امام و پيروان او برقرار است .

ادامه »

در مورد تعداد روزهایی که حضرت صدیقه طاهره (س) پس از رحلت پدر بزرگوارشان در قید حیات بوده اند در میان کتاب های حدیثی و تاریخی چند نظر وجود دارد. بعضی از این زمان را چهل روز و کسانی این مدت را شش ماه ذکر کرده اند.[1]

مرحوم ابوالفرج اصفهانی در کتاب مقاتل الطالبین می گوید: مدت زمان حیات فاطمه زهرا (س) بعد از وفات پیامبر (ص) مورد اختلاف قرار گرفته است، به طوری که کمترین زمان ذکر شده در این رابطه 40 روز و بیشترین زمان شش ماه مى باشد، اما آنچه نزد ما مسلم و مورد قبول است روایات رسیده از ائمه (ع) است. امام باقر (ع) مى فرماید: به درستی که زمان رحلت صدیقه کبری (س) سه ماه بعد از رحلت پیامبر مکرم اسلام (ص) بود.[2]

همچنین مرحوم طبرسی می گوید: حضرت صدیقه طاهره(ع) در ماه جمادی الاخر سال یازده هجری از دنیا رفتند. و مدت زمان حیات فاطمه زهرا(س) پس از پیامبر(ص) 95 روز بود.[3]

و مرحوم طبری شیعی در کتاب دلایل الامامه به سلسله اسناد خود روایاتی از حضرت امام صادق(ع) نقل می کند که حضرت می فرماید: «فاطمۀ زهرا(س) در ماه جمادی الاخر روز سه شنبه، سه روز از ماه گذشته در سال یازده هجری از دنیا رفتند».[4]

این دو روایت مبنای نظر اکثر علمای شیعه من جمله سید ابن طاووس(ره) در کتاب شریف اقبال مى باشد.[5]

اما دسته دیگری از روایات صحیحه هم این مدت را 75 روز ذکر کرده اند از جمله این روایات، روایت مرحوم کلینی از امام صادق (ع) است که حضرت می فرماید: «به درستی که توقف فاطمه (ع) در این دنیا پس از پدر گرامیش 75 روز بود.»[6]

این دسته از روایات هم مبنای نظر برخی از علمای شیعه از جمله مرحوم کلینی گردیده. البته ممکن است دلیل اختلاف در این دو دسته از روایات صحیحه رایج نبودن نقطه گذاری بر کلمات در زمان صدور روایات باشد. توجه به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسه تسعون» موید این معنا است.

اکثر بزرگان سوم جمادی ثانی( 95 روز بعد از رحلت پیامبر (ٌص) )را معتبرتر می دانند.

منابع:
[1].مجلسی،محمد باقر، بحارالأنوار ج43 ص 189 حدیث 19-  کشف الغمة] وَ نَقَلْتُ مِنْ کِتَابِ الذُّرِّیَّةِ الطَّاهِرَةِ لِلدُّولَابِیِّ فِی وَفَاتِهَا ع مَا نَقَلَهُ مِنْ رِجَالِهِ قَالَ لَبِثَتْ فَاطِمَةُ بَعْدَ النَّبِیِّ ص ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ وَ قَالَ‏ ابْنُ شِهَابٍ سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ قَالَ الزُّهْرِیُّ سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ مِثْلُهُ عَنْ عَائِشَةَ وَ مِثْلُهُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَیْرِ وَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ ع خَمْساً وَ تِسْعِینَ لَیْلَةً فِی سَنَةِ إِحْدَى عَشْرَةَ وَ قَالَ ابْنُ قُتَیْبَةَ فِی مَعَارِفِهِ مِائَةَ یَوْمٍ وَ قِیلَ مَاتَتْ فِی سَنَةِ إِحْدَى عَشْرَةَ لَیْلَةَ الثَّلَاثَاءِ لِثَلَاثِ لَیَالٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ هِیَ بِنْتُ تِسْعٍ وَ عِشْرِینَ سَنَةً أَوْ نَحْوِهَا
[2]. ابوالفرج اصفهانى‏، مقاتل ‏الطالبیین، تحقیق: صقر، سید احمد، ص 59 و 60، دار المعرفة، بیروت، بى تا.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الورى بأعلام الهدى‏، ج 1، ص 300، مؤسسه آل البیت‏، قم، چاپ اول، 1417ق. 
[4]. طبری، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الإمامة، ص 79، بعثت، قم، چاپ اول، 1413ق.  
[5]. ابن طاووس، على بن موسى، الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فى السنة، محقق و مصحح: قیومى اصفهانى، جواد، ج 3، ص 160 و 161، دفتر تبلیغات اسلامى،  قم، چاپ اول، 1376ش.
[6] الکافی ج 1 ص 458 باب مولد ِ الزَّهْرَاءِ فَاطِمَةَ ع، حدیث 1- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ فَاطِمَةَ ع مَکَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص خَمْسَةً وَ سَبْعِینَ یَوْماً.

http://www.islamquest.net

خدمت به امام زمان علیه السّلام، آن هم در حدّ توان، و سعی و جدّیت در این راه، تکلیف و وظیفه مؤمن است. ملائکه و انبیاء خدمت به آن حضرت را افتخار خود می دانند و پیامبر عظیم الشأن و بزرگی هم چون حضرت خضر علی نبیّنا و آله و علیه السّلام در خدمت ایشان می باشد.

قال الصادق علیه السّلام: وَ لَو اَدرَکتُهُ لَخَدَمتُهُ ایّامَ حَیوتی.(1)

امام صادق علیه السّلام می فرمایند: اگر او را درک می کردم[و به او می رسیدم] تمام ایّام زندگی خود، به او خدمت می کردم.

خدمت به مؤمن از مستحبّات اکید اسلامی و دارای ثواب عظیم است و از صفات ممتاز و برجسته مؤمنان حقیقی و بزرگان دین می باشد و مؤمن راستین را می توان از شدّت اهتمام او در خدمت به مخلوق خداوند متعال شناخت، پس خدمت به آن حضرت که صاحب عصر و رئیس و مولای مؤمنان می باشد، برترین عبادت ها و طاعت ها است.

قال عیسی بن مریم علیهما السّلام: یا مَعشَرَ الحَوارییّنَ لی اِلَیکُم حاجَةٌ اُقضُوها لی. قالُوا: قُضِیَت حاجَتُکَ یا روحَ اللهِ فَقامَ، فَقَبَّلَ اَقدامَهُم [اَو فی بَعضِ النُّسَخِ، فَغَشَّلَ اَقدامَهُم] فَقالُوا: کُنّا نَحنُ حَقٌّ [اَحَقُّ] بِهذا یا روُحَ اللهِ. فَقالَ: اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِالخِدمَةِ، العالِمُ. اَنَّما تَواضَعتُ هکذا لِکَیما تَتَواضَعُوا بَعدی فِی النّاسِ کَتَواضُعی لَکُم. (2)

حضرت عیسی علی نبیّنا و آله و علیه السّلام فرمودند: ای گروه حواریّون! من خواسته ای از شما دارم، آن را برایم برآورید. گفتند: ای روح الله! خواسته تو چیست؟ پس آن حضرت ایستادند و پاهای آن ها را، شستند، گفتند: ای روح الله! ما سزاوارتریم که این عمل را انجام دهیم. آنگاه حضرت فرمودند: سزاوارترین مردم برای خدمت نمودن، عالم است همانا من این چنین تواضع کردم تا شما نیز بعد از من در میان مردم تواضع کنید، همان گونه که من برای شما تواضع و فروتنی نمودم.

حضرت مهدی علیه السّلام سزاوارترین افراد است که به او خدمت شود؛ و اسباب و علل و موجبات بسیاری است که آن حضرت را برای آن که به او خدمت شود، از همه کس سزاوارتر و محق تر می نماید.

حضرت عیسی علی نبیّنا و آله و علیه السّلام فرمودند: ای گروه حواریّون! من خواسته ای از شما دارم، آن را برایم برآورید. گفتند: ای روح الله! خواسته تو چیست؟ پس آن حضرت ایستادند و پاهای آن ها را، شستند، گفتند: ای روح الله! ما سزاوارتریم که این عمل را انجام دهیم. آنگاه حضرت فرمودند: سزاوارترین مردم برای خدمت نمودن، عالم است همانا من این چنین تواضع کردم تا شما نیز بعد از من در میان مردم تواضع کنید، همان گونه که من برای شما تواضع و فروتنی نمودم
خدمت به حضرت حجّة علیه السّلام از راه خدمت به دوستان، پیروان و شیعیان او به دست می آید؛ به عنوان مثال: رفع حوائج و دفع مشکلات و حلّ و فصل امور آن ها در حقیقت خدمت به آن حضرت است. هم چنین برپایی محافل و مجالس ذکر، تألیف یا نشر کتب مربوط به آن حضرت، بنای حوزه های علمیه و …، اگر قصد خدمت به آن حضرت باشد، خدمت به آن بزرگوار به حساب می آید. مصادیق خدمت به امام علیه السّلام بسیارند که باید با قصد و نیّت خدمت به آن حضرت انجام گیرند.

این توضیح لازم است که خدمت، با نصرت فرق دارد؛ خدمت اخص از نصرت است و بین آن ها عموم و خصوص مطلق است، یعنی هر خدمتی، نصرت است، اما هر نصرتی خدمت نیست. خدمت از راه مباشرت و به طور مستقیم به دست می آید، امّا نصرت و یاری، به مباشرت و عمل مستقیم فرد نیاز ندارد و می تواند بدون مباشرت و به صورت غیر مستقیم و به واسطه فرد دیگر انجام گیرد. به عبارت دیگر، در خدمت، خادم باید خود مباشرت داشته و مستقیم وارد عمل شود و به شخصه اقدام نماید، اما در نصرت، ناصر می تواند به واسطه فرد دیگر، یاری و نصرت خود را انجام دهد. دیگر این که خدمت، در ضمن خود، تواضع و فروتنی و اظهار کوچکی خادم برای مخدوم را در بر دارد. بر خلاف نصرت و یاری که این گونه نیست. لازم به ذکر است، اگر نصرت به نیّت خدمت بوده و در آن مباشرت باشد، خدمت به شمار می آید.

1- بحارالانوار ج51 ص148 باب6 ح22

2- کافی ج1 ص37 باب صفة العلماءح6

https://article.tebyan.net

معرفت امام زمان(ع) نیز چون برخی دیگر از معرفت ها از دو طریق حاصل می شود:

ازراه های پی بردن به مراتب و مقامات بلند امامان معصوم شیعه به طور کلی و امام عصر(عج) به طور خاص، مطالعه و تأمّل در کتاب ها و مقاله هایی است که در این زمینه نگاشته شده است.(3) هم چنین خواندن زیارت جامعه کبیره و تأمّل و تدبّر در اوصافی که در این زیارت برای ائمه معصومین(علیهم السلام) نقل شده، در حصول معرفت نسبت به مقام و جایگاه امام در هستی بسیار مۆثر است.(4) شاید بتوان گفت شناخت نشانه های ظهور نیز یکی از فروع شناخت امام عصر(عج) است؛ زیرا شناخت دقیق نشانه های ظهور سبب می شود انسان، فریب مدعیان دروغین مهدویت را نخورد و در دام شیّادانی که ادّعای «مهدی» بودن دارند، نیفتند.

برای ظهور منجی آخرالزمان، نشانه های حتمی و تردید ناپذیری شمرده شده است که با مشاهده آن ها به حقانیت آن منجی و این که او واقعاً همان امام منتظر؛یعنی امام مهدی (عج) است، می توان پی برد. بنابراین، بر همه منتظران لازم است که پس از شناخت کامل امام عصر(عج)،به مطالعه و شناسایی نشانه های ظهور نیز بپردازند.(5)

در آموزه های اسلامی بر تأثیر پرهیزکاری و انجام اعمال شایسته در حصول معرفت راستین و نهادینه شدن آن در وجود آدمی بسیار تأکید شده است. بر اساس این آموزه ها انسان می تواند با عمل کردن به آموخته های خود، مرزهای دانایی اش را گسترش دهد و به آن چه نمی داند دست یابد. قرآن کریم دراین زمینه می فرماید: «یاأیها الّذین آمنوا إن تتّقوا الله یجعل لکم فرقاناً؛(6) ای کسانی که ایمان آورده اید، اگرازخدا پروا دارید، برای شما [نیروی] تشخیص حق از باطل قرار می دهد». و درجایی دیگر می فرماید: «إلیه یصعد الکلم الطیّب و العمل الصّالح یرفعه؛(7) سخنان پاکیزه به سوی او بالا می رود و کارشایسته به آن رفعت می بخشد».

درروایتی که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است،دراین زمینه چنین می خوانیم: «ای ابا خالد!به خدا سوگند بنده ای ما را دوست ندارد و از ما پیروی نکند تا این که خدا قلبش را پاکیزه کرده باشد و خدا قلب بنده ای را پاکیزه نمی کند تا این که تسلیم محض ما شده و با ما آشتی کرده باشد. پس چون با ما از درآشتی درآمد،خدا از حساب سخت نگاهش دارد و ازهراس بزرگ روز رستاخیزایمنش سازد
علامه طباطبایی در تفسیر این آیه و بیان مراد از «کلم الطیّب؛سخن های پاکیزه» چنین می نویسد: «مراد از صرف لفظ نیست، بلکه لفظ بدان جهت که معنایی طیّب (پاکیزه) دارد منظور است. پس در نتیجه مراد از این «کلم طیب» عقاید حقی می شود که انسان اعتقاد به آن را زیربنای اعمال خود قرار می دهد».(8) ایشان در ادامه، به بررسی رابطه علم و عمل و تأثیر عمل شایسته در رفعت علم پرداخته و می نویسد: «عمل از فروع و آثار آن است، آثاری که هیچ گاه از آن جدا شدنی نیست. هر چه عمل مکرر شود، اعتقاد راسخ تر، روشن تر و در تأثیرش قوی ترمی گردد».(9) امام باقر(علیه السلام) نیز در زمینه نقش عمل به دانسته ها در افزایش دانایی می فرماید: «هر کس به آن چه می داند، عمل کند، خداوند آن چه را نمی داند به او می آموزد».(10) بنابراین، کسانی که در پی امام عصر، معرفت امام عصر (عج) و راه یافتن به ولایت ایشان هستند باید افزون بر مطالعه و تحقیق و تدبّر در ویژگی های امامان معصوم (علیهم السلام)، در پیروی از این بزرگواران و دوری از مخالفت آن ها نیز بکوشند و خود را از همه آلودگی هایی که پیشوایان معصوم نمی پسندند، پیراسته سازند. در این صورت است که می توان امیدوار بود انوار معرفت این حجت های الهی در قلب ما راه یابد.

ادامه »

«یسع بن حمزه» می گوید: در مجلس امام رضا (ع) مشغول گفت و گو بودیم که مردی وارد شد و گفت: سلام بر تو ای فرزند پیامبرخدا! من مردی از دوستان شما هستم. اکنون از زیارت خانه خدا بازگشته ام و چیزی که بتوانم با آن خود را به خانه برسانم ندارم. مرا به دیارم بفرست، من دارای نعمت و دولت هستم و مستحق صدقه نیستم. آنچه به من ببخشی از سوی شما صدقه خواهم داد. امام (ع) از او خواست بنشیند بعد از پایان جلسه حضرت به خانه رفت و لحظاتی بعد در را بست ؛ سپس دستش را از بالای در بیرون آورد و پرسید آن مرد خراسانی کجاست؟ مرد پاسخ داد: این جا هستم. امام(ع) فرمود: این دویست دینار را بگیر و با آن هزینه سفرت را تأمین کن. یکی از یاران حضرت پرسید: فدایت شوم به او مهربانی کردی و چهره پنهان ساختی؟!

حضرت فرمود: چون نیازش را برآوردم، نخواستم خواری خواهش را در چهره اش ببینم. آیا این حدیث پیامبر(ص) را نشنیده ای که فرمود: کار نیکی که پنهان انجام شود، برابر هفتاد حج است.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه

وقتی امام رضا علیه السلام به خراسان آمد، مأمون در ملاقات با وی گفت: «چنین صلاح دیدم که از خلافت کناره گیری کنم و آن را به تو بسپارم و با تو بیعت کنم». امام علیه السلام پیشنهاد او را نپذیرفت. مأمون گفت: «باید خلافت را بپذیری». امام فرمود: «هیچ گاه چنین کاری را نخواهم کرد». مأمون پس از تلاش چند روزه و پس از آن که از قبول خلافت توسط امام رضا علیه السلام ناامید شد، گفت: «اگر خلافت را نمی پذیری و نمی خواهی با تو بیعت کنم، پس ولیعهد من باش تا پس از من، خلافت به تو برسد.»

امام علیه السلام فرمود: «به خدا سوگند! من خوب می دانم که مقصود تو چیست». مأمون گفت: «من چه مقصودی دارم»؟ امام علیه السلام فرمود: «مقصود تو آن است که مردم بگویند علی بن موسی الرضا در طوس به سر می برد و به دنیا تمایل یافته است و دنیا از او روی گردانده؛ آیا نمی بینید که به طمع خلافت، چگونه ولایت عهدی را پذیرفته است»؟ مأمون خشمگین شد و گفت: «برخورد تو را هیچ گاه نپسندیده ام. به خدا سوگند! اگر ولایت عهدی را پذیرفتی، چه بهتر؛ وگرنه تو را به این کار مجبور خواهم کرد و اگر پذیرفتی، در امان هستی و در غیر این صورت، گردنت را خواهم زد.»

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه

دوره های زندگی امام حسن علیه السلام

امام حسن مجتبی علیه السلام در شب نیمه رمضان سال سوم هجری در مدینه چشم به جهان گشود و حدود هفت سال از دوران زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم را درک کرد و پس از آن حضرت حدود سی سال با پدر بزرگوارشان امام علی علیه السلام ملازمت داشت. بعد از شهادت امیرالمؤمنان علیه السلام به مدت ده سال عهده دار مقام امامت بودند و در 28 صفر سال پنجاه هجری در سن 47 سالگی به دستور معاویه بن ابی سفیان و به دست جعده دختر اَشْعَثِ بنِ قِیس مسموم شد و بر اثر همان زهر به شهادت رسید.

در بیکران حُسن حَسن

حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام که به کریم اهل‌بیت لقب یافت، عابدترین و زاهدترین مردمان زمان خویش بود. هنگام وضو رنگش زرد می‌شد وبدنش می‌لرزید و چون علت آن را جویا می‌شدند، می‌فرمودند: «کسی که می‌خواهد در برابر پروردگار عرش بایستد، حق دارد رنگ چهره‌اش را ببازد و بدنش به لرزه درآید». آنگاه که به مسجد می‌رسید، سر به سوی آسمان بلند می‌کرد و می‌فرمودند: «معبودا! میهمان تو در آستانه بارگاهت است. ای احسان کننده کریم! گناهکاری به درگاهت آمده؛ پس در برابر زیبایی‌های خویش، زشتی هایی را که در وجود من سراغ داری، عفو فرمای.»

در ياد حق‌

امام صادق (علیه السلام )‌ مى‌فرمايند: پدرم از پدرش به من حديث كرد كه: حسن بن على بن ابيطالب (عليهما السلام) از همه اهل زمان خود عابدتر بود، به زهد و بى اعتنائيش به دنيا و فضيلتش كسى نمى‌رسيد، چون به حج مى‌رفت، پياده مى‌رفت و گاهى پا برهنه مى‌رفت. چون مرگ را ياد مى‌كرد مى‌گريست، و چون قبر را ياد مى‌آورد گريه مى‌كرد، وقتى بعث و قيامت را ياد مى‌نمود اشك مى‌ريخت، وقتى كه گذشتن از صراط را ياد مى‌آورد مى‌گريست وقتى كه در مقابل خدا قرار گرفتن را ياد مى‌آورد فرياد مى‌كشيد و بيهوش مى‌شد.

انفاق همه مال و نصف مال در راه خدا

حضرت مجتبى صلوات الله عليه در احسان و انفاق در راه خدا قدمى برداشت كه منحصر به فرد و از فضائل اختصاصى اوست و آن اينكه: دوبار همه دارايى خويش و سه بار نصف مال خود را در راه خدا انفاق و احسان نمود اين مطلب مورد تصديق همه است، شيعه و اهل سنت آنرا در كتابهاى خود نقل كرده‌اند،

25 بار زیارت کعبه با پای پیاده

از جمله فضائل حضرت مجتبى صلوات الله عليه آن است كه: بيست و پنج بار پياده به زيارت كعبه رفت .مسافت چهار صد و پنجاه كيلومتر راه را زير اشعه سوزان آفتاب و روى سنگريزه‌هاى داغ، پياده مى‌پيمود تا رضايت خدا را بيشتر فراهم آورد.

                                                        دانش و آگاهی از اسرار                                                       

امام حسن علیه‌السلام از آگاه‌ترین و دانشمندترین افراد زمان

خود بود و آثار دانش، از کودکی در چهره مبارکش دیده می‌شد.

 علاقه‌مندی به علم‌آموزی، در کودکی او را برآن می‌داشت که

هر روز در مسجد حضور پیدا کند و سخنان وحی را به خاطر بسپارد و برای مادر بازگو کند.

صلح امام حسن(علیه السلام) ضامن بقاى اسلام

زندگى سراسر افتخار امام مجتبى(علیه السلام) جلوه‌هاى زيبا و پرشكوهى داشت. هفت‌سال در دامن پرفيض رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) از چشمه‌هاى زلال نبوت بهره برد. وحى الهى فكر و انديشه او را شكل داد و اعماق جانش را جهت‌بهره دهى به اسلام و مسلمانان آماده ساخت. سپس سى‌سال حوادث تلخ و شيرين بعد از رحلت پيامبر وى را از تجربه‌هاى گران بهره‌مند ساخت. در سال چهلم هجرت، هدايت كشتى اسلام، در سخت‌ترين موقعيت، به عهده او گذاشته شد. آن امام معصوم(علیه السلام) با كمترين آسيب و تلفات امت اسلامى را رهبرى كرد، توطئه‌هاى بزرگ و خطرناك بنى‌اميه را نقش بر آب ساخت، مانع نابودى اسلام و برنامه‌هاى حيات بخش آن شد و پيش بينى پيامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) را تحقق بخشيد.

بر خورد زيباى امام حسن(علیه السلام) در قصه صلح افتخار بزرگى در تاريخ اسلامى بر جاى گذاشت. نويسندگان و تحليل گران بسيارى به آن پرداخته و ابعاد گوناگون آن را بررسى كرده‌اند. گروهى همانند شيخ راضى آل ياسين(ره) كتابى در 374 صفحه تدوين كرده، آن را «صلح الحسن‌» ناميده‌اند و جمعى نيز در صفحات بيشتر يا كمتر به ترسيم تلاشهاى اين سرور جوانان بهشت پرداختند.

وصیت امام حسن علیه السلام

چون امام حسن علیه السلام را مسموم کردند و حال او دگرگون شد برادرشان امام حسین علیه السلام به بالین آن حضرت حاضر شدند. وقتی جویای احوال او گشتند امام حسن علیه السلام فرمودند: «خود را در اوّلین روز از روزهای آخرت و آخرین روز از روزهای دنیا می بینم». در ادامه، این گونه وصیت فرمودند: «گواهی می دهم به وحدانیت خدا و این که برای او شریکی نیست و تنها او سزاوار پرستش است. هرکه اطاعت او را در پیش گیرد رستگار می شود و هرکه نافرمانی اش کند گم راه می گردد و کسی که از گناهان و تقصیراتش به نزد او توبه کند هدایت می شود.»
منبع: راسخون ( http://rasekhoon.net/article/show/126569/ )

شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یارانش در کربلا ، تأثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگهای جامعه اسلامی دواند و جو نامطلوب را شکست و امتدادهای آن حماسه ، در طول تاریخ ، جاودانه ماند . حتی در همان سفر اسارت اهل بیت نیز تأثیرات سیاسی این حادثه در اندیشه های مردم آشکار شد . گروهی از اسرا را که به شام می بردند ، چون به تکریت رسیدند ، مسیحیان آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان اندوه بر کشته شدن حسین (ع) ، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند . به شهر « لینا » نیز رسیدند . مردم آنجا همگی گرد آمدند و بر حسین و دودمانش سلام و درود فرستادند و امویان را لعن کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند . چون خبر یافتند که مردم « جُهینه » هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند . به قلعه « کفر طاب » رفتند ، به آنجا نیز راهشان ندادند . به حمس که وارد شدند ، مردم تظاهرات کردند و شعار دادند : « اَکفْرا بَعدَ ایمانٍ وَ ضَلالا بَعدَ هُدی ؟ » ( آیا کفر پس از ایمان و گمراهی بعد از هدایت ؟ ) و با آنان درگیر شدند و تعدادی را کشتند . (7) برخی از تأثیرات حماسه عاشورا از این قرار است :

1 - قطع نفوذ دینی بنی امیه بر افکار مردم

2 - احساس گناه وشرمساری درجامعه ، بخاطریاری نکردن حق وکوتاهی در ادای تکلیف

3 - فروریختن ترسها و رعبها از اقدام و قیام بر ضد ستم

صفحه 22

4 - رسوایی یزیدیان و حزب حاکم اموی

5 - بیداری روح مبارزه در مردم

6 - تقویت و رشد انگیزه های مبارزاتی انقلابیون

7 - پدید آمدن مکتب جدید اخلاقی و انسانی ( ارزشهای نوین عاشورایی و حسینی )

8 - پدید آمدن انقلابهای متعدد با الهام از حماسه کربلا

9 - الهام بخشی عاشورا به همه نهضتهای رهایی بخش و حرکتهای انقلابی تاریخ

10- تبدیل شدن « کربلا » به دانشگاه عشق و ایمان و جهاد و شهادت ، برای نسلهای انقلابی شیعه

11 - به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده تبلیغی و سازندگی در طول تاریخ ، بر محور شخصیت و شهادت سیدالشهداء (ع)

از نهضتهای شیعی پس از عاشورا ، می توان « انقلاب توابین » ، « انقلاب مدینه » ، « قیام مختار » ، « قیام زید » ، و … حرکتهای دیگر را نام برد . برای توضیح بیشتر ، به مدخل خاص هر یک از این نهضتها در همین مجموعه مراجعه شود . تأثیر حماسه عاشورا را در انقلابهای بزرگی که در طول تاریخ ، بر ضد ستم انجام گرفته ، چه در عراق و ایران و چه در کشورهای دیگر ، نباید از یاد برد . « فرهنگ شهادت » و انگیزه جهاد و جانبازی که در انقلاب اسلامی ایران و هشت سال دفاع مقدس در جبهه ها جلوه گر بود ، گوشه ای از این تأثیر پذیری است . شعار « نهضت ما حسینیه ، رهبر ما خمینیه » که در مبارزات ملت مسلمان ایران بر ضد طاغوت طنین افکن بود و نیز شور حسینی جبهه های رزم ایران ، گواه روشن تأثیر گذاری کربلا در قرنها پس از آن حماسه مقدس است . یکی از نویسندگان محقق ، نتایج نهضت کربلا را عبارت می داند از :

1 - پیروزی مسأله اسلام و حفظ آن از نابودی

2 - هزیمت امویان از عرصه فکری مسلمین

3 - شناخت اهل بیت بعنوان نمونه های پیشوایی امت

4 - تمرکز شیعه از بُعد اعتقادی بر محور امامت

5 - وحدت صفوف شیعه در جبهه مبارزه

6 - ایجاد حس اجتماعی در مردم

7 - شکوفایی موهبتهای ادبی و پدید آمدن ادبیات عاشورایی

صفحه 23

8 - منابر وعظ و ارشاد ، به عنوان وسیله آگاهانیدن مردم

9 - تداوم انقلاب بصورت زمینه سازی نهضتهای پس از عاشورا(8)

حادثه کربلا ، گشاینده جبهه اعتراض علیه حکومت امویان و سپس عباسیان شد ، چه به صورت فردی که روحهای بزرگ را به عصیان و افشاگری واداشت ، و چه به شکل مبارزه های گروهی و قیامهای عمومی در شهری خاص یا منطقه ای وسیع . (9)

خون او تفسیر این اسرار کرد

ملت خوابیده را بیدار کرد(10)

7 - عاشورا فی الا دب العاملی المعاصر ، ص 54 به نقل از منتخب طریحی و مقتل ابی مخنف .8 - برای تفصیل آن ر . ک‍ : « حیاة الا مام الحسین » ، باقر شریف القرشی ، ج 3 ، ص 436 ، ( معطیات الثورة ) .9 - در این زمینه ها ر . ک‍ : « الا نتفاضات الشیعیه » ، هاشم معروف الحسنی ؛ « امامان وجنبشهای مکتبی » ، محمدتقی مدرسی .10 - کلیات اقبال لاهوری ، ص 75 .

منبع: کتاب فرهنگ عاشورا به نقل از http://www.hawzah.net

 
حکیمه خاتون دختر امام کاظم علیه السلام می فرمود:

«روزی برادرم امام رضا علیه السلام مرا خواست و فرمود: ای حکیمه! امشب، فرزند مبارک خیزران، متولد می شود. حتما در وقت تولد او حاضر باش.

من خدمت امام ماندم. شب هنگام آن حضرت، من و بانوان مسؤول وضع حمل را به اتاقی آورد و خود بعد از آن که چراغی برایمان روشن کرد، بیرون رفت و در را هم بست تا حضرت خیزران درد زایمان گرفت. ما خواستیم کاری بکنیم چراغ خاموش شد. ما به یک باره در اندوه و ترس فرو رفتیم. در همان لحظات وحشت و دلهره بود که خورشید امامت طلوع کرد. پرده ای نازک مانند لباس بر تن داشت که نوری از آن بر می خواست و تمام اتاق را روشن می کرد. من کودک را برداشتم و در دامن خود گذاشتم و آن پرده را از صورتش دور کردم. در این لحظه، امام رضا علیه السلام نیز وارد شد. بعد از آن که به او لباس پوشاندیم، او را از ما گرفت; در گهواره قرار داد و به من سپرد و فرمود: از این گهواره جدا مشو.

وقتی روز سوم شد، کودک چشمان خود را به سوی آسمان گشود; به طرف راست و چپ نگاه کرد و با زبان فصیح فرمود:

«اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله ».

من با دیدن چنین حالتی، زود خدمت امام رضا علیه السلام رفتم و آنچه را دیده بودم، بازگو کردم.

فرمود: آنچه بعد از این از عجایب احوال او خواهی دید، زیادتر از چیزهایی است که تا حال دیده ای » . (1)

و به این ترتیب امام محمدتقی، جوادالائمه، در روز دهم ماه رجب سال 195 ه . ق. و یا به قول برخی روز جمعه پانزدهم یا نوزدهم ماه مبارک رمضان (2) از بانویی گرانقدر به نام سبیکه - که بعضی به او خیزران، ریحانه و سکینه (3) نیز گفته اند - در مدینه طیبه (4) به دنیا آمد. او صورتی گندمگون داشت و کنیه اش ابوجعفر و ابوعلی و القابش نیز تقی، جواد، مختار، منتجب، مرتضی، قانع، عالم و … بود. (5)

هرچند میلاد این نور پاک، مایه شادمانی برای اهل بیت علیه السلام بود، اما حضرت رضا علیه السلام از همان روزهای نخست با ذکر مصیبت های فرزندش، جواد الائمه، همگان را از شهادت جانگدازش آگاه می نمود. از جمله می توان خبر کلثم بن عمران را نقل کرد که می گفت:

«وقتی امام محمدتقی به دنیا آمد، امام رضا علیه السلام فرمود:

حق تعالی فرزندی به من بخشیده که شبیه موسی بن عمران است که دریاها را می شکافت و مانند عیسی بن مریم است که خداوند مادر او را مقدس گردانید و طاهر و مطهر آفریده شد. این فرزند من به جور و ستم کشته خواهد شد و اهل آسمان ها بر او خواهند گریست و خداوند بر دشمن او و کشنده او و ستم کننده به او غضب خواهد کرد و بعد از قتل او از زندگانی بهره ای نخواهد دید. و به زودی به عذاب الهی خواهد رسید» . (6)

در سایه پدر
هرچند دوره ای که جواد الائمه علیه السلام در آن حضور پدر را درک کرد، چندان طول نکشید ولی از همین دوره اندک نیز اطلاعاتی چند بر جای مانده است. این دوره خود به دو دوره تقسیم می شود:

1- قبل از مسافرت امام رضا علیه السلام به طوس

2- بعد از آن.

در دوره اول عموما امام رضا علیه السلام درصدد معرفی حضرت و بیان لیاقت های فرزندش برای امامت و ابراز شایستگی های وی بود. البته این امر با توجه به فتنه های واقفیه لازم بود. مسعودی از قول زکریا بن آدم در این باره می گوید:

«در محضر امام رضا علیه السلام بودم، ابوجعفر علیه السلام را که کمتر از چهار سال داشت، آوردند. ابو جعفر در حضور پدر نشست و دست خود را بر زمین زد و سرش را به طرف آسمان بلند نمود و مدتی طولاتی به فکر فرو رفت. امام رو به فرزندش کرد و فرمود:

«بنفسی انت لم طال فکرک؟ ; قربانت گردم! چرا این گونه در فکر فرو رفته ای؟»

حضرت جواد فرمود: به خاطر مصیبت هایی که بر مادرم زهرا علیها السلام وارد شد. سوگند به خدا، آن دو نفر را از قبر بیرون می آورم، سپس با آتش آن ها را می سوزانم و بعد خاکستر آن ها را به طرف دریاها پراکنده می کنم. امام رضا علیه السلام در این لحظه فرزندش را در آغوش کشید; دلداری داد; بین دو چشم او را بوسید و فرمود: پدر و مادرم به فدایت! تو مقام امامت داری.»

به هر صورت این مقطع زمانی 5 سال طول کشید; یعنی، از سال 195 ه . ق. (تولد امام جواد) تا سال 200 ه . ق. (زمان هجرت امام رضا علیه السلام به خراسان)

نگران پدر
در سال 200 هجری که مامون الرشید امام رضا علیه السلام را به اجبار به خراسان فرا خواند، امام رضا همراه فرزندش جواد الائمه به مکه مشرف شد. امیة بن علی می گوید:

«من نیز در این سفر همراه امام بودم. وقتی امام طواف وداع را انجام داد و برای خواندن نماز طواف نزد مقام ابراهیم علیه السلام رفت، دیدم که یکی از خدمتگزاران امام رضا علیه السلام ابوجعفر (امام جواد) علیه السلام را روی شانه اش نشانده، طواف می دهد. بعد از طواف ابوجعفر علیه السلام از شانه او پایین آمد و در حجر اسماعیل علیه السلام نشست. مدتی منتظر شدیم. ولی آمدن او طول کشید. موفق، خدمتگزار امام سراغ او رفت و گفت: فدایت شوم! حرکت کنید برویم. اما ابوجعفر علیه السلام از جای خود حرکت نکرد. غم و اندوه در چهره اش نمایان بود. فرمود: از جای خود برنمی خیزم، مگر آن که خدا بخواهد. موفق نزد امام رضا علیه السلام برگشت و موضوع را با حضرت در میان گذاشت. امام خود نزد فرزندش آمد و از او خواست برخیزد ولی او حرکت نکرد و فرمود: از جای خود بلند نمی شوم. چگونه برخیزم! من با چشم خود دیدم چگونه شما با خانه خدا وداع کردی! من فهمیدم که دیگر امیدی به بازگشت ندارید و سرانجام با اصرار پدر از جای برخاست و راهی شد» . (7)

آری، امام رضا علیه السلام نیز خود به شهادتش در این سفر آگاه بود. لذا در ابتدای سفر قبل از خروج از مدینه، اعضای خانواده را فراخواند و دستور داد برایش بگریند. آن گاه دست ابوجعفر علیه السلام را گرفت و او را کنار قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله آورد. دست ابوجعفر را روی دیواره قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله گذاشت، دست او را به قبر چسباند و از رسول خدا صلی الله علیه و آله خواست فرزندش را حفظ کند … آن گاه تمام وکلای خود را دعوت کرد و دستور داد از ابوجعفر علیه السلام اطاعت کنند و مخالفتی به خرج ندهند. (8)

به این ترتیب امام رضا علیه السلام راهی خراسان شد. در این دوره (200 ه . ق.) تا زمان شهادت (203 ه . ق.) ارتباط بین امام رضا علیه السلام و فرزندش، جواد علیه السلام، به وسیله نامه صورت می گرفت. در یکی از نامه ها می خوانیم:

بسم الله الرحمن الرحیم.

فرزندم! خداوند به تو عمر طولانی عنایت فرماید و تو را از آزار دشمنانت مصون بدارد. فرزند عزیزم! پدرت به قربانت! همه مال و اموال من در اختیار تو است. من اکنون زنده و سر پا هستم اما از فراق تو دلخسته و غمناک می باشم. امیدوارم با رفتار نیک با خویشاوندان و کمک مالی به آنان خداوند راه رشد و صلاح را برای تو فراهم گرداند … . (9)

آری، این نگرانی و دلتنگی های امام رضا علیه السلام ادامه داشت تا آن که زمان شهادت آن حضرت فرا رسید.

شیخ طبرسی به نقل از امیة بن علی می نویسد:

«روزی ابوجعفر علیه السلام خدمتکار خود را خواست و فرمود: اهل خانه را گردآور و بگو برای ماتم آماده شوند. من پرسیدم: برای ماتم چه کسی؟ فرمود: برای ماتم بهترین اهل زمین. و بعد از چند روز خبر رسید که امام رضا علیه السلام در همان روز که امام محمدتقی امر به ماتم کرد، به شهادت رسیده است » . (10)

رویداد / زمان

1. تولد امام جواد علیه السلام / 195 ه . ق.

2. هجرت امام رضا علیه السلام به خراسان / 200 ه . ق.

3. سن امام جواد هنگام هجرت پدر / در حدود 6 سال

4. شهادت پدر / 203 ه . ق.

5. سن امام هنگام شهادت پدر / حدود هشت تا نه سال (×)

6. هجرت امام جواد به بغداد / 204 ه . ق (10 سالگی)

7. شهادت امام جواد / 220 ه . ق آخر ذی قعده (25 سالگی) 25 سال و دو ماه و 18 روز (××)

8. مدت امامت حضرت جواد / 17 سال

بعد از این مرحله نوبت آن بود که امام نوجوان، ابو جعفر، محمدتقی علیه السلام بر سر جنازه پدر حاضر شود; او را غسل دهد; دفن کند و نماز بخواند زیرا تنها معصوم را معصوم به خاک می سپارد و نماز می خواند. اما این واقعه چگونه روی داد و امام محمدتقی هشت، نه ساله چگونه از مدینه به خراسان آمد! حمیری و قطب راوندی به سند صحیح از معمر بن خلاد نقل کرده اند که: «امام محمدتقی روزی به من فرمود: ای معمر! سوار شو.

گفتم: به کجا؟ فرمود: سوار شو و کاری نداشته باش. چون با حضرت به صحرا رسیدم، فرمود: این جا بایست. آن جناب ناپدید شد و بعد از ساعتی برگشت. پرسیدم: فدای تو شوم! کجا بودی؟ فرمود: به خراسان رفتم و پدر مظلوم و غریبم را دفن کردم » . (11)

از آخر صفر (203 ه . ق.) زمانی که امام رضا علیه السلام در 55 سالگی به شهادت رسید، (12) حضرت ابوجعفر علیه السلام به عنوان نهمین امام معصوم در هشت سالگی عهده دار هدایت شیعیان شد. هرچند در این دوره خطیر، توصیه ها و وصایای امام رضا علیه السلام می توانست موجبات پذیرش امامت امام جواد از سوی شیعیان را فراهم سازد; مطالعه دقیق کتب تاریخی نشان می دهد که این توصیه ها تنها در خواص یاران مؤثر بود و عموم مردم ظاهربین منتظر دلایل عقل پسندی بودند. به این خاطر نوعی بحران دردآوری پیرامون پذیرش امامت جواد الائمه در حال شکل گرفتن بود که حتی به تدریج برخی یاران خاص را نیز شامل می شد. از این روی امام باید صاحب ویژگی هایی باشد تا بتواند گروه های مختلف را مجاب کند و آنان را به سوی پذیرش خورشید حقیقت راهنمایی کند.

علم بی پایان امامت شاخصه ای بود که به تدریج این گروه ها و دل های پراکنده را گرد آورد.

علامه محمدباقر مجلسی می نویسد:

«وقتی امام رضا علیه السلام شهید شد، ابوجعفر علیه السلام حدود هفت سال و چند ماه داشت. مردم بغداد و حوالی، درباره امامت آن حضرت اختلاف پیدا کردند. لذا بزرگانی مانند: ریان بن صلت، صفوان بن یحیی، محمد بن حکیم، عبدالرحمان بن حجاج، یونس بن عبدالرحمان و … در خانه عبدالرحمان بن حجاج گرد آمدند و به یکدیگر تسلیت گفتند. در بین مجلس یونس بن عبدالرحمان برخاست وگفت: گریه بس است! تکلیف امامت چه می شود؟ مسائل دین را از چه کسی باید پرسید و تا کی باید صبر کرد که ابوجعفر بزرگ شود و بتواند پاسخگوی مسائل و ادای حق امامت باشد؟ ریان بن صلت که از شنیدن چنین سخنی اراحت شده بود، از جا برخاست و گلوی یونس را گرفت و داد زد: معلوم شد ایمان تو ظاهری بوده، در باطن درباره امامت گرفتار شک هستی. اگر امام جواد با عنایت خدا به این مقام رسیده است، اگر کودک یک روزه هم باشد، مانند پیرمرد کهنسالی دارای علم و فضیلت خواهد بود. اگر از جانب خدا نباشد، اگر هزار سال هم عمر کند، مانند یکی از مردم خواهد بود. … سرانجام موعد حج رسید و فقیهان، دانشمندان بغداد و … در قالب گروه هشتاد نفری عازم حج شدند. آنان به مدینه وارد شدند و راهی خانه امام صادق علیه السلام - که غیر مسکونی بود - شدند و مجلس بزرگی تشکیل دادند. ابتدا عبدالله فرزند موسی بن جعفر علیه السلام و عموی امام جواد وارد شد و خود را در معرض دیگران قرار داد اما به زودی معلوم شد چیزی از علم ندارد. طولی نکشید که موفق بن هارون خدمتگزار امام خبر ورود حضرت را داد. امام علیه السلام حاضر شد و تمام مسائل را جواب داد و به عمویش هم گفت:

«لم تفتی عبادی بما لم تعلم و من الامة فی هو اعلم منک؟ ; چرا برای بندگان من به چیزی که آگاهی نداشتی، فتوا دادی؟ در حالی که میان امت اعلم از تو وجود داشت » . (13)

آری حتی مرحوم کلینی و ابن شهرآشوب نقل کرده اند که در یک مجلس یا چند روز متوالی، سی هزار مساله از سخت ترین مسائل پرسیدند و امام علیه السلام همه را جواب داد. (14)

ادامه »

هشتمین امام معصوم(ع) در انتظار پسر و شیعیان در تب و تاب رویت جمال جواد الائمه(ع) بودند. حدود چهل و هفتمین بهار عمرامام رضا(ع) سپری می شد اما هنوز فرزندی کاشانه پر فروغش رافروزان نساخته بود. از طرفی حضرت مورد طعنه دشمنان و زخم زبان آنها قرار داشت که گاه بوسیله نامه نیز آن حضرت را مورد آزارقرار می دادند که نمونه آن را می توان در مکتوب «حسین ابن قیاما» مشاهده کرد. او که از سران «واقفیه » بود در نامه ای به امام رضا(ع) می نویسد: چگونه ممکن است امام باشی در صورتی که فرزندی نداری و امام(ع) پاسخ او را چنین نگاشت که از کجامی دانی که من فرزندی نخواهم داشت چند روزی طول نخواهد کشید که خداوند به من پسری عنایت خواهد کرد که حق را از باطل جدامی کند. تا اینکه طبق پیش بینی امام (ع) در رمضان سال 195 هجری و به نقل از ابن عیاش در دهم رجب آن سال ستاره امام جواد(ع)متجلی شد و مادرش «سبیکه » را که از خاندان «ماریه قبطیه »همسر پیامبر(ص) بود و به فرموده امام رضا(ع) آفرینشی پاکیزه ومنزه داشت. مرتبت و مقامی والاتر بخشید.

ولادت امام جواد(ع) تمامی شایعات مربوط به امام رضا(ع) راپایان بخشید و دلهره و اضطراب را از میان شیعیان زدود. بدین جهت، که امام در حق فرزندش فرمود: این مولودی است که برای شیعیان ما «در این زمان » با برکت تر از او زاده نشده است.

مولودی که حدود شانزده سال رهبری و امامت شیعیان را عهده دارشدو در این راستا آثاری شگفت از خویش به یادگار گذارد و مکتب علمی، اجتماعی شیعه را جلوه خاص بخشید.

شهادت آن بزرگوار پایانی است بر تلاشهای چشمگیر و پر فروغش تلاشهایی که خلفای بنی عباس و دشمنانش را آنچنان غافلگیر نمودکه نتوانستند آن حضرت را تحمل نمایند و بدین جهت در صدد شهادت آن حضرت بر آمدند و این نوشتار نگاهی است به عوامل و موجبات شهادت آن حضرت که در این زمینه به بررسی سه عامل می پردازیم:

تقوای الهی و عدم همراهی با فساد در بار
می دانیم که یکی از القاب آن حضرت «تقی » است و این به خاطره جلوه و ظهور خاصی است که تقوای الهی آن امام همام در اجتماع آن روز نموده و جهانی از پاکی و عفاف و تقوا را فرا راه دیدگان قرار داده بود و الا تمامی معصومین بر خور دار از صفت تقوا و عصمت الهی هستند چنانکه همه «صادق » راستگو و«کاظم » فرو برنده خشم و «زین العابدین » زیباترین روح پرستنده » هستند.

اما فرهنگ القاب معصومین ریشه ای اجتماعی وبرخاسته از عنایت الهی دارد که لقب «تقی » نیز از این مقوله است نگاهی به شرایط اجتماعی آن بزرگوار و وضعیت درباریان مارا بدین نکته رهنمون می کند که دشمن تلاشی پیگیر داشت تا به گمان خود آن حضرت را با عیاشیها و فساد دربار برای یک بارهم که شده است آلوده کند و در نتیجه آن حضرت را از چشم شیعیان وطرفدارانش که او را به خاطر پاکی و طهارت الهی اش می ستودندساقط کند و حتی مامون برای کشاندن آن حضرت به بزم درباردخترش ام الفضل را به عقد آن حضرت در آورد و در این جهت دستورلازم را نیز صادر کرد. اما راه بجایی نبرد و پاکی و تقوای امامت بر اندیشه باطل مامونی پیروز گشت و نورانیتی مضاعف یافت. این بار کافی است روایت ذیل را مرور کنیم.

ابن شهرآشوب در کتاب «مناقب » از محمد بن ریان نقل می کند که مامون درباره امام محمد تقی(ع) به هر نیرنگی دست زد شایدبتواند آن حضرت را مانند خود اهل دنیا نماید و به فسق و لهواو را متمایل کند به نتیجه ای نرسید تا زمانی که خواست دخترخود را به خانه آن حضرت بفرستد دستور داد صد کنیزک اززیباترین کنیزکان را بگمارند تا زمانیکه امام جواد(ع) برای حضور در مجلس دامادی وارد می شود با جامهای جواهر نشان از اواستقبال کنند کنیزان به آن دستور العمل رفتار کردند ولی حضرت توجهی به آنها ننمود

و مردی بود به نام «مخارق » که آوازه خوان بود و بربط نواز و ریشی دراز داشت. مامون او را طلبید واز او خواست که تلاش خود را جهت متمایل نمودن امام به امورمزبور بکار گیرد. مخارق به مامون گفت اگر ابوجعفر(ع) کمترین علاقه ای به دنیا داشته باشد من به تنهایی مقصود تو را تامین می کنم. پس نشست مقابل آن حضرت و آواز خود را بلند کرد بگونه ای که اهل خانه دورش گرد آمدند و شروع کرد به نواختن عود و آوازخوانی. ساعتی چنین کرد ولی دید حضرت جواد(ع) نه به سوی او ونه به راست و چپ خود هیچ توجهی ننمود. سپس سربرداشت و رو به آن مرد کرد و فرمود، «اتق الله یاذاالعثنون » از خدا پروا کن ای ریش دراز پس عود و بربط از دست آن مرد افتاد و دستش از کارافتاد تا آن که بمرد. مامون از او پرسید تو را چه شد؟ گفت:وقتی که ابو جعفر(ع) فریاد برکشید آن چنان هراسیدم که هرگز به حالت اول باز نخواهم گشت.

روایت فوق بیانگر عمق توطئه مامون جهت نشانه گرفتن تقوای الهی امام جواد(ع) می باشد که عصمت الهی امام جواد(ع) نقشه های آنان را نقش بر آب می نمود. و در همین راستا سخن دیگری که از «ابن ابی داود» نقل شده است که درجمع اطرافیان خود گفت:

خلیفه به این فکر افتاده است که ابوجعفر(ع) را برای شیعیان وپیروانش به صورت زشت و مست نا متعادل آلوده به عطر مخصوص زنان نمودار کند. نظر شما در این باره چیست؟ آنها می گویند اینکاردلیل شیعیان و حجت آنرا از بین خواهد برد اما فردی از میان آنان می گوید جاسوسهایی از میان شیعیان برایم این چنین خبرآورده اند که شیعیان می گویند در هر زمان باید حجتی الهی باشد وهرگاه حکومت متعرض فردی که چنین مقامی نزد آنان دارد بشود خودبهترین دلیل ست بر اینکه او حجت خداست. پس از آن «ابن ابی داود» خبر را به خلیفه منتقل می کند دراین هنگام خلیفه این چنین اظهار نظر می کند که «امروز در باره اینها هیچ چاره وحیله ای وجود ندارد. ابوجعفر را اذیت نکنید. پس از نومیدی ازهمراهی امام و درخشش هرچه بیشتر جلوه های پاکی و تقوای امام بود که دشمن تصمیم به شهادت امام(ع) را می گیرد زیرا که هر روزشخصیت امام فروغی فروزانفتر به خویش می گیرد و دلهای مشتاق پاکی و عفاف را هرچه بیشتر بسوی خویش جذب می کند.

و امام (ع)خود بی رغبتی و ناراحتی خویش را از وضعیت دربار و همراهی آنان اظهار می داشت. «حسین مکاری » می گوید: در بغداد بر ابوجعفر(ع)وارد شدم و در نزد خلیفه بانهایت جلالت می زیست. با خود گفتم که حضرت جواد(ع) با این موقعیت که در اینجا دارد دیگر به مدینه برنخواهد گشت. چون این خیال در خاطر من گذشت دیدم امام سرش راپایین انداخت و پس از اندکی سربلند کرد در حالی که رنگ مبارکش زرد شده بود، فرمود: «ای حسین نان جو با نمک نیمکوب در حرم رسولخدا(ص) نزد من بهتر است از آنچه که مشاهده می کنی.

ادامه »

رد نقد علمای عامه بر روایات فضائل علی علیه‌السلام
ترمذی [از علمای معروف اهل‌سنت] در برخی موارد پس از نقل روایتی در فضائل حضرت امیر علیه‌السلام، چنین می‌نویسد: «حَسَنٌ غَریبٌ؛ خوب، ولی نادر است». یکی از علمای عامه نیز نوشته است: «سی‌هزار روایت که درباره فضائل علی علیه‌السلام است، هم مجعول است».

بله، دروغ‌گفتن و افترا بستن، سه‌هزار و یا سی‌هزار و یا سه‌میلیون ندارد! دروغ، مؤونه نمی‌خواهد. آیا علمای شیعه که از ترس جان خویش در سرداب‌ها مخفی بودند، فرصت اجتماع و جعل حدیث داشتند، یا شما که ریاست و قدرت در اختیارتان بود؟!

یکی دیگر از علمای عامه (ظاهراً صاحب صواعِق‌المُحرقه) می‌نویسد: ثلث یا بیشتر نهج‌البلاغه و نیز روایاتی که در شأن علی علیه‌السلام و اهل‌بیت علیهم‌السلام وارد شده، مجعول است؛ زیرا اینها با اجماع مخالف است.

آری، با اجماعِ شمشیری و با تأیید آسمانی آن که: «لا یَجْتَمِعُ أُمّتِی عَلی خَطَأٍ؛ هرگز امت من بر خطا اجماع و اتفاق نمی‌کنند».

در محضر بهجت، ج۲، ص251

کتابشناسی 110 اثر پژوهشی درباره امام رضا(ع)

1 آشنایی با قبله هفتم امام هشتم(ع) شامل شرح حال علی بن موسی الرضا(ع) از ولادت تا شهادت. ../ محمدباقر حسینی زفره ای اصفهانی، تهران، انتشارات لوح دانش، چاپ اول، 1378، 256 صفحه، وزیری

2 الامام علی بن موسی الرضا(ع) منادی توحید و امامت/ گروه تاریخ اسلام با نگارش محمدجواد معینی، احمد ترابی، مشهد، بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی، چاپ چهارم، 1380، 208 صفحه، وزیری

3 امام رئوف / مظهر حاجیان حسین آبادی، اصفهان، انتشارات همای رحمت، چاپ اول، 1384، 112 صفحه، رقعی

4 امام رضا(ع) / مجید کوثری، ویراستار ادبی؛ معصومه کوثری، ویراستار علمی منصور مرادی، تهران، انتشارات اندیشه کامیاب، چاپ اول، 1387، 64 صفحه، وزیری

5 امام رضا(ع)/ محمدرضا ناجی، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ اول، 1387، 130 صفحه، رقعی

6 امام رضا(ع) را بهتر بشناسیم(سلسله مباحث اسلامی)/ فرهاد رضایی، مشهد، انتشارات همیاران جوان، چاپ اول، 1388، 36 صفحه، پالتویی

7 امام رضا(ع) امام هشتم شیعیان/ سید سعید ارجمند هاشمی، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1387، 80 صفحه، رقعی

http://www.hawzah.net

در آستان جانان

هر انسانی که به بارگاهی مقدس و حرمی مثل حرم امام رضا وارد می شود، ابتدای امر، احساس آرامش می کند. بیش از هر چیز روح و روان آدمی، حالت و شرایط مطلوب و ایده آلی پیدا می کند؛ این همان ناخودآگاه انسان هاست.

همه ی ما وقتی به این اماکن شریف وارد می شویم، به واسطه ی احساس نیازی که داریم، روح بلندی پیدا می کنیم. احساس می کنیم ارتباط عمیق تری بین ما و امام معصوم پیش آمده، بی هیچ تلاشی. این ارتباط، آن قدر ساده و دلنشین برقرار می شود که ما به سرعت احساس سبکی می کنیم این حس، خیلی حسّ خوبی است که آدمی در این دنیای وانفسا - که پر از آلودگی است - به مأمنی برسد که در آنجا احساس آرامش کند؛ احساس کند، به او توجّه شده، دارد پاک می شود. این همان ارتباط معنوی است که زیارت برای ما بوجود می آورد و ما را به پرواز در می آورد و به جوهره ی اصلی خودمان - که «انسان» بودن است - نزدیک می کند؛ جوهری ناب و فطرت پاکی که خداوند در مابه ودیعه نهاده است. اینها همه احساسی است که در ما - همه ی اقشار - ایجاد می شود.

http://www.hawzah.net

نام مادر امام رضا(ع) پس از ورود به خانه امام موسی‌بن جعفر(ع) چه بوده است؟

ـ از آنجا که مادر بزرگوار امام رضا(ع) و حضرت فاطمه معصومه(س)، در یک کشور و فرهنگ دیگری غیر از ممالک اسلامی به دنیا آمده است و تا موقعی که ایشان، توسط یک کاروان برده‌ فروش به عنوان یک کنیز وارد مدینه نشده بود، اطلاع چندانی از زندگی او در دسترس نیست، به همین خاطر نام اصلی او که موقع تولد، توسط پدر و مادرش انتخاب شده است، به طور قطع معلوم نیست، ولی آنچه که در میان بیشتر تاریخ‌نویسان و محققان در این زمینه مشهور شده است، این است که اولین نامی که این بانوی بزرگوار، پس از ورود به منزل امام به آن نام شناخته شده بود، «تکتم» بوده است.

مرحوم شیخ صدوق (بزرگ محدث شیعه) در کتاب عیون الاخبار خود به این مسدله تصریح می‌کند، آنجا که به نقل از صولی (یکی از قدیمی‌ترین مورخین و محدثین) می‌گوید: «تُسَمّی تُکْتَمَ و عَلَیْهِ استَقَرَّ اسْمُهَا حِینَ مَلِکَهَا أبُوالْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ(ع)»

و در این خصوص، چند احتمال کلی را می‌توان در نظر رفت:

احتمال نخست اینکه؛‌ این نام، در واقع همان نام اولیه آن بانو است که توسط پدر و مادرش برای وی انتخاب شده بود، اما هر چند که این احتمال، هیچ منافاتی با منقولات مربوطه ندارد؛ چرا که در هیچ منبعی تصریح نشده است که امام(ع) این نام را برای وی انتخاب کرده‌اند، ولی اگر ما این احتمال را بپذیریم، این سوال مطرح می‌شود که آیا این نام، با فرهنگ آن مناطقی که این بانو در آنجا به دنیا آمده است، مناسبت دارد یا نه؟!

در جواب می‌گوییم: چنانچه در برخی از منابع تاریخی ذکر شده است،  آن بانوی بزرگوار در شهر «مریس» (یکی از شهرهای شمال آفریقا و حوالی اندلس در آن زمان) به دنیا آمده است و گفته می‌شود که این شهر، هم اکنون در سواحل شرقی کشور الجزائر و حوالی سودان و اسپانیای فعلی واقع شده است.

وی از طرفی دیگر، معنای نام «تکتم» در زبان عرب تقریباً به معنای چشمه‌ای جوشان و یا یکی از نام‌های دیگر چاه زمزم است و همچنین قرائن موجود، نشان می‌دهد که نواحی ذکر شده، در آن زمان دارای فرهنگ و زبان عربی بوده‌اند و به همین خاطر، این نام عربی، می‌تواند نخستین نام آن بانو باشد.

احتمال دوم این است که این نام، نام اولیه او نیست، بلکه صاحبان کاروان و یا قبل از آنها، فروشندگان اولیه این کنیزان، آن نام را برای وی انتخاب کرده‌اند.

احتمال سوم این است که؛ وجود نازنین امام کاظم(ع) پس از خریدن آن کنیز، این نام را برای او انتخاب کرده‌اند و البته انتخاب چنین نام معناداری از ناحیه آن حضرت، بعید به نظر نمی‌رسد.

ولی از میان این سه احتمال، طبق تحقیقاتی که انجام شده است، احتمال اول قویتر از همه به نظر می‌رسد؛ چرا که قرائن و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که اهالی این مناطق در آن زمان، زبان و فرهنگ عربی و یا حداقل خیلی شبیه به آن را داشته‌اند و انتخاب نام نیز در میان آنها به همین زبان، مرسوم بوده است.

گویا آن بانو از همان آغاز ورود به مدینه، به زبان عربی سخن می‌گفته است و هیچ مشکلی در تکلم با نماینده امام و یا خود آن حضرت(ع) و یا مادر آن حضرت (بانو حمیده خاتون) نداشته است.

و شاهد دیگری که شیخ صدوق در کتاب عیون‌ الاخبار می‌آورد و نتیجه می‌گیرد، نام اصلی آن بانو «تکتم» بوده است، این است که یکی از شاعران زمان امام رضا(ع)، در مدح آن حضرت، چنین سروده است:

الا ان خیر الناس نفسا و والدا/ ورهطا و اجدادا علی المعظم

انتنا به للعلم و الحلم ثامنا/ اماما یودی حجةالله تکتم

یعنی: آگاه باش که بهترین مردم از حیث ارزش ذاتی و مقام پدر و اصل و نیاکان، امام علی بن موسی الرضا است که بانو «تکتم» آن امام هشتم را که مظهر علم و حلم است برای ما هدیه آورد و او حجت خداوند برای بندگان است.

*معنای «تُکتَم» چیست؟

ادامه »

اخلاق امام رضا(علیه السلام) در بيان روايات
 

او بسيار به مستمندان رسيدگى مى‏كرد. به دادن صدقه به ويژه در شبهاى تار و به صورت پنهانى بسيار مبادرت مى‏كرد. با خدمتگزارانش كنار يك سفره مى‏نشست و غذا مى‏خورد.

هيچ فرقى ميان غلامان و اشراف و اقوام و بيگانگان نمى‏گذاشت، مگر براساس تقوا. همواره متبسم و خوش‏رو بود. بهترين بخش غذاى خود را قبل از تناول، براى گرسنگان جدا مى‏ساخت. با فقرا مى‏نشست. در تشييع جنازه شركت مى‏جست. خدمتكارى را كه مشغول خوردن غذا بود، به خدمت فرا نمى‏خواند. با صداى بلند و با قهقهه هرگز نمى‏خنديد.

رفع نياز مؤمنان و گره‏گشايى از ايشان را بر ديگر كارها مقدّم مى‏داشت. روى حصير مى‏نشست. قرآن زياد تلاوت مى‏كرد. با گفتارش دل كسى را نرنجانيد. سخن هيچ كس را ناتمام نمى‏گذاشت و نمى‏شكست. هيچ نيازمندى را تا حد امكان رد نكرد. پاى خود را هنگام نشستن در حضور ديگران دراز نمى‏كرد. در حضور ديگران همواره از ديوار فاصله داشت و هيچ گاه تكيه نزد.

همواره ياد خدا بر زبان جارى داشت. از اسراف و تبذير سخت پرهيز داشت. به مسافرى كه پول خود را تمام و يا گم‏كرده بود، بدون چشمداشت، هزينه سفر مى‏داد. در دادن افطارى به روزه‏داران كوشا بود. به عيادت بيماران مى‏رفت. در معابر عمومى، آب دهان خود را نمى‏انداخت. از ميهمان شخصا پذيرايى مى‏كرد. هنگامى كه بر جمعى كنار سفره وارد مى‏شد، اجازه نمى‏داد تا براى احترام وى از جاى برخيزند. به سخن ديگران كه وى را مورد خطاب قرار داده، از او پرسشى داشتند، با دقت كامل گوش مى‏داد.

خويش را به بوى خوش معطر مى‏كرد، به خصوص براى نماز. به نظافت جسم و لباس به ويژه موى سر توجّه داشت. قبل از غذا دست‏ها را مى‏شست و با چيزى خشك نمى‏كرد، بعد از غذا نيز آنها را مى‏شست و با حوله‏اى خشك مى‏كرد.

اگر غذايى از حد نياز زياد مى‏آمد، آن را هرگز دور نمى‏ريخت. در حضور ديگران به تنهايى چيزى نمى‏خورد. بسيار بردبار و شكيبا بود. كارگرى را كه به مبلغ معين اجير مى‏كرد، در پايان افزون بر مزدش به او عطا مى‏كرد. با همگان با رافت و خوشرويى روبرو مى‏شد. بسيار فروتن بود. به فقرا و بيچارگان بسيار مى‏بخشيد و آن را براى خود پس انداز مى‏دانست.
 

اين همه كه ياد شد، بىیگمان خوشه ‏اى از خرمن شخصيت اخلاقى آن امام بزرگ است و نه تمام.

منبع: سایت شهید آوینی

بندگی حضرت علی علیه السلام در برابر خداوند
بندگی. امیرالمومنین فرمود من کاری نکردم. (انا عبد من عبید محمد) پیغمبر می گوید خدا(ما عبدناک حق معرفتک) من نتوانستم حق تو را ادا کنم. آنوقت من و شما امت پیغمبریم و راجع به نماز کسلیم. برادران و خواهران! نماز را جدی بگیرید. چند دقیقه با خدا حرف بزنید. همه رفقا ما را رها خواهند کرد. بچه های ما تا چهلم بلوز مشکی می پوشند، نوه های ما هم هفت روز یک بلوز سیاه می پوشند. قبر شما و قبر من هم در آینده معلوم نیست. خود شما که پای تلویزیون نشسته اید، قبر بابایتان، اگر بابایتان زنده است که خدا به سلامتش بدارد، اگر بابایت مرحوم شده خدا رحمتش کند. قبر بابایت را می دانی. قبر بابای بابایت را هم می دانی. قبر بابای بابای بابای بابا را می دانی؟ یعنی نسل چهارم می دانی قبرش کجاست؟ بنده محسن قرائتی قبر بابایم و قبر بابای بابایم را می دانم، قبر جد سومم را نمی دانم، در آینده قبر ما را هم نسلمان نخواهند دانست، یعنی فراموش خواهیم شد. آن کسی که ما را فراموش نمی کند خداست. ده دقیقه با خدا حرف بزنیم. به فقرا کمک کنیم. می شود دروغ نگفت. می شود غیبت نکرد.
امانت داری. قرآن در مورد چند تا پیغمبر از جمله حضرت نوح، یک، حضرت هود، دو، حضرت صالح، سه، یوسف، چهار، لوط، پنج، حضرت شعیب، شش، حضرت موسی، هفت. راجع به هفت تا پیغمبران این کلمه آمده که «إِنِّی لَكُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ» الشعراء/107 ما امینیم. کلمه. . .
بحثم این است. انسان کامل. قله‌اش انبیاست. انبیاء چه بودند؟ انبیاء تسلیم خدا، بنده خدا، امانتدار خدا. امین. آنوقت راجع به امیرالمومنین هم داریم که(و انت تقضی دینی و تنجز) پیغمبر به علی گفت که من می روم مدینه، تو دین من را ادا کن بعد ملحق شو به من. امین است. در زیارت امین الله ما به امیرالمومنین می گوییم(السلام علیک یا امین الله فی ارضه) انبیاء امینند، امیرالمومنین امین است.
درباره قدرت. راجع به قدرت داریم که حضرت ابراهیم فرمود «تَاللَّهِ» بَعْدَ الأنبیاء/57 بخدا قسم، «لَأَكِیدَنَّ أَصْنَامَكُمْ» نقشه برای بتهایتان می کشم. «ضَرْبًا بِالْیَمِینِ» الصافات/93 با قدرت بتهایتان را می شکنم. یک روز هم حضرت ابراهیم که دید شهر خلوت است مثل روزهایی هست که ما هم در ایران شهر خلوت می شود، حالا سیزده بدری جائی، یک روز که شهر خلوت شد تبر دست گرفت تنهائی همه بتها را شکست. امیرالمومنین هم در مکه همه بتها را شکست.

ادامه »

استغفر الله من جمیع الذنوب و الآثام

اللهم عجل لولیک الفرج

واجعلنا من خیر انصاره و اعوانه

امام زمان، انسان کامل
آیت الله حسن زاده آملی می نویسد: امام زمان در عصر محمدی، انسان کاملی است که جز در نبوت تشریعی و دیگر مناصب مستأثره ختمی، حائز میراث خاتم به نحو اتمّ است و مشتمل بر علوم، و احوال و مقامات او به طور اکمل است و با بدن عنصری در عالم طبیعی و سلسله زمان موجود است؛ چنان که لقب شریف صاحب الزمان بدان مشعر است؛ هر چند احکام نفس کلیّه الهیه وی بر احکام بدن طبیعی او، قاهر و نشئت عنصری او مقهور روح مجرد کلی اوست و از وی به قائم و حجة الله و خلیفة الله و قطب عالم امکان و واسطه فیض و به عناوین بسیار دیگر نیز تعبیر می شود».[2]

وی عقیده دارد: انسان کامل که تجلی آن امام معصوم است، تبلوری از اسم اعظم الهی است.[3] از دیدگاه ایشان بقای تمام عالم، به بقای انسان کامل است؛ چون انسان کَوْن جامع و مظهر اسم جامع است و تمام اسما در ید قدرت اوست. صورت جامعه انسانی و غایت غایت های تمام موجوداتی که امکان وجود دارند، اوست. بنابراین دوام مبادی غایات، دلیل استمرار بقای علت غائیّه است. پس به بقای فرد کامل انسان، بقای تمام عالم خواهد بود.[4] مقام قطب همان رتبه امامت و مقام خلافت است که تعدد و انقسام به ظاهر و باطن در آن راه ندارد. امام در هر عصر بیش از یک شخص ممکن نیست و آن خلیفة الله و قطب زمان است و کلمه خلیفه به لفظ واحد در کریمه (إِنّی جاعِلٌ فِی اْلأَرْضِ خَلیفَةً ) اشاره به وجوب وحدت خلیفه در هر عصر است. شقوق اعلم و اعقل و مانند آن و نیز تقسیم نمودن خلافت به ظاهر و باطن، حق سکوتی است که اوهام موهون را بدین قسمت اقناع و ارضا می نماید.[5]

«حجت خدا» خواه ظاهر باشد و خواه غایب، شاهد است؛ شاهد قائمی که هیچ گاه قعود ندارد. بدان که فایده وجود امام، منحصر به جواب دادن سؤال های مردم نیست، بلکه موجودات و حتی کمالات موجود به وجود آنها وابسته اند و در حال غیبت افاضه و استفاضه او استمرار دارد، همچون خورشیدی که از پس ابر ها، نور، گرما و حرارت خود را به موجودات می رساند:

آن شاخ گل ار چه هست پنهان ز چمن

از فیض وجود اوست عالم گلشن

خورشید اگر چه هست در ابر نهان

از نور وی است باز عالم روشن

به علاوه، باید دید آیا خلیفة الله غایب است یا ما حاضر نمی باشیم و در حجابیم و اسم خود را بر سر آن شاهد هر جایی می گذاریم:

یارب به که بتِْوان گفت این نکته که در عالم

رخساره به کس ننمود آن شاهد هر جایی

ما را که برهان های یقینی عقلی و نقلی به تواتر از بیت وحی داریم، نیاز به تمسّک های اقناعی (قانع کننده) نمی باشد، مگر اینکه برای انس مردم با این وضع گوییم: لاک پشت از دور توجه به تخم خود می کند و آن را برای وجود لاک پشتی مستعد می گرداند. آیا نفس کلی قدسی خلیفة الله و ولیّ الله و حجة الله به خلق در حال غیبت، از توجه نفس لاک پشت به وی کمتر است؟![6]

شواهدی بر امکان دوام بدن عنصری
وقتی روح انسان بر اثر ارتقا و اشتداد وجود نوری از سنخ ملکوت و عالم قدرت و سطوت می گردد، هر گاه طبیعتش را مسخّر خود کند و بر آن غالب آید، احکام عقل های قدسی و اوصاف عرشی بر وی ظاهر می گردند؛ تا به حدّی که بدنش متخلّق به وجود های مجرّد و نوری می گردد. نتیجه بی دغدغه ای که از این تحقیق حاصل است، امکان دوام چنین انسانی که کامل حقیقی برزخ بین وجوب و امکان می باشد، در نشئت عنصری است.

کیمیاگر به دانش و فن خود نقره را زرّ خالص می گرداند و در نتیجه این عنصر پایدارتر می شود. اگر انسان کامل با دانش کیمیا گونه خود، بدن عنصری خویش را قرن ها پایدار بدارد، چه منعی متصور است؟ آن حضرت در صغر سن همچون یحیی از حکمت برخوردار شد و در طفولیت، امامِ انام گردید و به سان حضرت عیسی بن مریم در وقت صباوت به مقام ارجمندی رسید. شگفت از اشخاصی است که خضر و الیاس از انبیا، و شیطان و دجال از اعدا را در قید حیات می دانند، ولی وجود ذی وجود حضرت صاحب الزمان را منکرند؛ حال آنکه آن حضرت از انبیای سلف، افضل بوده و اوست ولد صاحب نبوت مطلقه و ولایت کلیّه.

شگفت تر آنکه برخی از اهل تصوف که خود را اهل معنا و معرفت می پندارند، بر این تصور قائل اند که در هندوستان برهمنان و جوکیان، مرتاضان و ریاضت کشانی هستند که به سبب حبس نفس و کم غذا خوردن سالیان متمادی عمر می کنند، با این وجود منکر حضرت حجت اند![7]

کیمیا، فلز را از جنسی به جنس دیگر تبدیل می کند و به آن عمر درازتر می بخشد، اما مومیا، حبوبات و غلات و اجساد مرده را از فساد حفظ می نماید. در حفاری هایی که از مصر باستان به عمل آمده، در مقبره فرعون مصر گندم هایی در سنبل از اهرام مصر به دست آوردند و در شک بودند که آیا قوه نمو در آنان باقی است یا نه. آنها را برای امتحان کاشتند، مشاهده کردند سبز و بارور گردیده است. این نکته را در بقای وجود شریف حضرت مهدی منتظر (روحی له الفداء) اعمال کن، با اینکه هنوز به اندازه آن دانه گندم از عمر شریفش سپری نشده، و اصولاً این دو موضوع قابل مقایسه نمی باشند و برای اُنس اذهان با این امر شگفت، ناگزیر باید به چنین مثال هایی روی آورد و ورای چنین تمثیلاتی که به مواردی اشاره شد، ما در این باره برهان های عقلی و شواهد نقلی متعددی داریم.[8]

ولیّ خدا به خوبی قادر است از اکسیر التفات خویش بدن خود را هم رنگ روح گرداند و باقی و دائم سازد و این موضوع، امر بعیدی نخواهد بود. آنان که منکر وجود آن حضرت اند و لفظ مهدی و صاحب الزمان را توجیه و تأویل می کنند، از کوردلی ایشان است، والاّ به اندک شعوری چه جای انکار است. )وَ اللّهُ یَهْدی مَنْ یَشاءُ إِلی صِراطٍ مُسْتَقیم(.[9]

قرآن کریم درباره یونس پیامبر(ع) فرمود: )فَلَوْلا أَنّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحینَ لَلَبِثَ فی بَطْنِهِ إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ(. پس اگر حجت الهی را در ظهر ارض عمری دراز باشد، چه جای استبعاد است. لذا آیه مذکور در امتداد غیبت امام زمان حجة بن الحسن العسکری(ع)، تمام و کمال است.[10]

هر کسی از کودکی معلوم است در آینده چه کاره می باشد و سرنوشت او در اطوار حالاتش بیانگر احوال عین ثابت و احکام سرّ القدر اوست. به هنگام تولد حضرت موسی(ع)، ظالمان خون ها ریختند. پس این طفل در آتیه مرد نبرد، قیام و جهاد است. ظالمان از تولدش در هراس بودند، در نتیجه این کودک برای قسط و عدل تلاش می کند و درباره حضرت مهدی(عج) نیز روایت آمده است که شباهتی به حضرت موسی(ع) دارد، چنان که در زمان ولادتش همین تفحّص که درباره آن پیامبر به وجود آمد، درباره ایشان صورت گرفت.[11]

حقایقی مستند
علامه حسن زاده آملی در جای دیگر می نویسد:

اگر کسی در خصوص شخص حضرت مهدی موعود محمد بن حسن عسکری(ع) و جزئیات حالات و امامت و غیبت و علائم ظهور او، اندک تتبّعی در جوامع روایی فریقین و کتب سیره و تاریخ بنماید، به حقیقت بر وی مسلم خواهد شد که ایمان به مهدی موعود و ایقان به غیبت و ظهور آن حضرت، از ابتدای ظهور اسلام در اذهان مسلمانان مطرح بوده است.[12]

ایشان در جای دیگر خاطرنشان می کند:

هیچ کتابی را در اثبات حجت قائم بهتر از قرآن نیافتم. خود قرآن، تبیان است که هیچ گاه زمین خالی از حجت با بدن عنصری نیست.[13]

در بقای دنیا به وجود انسان کامل که :«لولا الحجة لساخت الارض بأهلها» در فصّ یونسی فصوص الحکم و شرح قیصری بر آن، بیانی شریف دارند. آنها تأکید می نمایند: وجود آن انسان کامل به عنایت الهی در جمیع حالات و مکان ها حراست و حفاظت می گردد و او هم به عون حق تعالی، زمین و اهلش را از تخریب و فنا مصون می سازد.[14]

در فتوحات مکیّه طبع بولاق در چهار مجلد و نیز طبع مصر در هشت مجلد و همچنین چاپ بیروت تحریفاتی صورت گرفته است و چند سطر از عبارات شیخ محی الدین ابن عربی را که «امام قائم» را تا پدرانش نام برده است، برداشته اند؛ اما وقتی عبدالوهاب شعرانی «متوفای 973 هجری» درجلد دوم کتاب یواقیت و جواهر (ص145) طبع دوم جامع ازهر مصر، سنه 1307هجری همان عبارت شیخ اکبر را که اخیراً حذف نموده اند، روایت و نقل کرده است، این عبارت در باب 376 فتوحات آمده که خلاصه اش چنین است:

حضرت مهدی قیام نمی کند، مگر اینکه دنیا را ستم و تباهی فراگرفته باشد و البته او جهان را مشحون از قسط و عدل می سازد و اگر یک روز از دنیا باقی مانده باشد، آن روز چنان طولانی می گردد که آن جانشین راستین پیامبر و از عترت آن حضرت، فرزند فاطمه که هم نام حضرت محمد است و به آن خاتم رسولان شباهت دارد، قیام می کند و مسلمانان بین رکن و مقام با او بیعت می کنند.

شیخ در چند جای فتوحات تصریح کرده است: به حضرت امام قائم شرفیاب گردیده است. به علاوه، رساله شقّ الجیب را فقط در بود آن جناب و غیبتش نوشته است.[15]

ابوالفضایل علامه شیخ بهایی در خاتمه حدیث سی و ششم کتاب اربعین قسمتی از کلام ابن عربی را از باب 366 کتاب فتوحات مکیّه که درباره بقیة الله قائم آل محمد مهدی موعود است، نقل کرده است.[16]

اثری مفید و ارزشمند
علامه حسن زاده آملی علاوه بر اینکه خوانندگان را به جوامع روایی شیعه چون: کافی کلینی، غیبت نعمانی، دلائل الامامه طبری، کمال الدین صدوق و جلد سیزدهم بحارالانوار ارجاع می دهد، به منابعی دیگر اشاره می کند؛ از جمله کتاب «البیان فی اخبار صاحب الزمان» از تألیفات شیخ حافظ ابوعبدالله محمد بن یوسف شافعی (م658ق.) که در 25 باب و با تأکید بر روایات اهل سنت تدوین گردیده است.

ادامه »

راه های به دست آوردن معرفت:
معرفت امام زمان(ع) نیز چون برخی دیگر از معرفت ها از دو طریق حاصل می شود:

الف)معرفت اکتسابی:
یکی ازراه های پی بردن به مراتب و مقامات بلند امامان معصوم شیعه به طور کلی و امام عصر(ع) به طور خاص، مطالعه و تأمّل در کتاب ها و مقاله هایی است که دراین زمینه نگاشته شده است.(35)هم چنین خواندن زیارت جامعه کبیره و تأمّل و تدبّر در اوصافی که در این زیارت برای ائمه معصومین(ع) نقل شده، در حصول معرفت نسبت به مقام و جایگاه امام درهستی بسیار مؤثر است.(36)شاید بتوان گفت شناخت نشانه های ظهور نیز یکی از فروع شناخت امام عصر(ع) است؛ زیرا شناخت دقیق نشانه های ظهور سبب می شود انسان، فریب مدعیان دروغین مهدویت را نخورد و در دام شیادانی که ادّعای «مهدی» بودن دارند، نیفتند.

برای ظهورمنجی آخرالزمان،نشانه های حتمی و تردید ناپذیری شمرده شده است که با مشاهده آن ها به حقانیت آن منجی و این که او واقعاً همان امام منتظر؛یعنی امام مهدی (ع) است، می توان پی برد. بنابراین، بر همه منتظران لازم است که پس از شناخت کامل امام عصر(ع)،به مطالعه و شناسایی نشانه های ظهور نیز بپردازند.(37)

ب)معرفت اعطایی:
درآموزه های اسلامی بر تأثیر پرهیزکاری و انجام اعمال شایسته در حصول معرفت راستین و نهادینه شدن آن در وجود آدمی بسیارتأکید شده است. بر اساس این آموزه ها انسان می تواند با عمل کردن به آموخته های خود،مرزهای دانایی اش را گسترش دهد و به آن چه نمی داند دست یابد. قرآن کریم دراین زمینه می فرماید:«یاأیها الّذین آمنوا إن تتّقوا الله یجعل لکم فرقاناً؛(38)ای کسانی که ایمان آورده اید، اگرازخدا پروا دارید، برای شما [نیروی] تشخیص حق از باطل قرار می دهد». و درجایی دیگر می فرماید: «إلیه یصعد الکلم الطیب و العمل الصّالح یرفعه؛(39)سخنان پاکیزه به سوی او بالا می رود و کارشایسته به آن رفعت می بخشد».

علامه طباطبایی در تفسیر این آیه و بیان مراد از«کلم الطیب؛سخن های پاکیزه» چنین می نویسد: «مراد از صرف لفظ نیست،بلکه لفظ بدان جهت که معنایی طیب (پاکیزه)دارد منظوراست.پس در نتیجه مراد از این «کلم طیب» عقاید حقی می شود که انسان اعتقاد به آن را زیربنای اعمال خود قرار می دهد».(40)ایشان در ادامه، به بررسی رابطه علم و عمل و تأثیر عمل شایسته در رفعت علم پرداخته و می نویسد: «عمل از فروع و آثارآن است، آثاری که هیچ گاه از آن جدا شدنی نیست. هر چه عمل مکرر شود،اعتقاد راسخ تر، روشن تر و در تأثیرش قوی ترمی گردد».(41)امام باقر (ع) نیز در زمینه نقش عمل به دانسته ها در افزایش دانایی می فرماید:«هرکس به آن چه می داند، عمل کند، خداوند آن چه را نمی داند به او می آموزد».(42)بنابراین، کسانی که در پی امام عصر، معرفت امام عصر (ع) و راه یافتن به ولایت ایشان هستند باید افزون بر مطالعه و تحقیق و تدبّر در ویژگی های امامان معصوم (ع)، در پیروی از این بزرگواران و دوری از مخالفت آن ها نیز بکوشند و خود را از همه آلودگی هایی که پیشوایان معصوم نمی پسندند،پیراسته سازند. در این صورت است که می توان امیدوار بود انوار معرفت این حجت های الهی در قلب ما راه یابد.

درروایتی که از امام باقر(ع) نقل شده است،دراین زمینه چنین می خوانیم: «ای ابا خالد!به خدا سوگند بنده ای ما را دوست ندارد و ازما پیروی نکند تا این که خدا قلبش را پاکیزه کرده باشد و خدا قلب بنده ای را پاکیزه نمی کند تا این که تسلیم محض ما شده و با ما آشتی کرده باشد. پس چون با ما از درآشتی درآمد،خدا از حساب سخت نگاهش دارد و ازهراس بزرگ روز رستاخیزایمنش سازد».(43)ناگفته نماند که در این راه باید عنایت حضرت حق نیز مدد جوییم و-هم چنان که در دعایی که پیش از این بدان اشاره کردیم،ملاحظه شد-از درگاه الهی نیز توفیق شناخت حجّتش را درخواست کنیم تا بدین وسیله از گمراهی و سرگردانی نجات یابیم.

ادامه »

همه ما کم وبیش تاکنون در مورد لزوم «معرفت امام زمان(ع)»، مطالبی خوانده یا شنیده ایم و به اجمال می دانیم بر اساس روایات قطعی و تردید ناپذیری که پیامبر اکرم(ص) و امامان (ع) نقل شده، نداشتن معرفت نسبت به امام زمان (ع) به منزله مرگ در زمان جاهلیت؛یعنی مردن در حال کفر و شرک است. هم چنین از جایگاه و نقشی که در آموزه های اسلامی برای امامان معصوم (ع) ترسیم شده است، شناخت داریم،ولی شاید بسیاری از ما نسبت به کم و کیف و لوازم این معرفت چندان آگاه نباشیم و به درستی ندانیم که چه شناخت تفصیلی باید نسبت به امام عصر خو داشته باشیم.این وضعیت برای کسانی که همه افتخارخود را در پذیرش امامان معصوم و اعتقاد به امام عصر(ع) می دانند، هرگز زیبنده نیست.از این رو، همه باید در حد توان و درک خود برای رسیدن به سطحی قابل قبول از شناخت و معرفت امام بکوشیم و معرفت اجمالی خود را به معرفت تفصیلی تبدیل کنیم.عید غدیر،عید امامت و ولایت، فرصت ارزشمندی برای شناخت بیشترامامان و مروری بر دانسته هایمان در این زمینه است. با تبریک این عید سعید، توجه شما را به مقاله ای که به این مناسبت تهیه شده است، جلب می کنیم.

1.معنای لغوی و اصطلاحی امام:
الف)معنای لغوی:
امام، واژه ای عربی و به معنای پیشوا، سرپرست و مقتداست.(1)راغب اصفهانی درباره این واژه می نویسد:«امام کسی است که به او اقتدا می شود، چه شیء مورد اقتدا انسان باشد که به گفتار و کردارش اقتدا شود یا کتابی باشد یا شیء دیگری، چه این اقتدا حق و صواب باشد و چه باطل و ناصواب».(2)برخی دیگر از لغت نگاران نیز چنین معنایی را از امام ارائه داده اند.(3)برخی متکلمان که به معنای لغوی این واژه پرداخته اند،نوشته اند:«معنای لغوی واژه امامت آن است که دیگری مورد تبعیت و پیروی قرارگیرد؛ یعنی رئیس باشد و امام کسی است که مورد تبعیت و اقتدا قرار می گیرد. از آن جهت که در مفهوم امامت تبعیت و اقتدا نهفته است، به کسی که نماز جماعت برگزار می کند امام گویند؛ زیرا مردم در قیام و رکوع و سجده و تشهّد به وی اقتدا کرده و از او تبعیت می کنند، بنابراین او مورد تبعیت است».(4)

بنابراین،امامت در لغت به معنای رهبری و ریاست امت است که طبعاً نوعی تبعیت و پیروی گروهی را به همراه دارد. از آن چه گفتیم می توان دریافت که واژه امامت از یک سو «پیشوایی و راهبری» و از سوی دیگر «تبعیت و پیروی» را می رساند، ولی این که این پشوایی و پیروی در چه حوزه و قلمروی باشدیا در چه بعدی از ابعاد زندگی انسان مطرح شود، از مفهوم لغوی واژه امامت خارج است؛هم چنان که عمومیت یا اختصاص در حوزه ای که تبعیت و پیشوایی انجام می شود از این واژه استفاده نمی شود. هم چنین این واژه به خودی خود تعیین کننده بارارزشی مثبت و منفی نیست. بنابراین، از معنای لغوی این واژه استفاده نمی شود که امامت و پیشوایی در حوزه و قلمرو دینی مردم است یا در حوزه دنیایی آن ها. در واقع قراین و شواهد خارجی است که تعیین کننده هریک از این جنبه های یاد شده است.(5)

واژه امام درقرآن 12 بار به صورت مفرد یا جمع به کار رفته است.(6)دراین استعمال ها، امامت به همان معنای لغوی است؛ یعنی به معنای مطلق رهبری و پیشوایی به کار رفته و چیزی بر مبنای آن اضافه نشده است و هرگاه ویژگی و خصوصیتی مدّنظر بوده با قید و قرینه بیان شده است؛مثلاً در یکی از آیات قرآنی می خوانیم:«و جعلناهم أئمّةً یهدون بأمرنا؛(7)وآنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می کنند». از «یهدون بأمرنا»می فهمیم که امامت مطرح شده دراین آیه، امامت حق است. در آیه دیگری می خوانیم: «و جعلناهم أئمّهً یدعون إلی النّار؛(8)وآنان را پیشوایانی که به سوی آتش می خوانند،گردانیدیم».در یکی دیگر از آیات قرآن چنین آمده است:«فقاتلوا أئمّة الکفر؛(9)پس با پیشوایان کفر بجنگید». از دو قرینه «یدعون إلی النّار» و «أئمّة الکفر» می فهمیم که آن چه در این دو آیه طرح شده،امامت باطل است. هم چنین از بررسی موارد متعددی که واژه امامت در گفتار معصومین(ع) به کار رفته است، در می یابیم که این واژه در اصل به معنای مطلق پیشوایی و رهبری است و هر یک از خصوصیات پیش گفته، با قرینه و قید دیگری فهمانده شده است.(10)

درروایات اسلامی،واژه های امام و امامت از جایگاه بسیار برجسته ای برخوردار بوده، از آن به عنوان مقامی الهی یاد شده است که دست اختیار و انتخاب بشر به آن نمی رسد. از جمله این روایات، می توان به روایتی که از امام رضا(ع) نقل شده است، اشاره کرد: «همانا امامت، قدرش والاتر، شأنش بزرگ تر، منزلتش عالی تر، جایگاهش بلندتر و ژرفایش بیشتر از آن است که مردم با خردهای خود به آن برسند یا با آرائشان آن را دریابند یا با انتخاب خود، امامی منصوب کنند. همانا امامت، مقامی است که خدای عزّوجلّ پس از نبوّت و خلّت در مرتبه سوم به ابراهیم خلیل (ع) اختصاص داده است…. همانا امامت، مقام پیامبران و میراث اوصیا است. همانا امامت، خلافت خدا و خلافت رسول خدا (ص) است».(11)

ب)معنای اصطلاحی امام
گروهی ازمتکلمان امامیه، امامت را به «ریاست دینی و دنیایی» تعریف کرده اند؛ مثلاً شیخ مفید در تعریف و توصیف امام می نویسد:«امام، کسی است که در امور دینی و دنیایی مردم به جانشینی از پیامبر(ص) ریاستی فراگیر دارد».(12) هم چنین خواجه طوسی پس از آن که مسائل مهم بخش امامت را پاسخ گویی به پنچ پرسش «[معنای] امام چیست؟ آیا امام موجود است؟ برای چه امام موجود است؟ امام چگونه است؟ و امام کیست؟» می داند،(13)درپاسخ پرسش نخست می نویسد: «امام کسی است که ریاست فراگیر در امور دینی و دنیایی را اصالتاً نه به نیابت از دیگری در این دنیا به عهده دارد».(14)

گرچه این دو عبارت به توصیف امام می پردازد، ولی تا حد بسیاری مفهوم امامت را بیان می کند،لذا خواجه طوسی آن را کامل تر از سایر تعریف ها ومنطق بر معنای اصطلاحی و کلامی «امامت» می داند. در این تعریف ها صراحتاً آمده است که امامت در معنای اصطلاحی و کلامی خویش دو حوزه دین و دنیا را در بر می گیرد؛ یعنی امامت همان گونه که ریاست و مرجعیت در امور دینی است، مرجعیت در امور دنیایی نیز می باشد.(15)

2.معرفت امام درآموزه های اسلامی:
«معرفت امام» جایگاه و اهمیت ویژه ای در آموزه های اسلامی دارد و در سخنان پیامبر گرامی اسلام (ص) و امامان معصوم (ع) تأکید فراوانی برآن شده است. برای روشن تر شدن این موضوع به برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده است، اشاره می کنیم:

1.در روایتی که به صورت متواتر(16)و از طریق شیعه و اهل سنت از پیامبر اعظم(ص) نقل شده، نشناختن امام زمان و معرفت نداشتن نسبت به او با مردن در عصر جاهلیت (عصر کفر و شرک) برابر دانسته شده است. در این روایت می خوانیم: «هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلی از دنیا رفته است».(17)

2.امام باقر (ع) در این زمینه می فرماید: «هرکس در حالی که امامی نداشته باشد، بمیرد،مردنش، مردن جاهلیت است و هر آن که درحال شناختن امامش بمیرد، پیش افتادن یا تأخیراین امر [دولت آل محمد(ع)]، او را زیان نرساند و هر کس بمیرد در حالی که امامش را شناخته، هم چون کسی که در خیمه قائم [(ع)] با آن حضرت باشد».(18)

3.حارث بن مغیره از امام صادق (ع) چنین نقل می کند: «به ابوعبدالله [امام صادق](ع) عرض کردم: آیا رسول خدا (ص) فرمود:«کسی که بمیرد و امامش را نشناسد به مرگ جاهلی از دنیا رفته است»؟ فرمود:«آری». گفتم: جاهلیت کامل یا جاهلیتی که امامش را نشناسند؟ فرمود: «جاهلیت کفر و نفاق و گمراهی».(19)

ادامه »

کاظم یعنی چه؟

در فارسی ما می گوییم: كظم غیظ! كظم غضب نمی گوییم. می گوییم: كظم غیظ! هم غضب داریم، هم غیظ داریم. می گویند: فلانی غیظ كرده است، یا فلانی غضب كرده است. غیظ وقتی است كه انسان سر می رود. یعنی بالاترین درجه ی غضب را غیظ می گویند. غضب لازم نیست سر برود. از این كار راضی نیست. ولذا «غَضِبَ اللَّه» (نسا/93)داریم. «غاظ الله» نداریم. خدا از كاری راضی نیست. اما اینطور نیست كه چیزی. . . چون خدا از این كار راضی نیست. «وَ لا یَرْضی لِعِبادِهِ الْكُفْر» (زمر/7)اما مثلاً می گوییم: خداوند وجودی است كه سر می رود. یعنی محدود است. چیزی بر او غالب می شود. ممكن است غیظ بر ما غالب شود. ولی خدا چیزی بر او غالب نمی شود. امام كاظم را كه می گویند: كاظم، دو تا دلیل داشته است. یكی خون دل می خورد. امام خمینی و همچنین مقام معظم رهبری و همچنین خیلی از مراجع، مصلحین، مؤمنین، در خانواده ها گاهی آدم یك چیزی می بیند حرص می خورد. این خون دل خوردن و حرف نزدن. خون دل می خورد و حرف نمی زند. ما آدم داریم كه مسلمان است ولی ضرر او از كفار به مسلمان ها بیشتر است. كاری هم نمی شود كرد. مسلمان است.
1- كظم غیظ امام كاظم (علیه السلام) در برابر نااهلان
ما دوازده امام داریم. تمام این دوازده تا را هم نامشان را پیغمبر فرموده است. یعنی فرموده: بعد از من علی بن ابی طالب، بعد امام حسن، امام حسین، تا امام زمان (ع) . ولی یك عده هفت امامی شدند. یعنی امام كاظم را قبول داشتند، امام رضا را قبول نداشتند. حالا چرا قبول نداشتند؟ یك مقداری پول از وجوهات، خمس و زكات پهلوی نماینده ی امام كاظم جمع شد، خوب امام كاظم كه شهید شد، باید پولها را به امام رضا بدهد. گفت: اصلاً دیگر امامی نیست، خلاص! مثل یك كسی كه مرحوم شده باید پول هایش را به پسرش داد. می گویند: اصلاً ایشان پسر ندارد. می گویند: پسر ندارد كه پول ها را بتوانند تصاحب كنند. یك عده هفت امامی شدند، یعنی امام كاظم را قبول داشتند، امام رضا را قبول نداشتند. امام كاظم (ع) اینها را كه می دید می شناخت. می دید همین امام كاظم را قبول دارد، یعنی خود آقا را قبول دارد، اما امام رضا را قبول ندارد. آنوقت امام به این نگاه می كرد و دائم غصه می خورد. در روایت داریم اینكه به كاظم، می گویند: كاظم «كظم غیظ» می كند. یعنی می دید افرادی را كه بد عاقبت هستند، و این بد عاقبت ها را هم می شناخت، اما به زبان نمی آورد. این معنای كاظم است. حرف هایم را جمع كنم. پس چرا به امام كاظم، می گویند: كاظم؟ به دو دلیل. یا از دست افرادی غیظ می كرد كه اینها بد عاقبت هستند، ولی نمی خواست بگوید: تو بد عاقبت هستی. می شناخت، انحراف اینها را می دانست ولی به زبان نمی آورد. خون دل می خورد. یا از جنایات حكومت های بنی عباس! خوب این معنای كاظم.
2- عبادت، سخاوت و كرامت امام كاظم (علیه السلام)
درباره ی امام كاظم (ع) چند تا تعبیر آمده است. «اَعبَد» ، «اَفقَه» ، «اسخی» ، «اكرم» ، «احسن» . «اَعبَد» یعنی بیشترین عبادت را داشت. «افقَه» چون خیلی ها عبادت می كنند اما شناخت ندارند. آدم هایی هستند كه مستحبات انجام می دهند، اعمال ام داوودانجام می دهند. نمی دانم روزه های مستحبی، ولی شب كه می شود با یك غیبت همه چیز را آتش می زند. عبادتی ارزش دارد كه اگر هم گریه می كند، «الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا» (مائده/83)اشك بر اساس معرفت «اَفقه» .
كسی منزل ما آمد، گفت: آقای قرائتی! چه سالی امسال برای ما گذشت؟ به، به به! در عمرم سالی به این خوبی نداشتم. گفتم: چه بوده است؟ گفت: ماه رمضان مكه رفتم. بعد از افطار تا صبح در مسجدالحرام نماز جماعت می خواندیم. پیشنماز چه گریه هایی می كرد و ما مردم چه گریه هایی می كردیم؟ گفتم: نمازهایت باطل است. نماز واجب را ما با سنی ها در مسجدالحرام می خوانیم. اما نماز مستحبی، نماز تراویح، جماعتش از نظر فقه شیعه حرام است. اهل سنت می خوانند، ولی شیعه حق ندارد بخواند. این شیعه بود از ایران آنجا رفته بود و با آنها نماز تراویح خوانده بود. یعنی كلی نماز خوانده بود. كلی هم گریه كرده بود. كل كارهایش هم باطل بود. مثل كسی كه زحمت می كشد ساختمان می سازد بعد شهرداری می آید می گوید: این نقشه استاندارد نیست. می زند و خراب می كند. گفتم: خوب دیگر چه؟ گفت: اول غروب هم افطار می كردیم. ما مغرب افطار می كنیم، اهل سنت غروب! خوب هركسی روی فقه خودش! گفتم: شما باید یك چند دقیقه بعد از غروب افطار كنی. معلوم می شود سی روزه، هم روزه اش را خورده است. هم. . . یعنی گاهی وقت ها انسان می بیند آنجا چیزی ندارد.
در مدینه كسی اجازه ندارد دوربین در مسجد ببرد. یك كسی دوربین را یكجایی پنهان كرد، از این دوربین های موبایل، بالاخره فكر كرد كسی نمی بیند. مسجدالحرام قدم به قدمش دوربین مدار بسته است. خلاصه یكجایی دوربین از زیر جوراب پایش درآورد و چنین كرد، تا رفت بگیرد او را گرفتند و دوربینش را گرفتند. دو سه روز الاّف شد. و حال همه ی خودش و كاروان را گرفت. خوب می گویند: دوربین نبر، نبر دیگر. قانون آنجا را مراعات كن. بالاخره بعد از اینكه هم خلق خودش تنگ شد و هم كاروان و مدیر كاروان و روحانی كاروان و همه به هم ریخت، گفت: حالا ببینیم چه عكسی گرفتی بعد از این همه. . . بعد دید كه چنین كرده عكس نوك انگشت خودش را گرفته است. یعنی دوربین را گذاشته بزند، یعنی یك وقت می بینی روز قیامت همینطور می شود. ما شصت سال، هفتاد سال كار كردیم، می گوییم: حالا اعمال دنیای ما كجاست؟ می گویند: شما عكس خودت را برداشتی. این هم نوك انگشت تو است. یعنی انسان خیلی وقت ها یك زخمتی می كشد ولی چیزی در آن نیست. یك دعا می كنم. خدایا به آبروی امام كاظم (ع) روز قیامت ما را دست خالی قرار نده. یعنی جان بكنیم.
ولذا در قرآن چند تا «یَحْسَبُون» داریم. یكجا می گوید: «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُون» (كهف/104) «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُون» (اعراف/30)آیه ی دیگر «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُون» یك آیه ی دیگر «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلی شَیْ ء» (مجادله/18)سه تا آیه داریم. «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُون» یعنی خیال می كند فكرش درست است. كج می فهمد. خیال می كند درست می فهمد. «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُون» یعنی كارش غلط است، فكر می كند كارش درست است. مثل اینهایی كه نذر می كنند جلوی هیئت شتر بكشد. نذر تو غلط است! شما نذر كن كه وسط هیئت، هیئت را به هم بزنی. خیابان را خونی كند. پای مردم خونی شود. خیابان ها خونی شود. كه چه؟ به خصوص اگر بارندگی شود و با این خون ها آدم در حسینیه ها، مسجدها برود. شما غلط است نذر كنی گوسفند جلوی هیئت بكشی. گوسفند كشتن تو خوب است، اما گوسفند جلوی هیئت در خیابان در شرایطی ممكن است حرام باشد. من می خواهم تنبك بزنم. من می خواهم طبل بزنم. چه ساعتی می خواهی طبل بزنی؟ این وقت شب! می خواهم قرآن بخوانم. باسمه تعالی بی خود است. الآن ماه رمضان پیش می آید. شما اجازه دارید قبل از اذان قرآن بخوانید. هیچ كسی به هیچ عنوانی قبل از اذان حق ندارد داد بزند. آقا حالا بلندگو را روشن كن یك ربع قرآن بخواند تا مردم بیدار شوند. آخر به چه دلیل مردم را از خواب بیدار می كنید؟
مناجات است باسمه تعالی غلط است. مناجات یعنی در اتاق برو و دو لیتر گریه كن. چرا مردم را از خواب بیدار می كنی؟ به اسم مناجات نمی شود مردم را بیدار كرد. به اسم سحرخوانی نمی شود مردم را بیدار كرد. به اسم عزاداری، به اسم عروسی، به اسم عزا، به اسم عروسی، به هیچ عنوانی مردم خواب را نباید بیدار كرد. خیلی ها «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُون» .

ادامه »

سلام بر فرزند کعبه و منا، سلام بر فرزند نور که هیچ زندانی فروغش را نکاست.

سلام بر فرزند دانش و بینش که درایتش، رهبر مردم بود و سخنانش کلیدواژه های چگونه زیستن؛ سخنانی که از تاریک ترین سیاه چال ها برمی آمد و تیرگی قلب ها را می زدود.

سلام بر کسی که بندگی اش مؤثرترین روش آرام کردن دل های رمیده از رستگاری بود و بسیار بودند کسانی که بنده بندگی اش می شدند.

درود فراوان خداوند بر او که خشم خود را می خورد و بردباری را به اوج می رساند؛ او که زندان های طولانی و شکنجه های بی حد و اندازه را با متانت و بزرگ منشی می آراست و دل سنگ زندانبانان را با صبر خود حیرت زده می کرد.

سلام بر امامی که آرامگاهش دروازه گشایش و رحمت است که دل های شکسته در هوای ملکوتی اش التیام می یابند، دست ها از آستانه اش حاجت روا بازمی گردند و قلب ها به راحتی و آسایش می رسند.

ادامه »

امام کاظم (علیه السلام) :

لاتَمْنِحُوا الْجُهّالَ الْحِکْمَةَ فَتَظْلِمُوها، وَ لا تَمْنَعُوها أهْلَها فَتَظْلِمُوهُمْ.[1]

حکمت را به افراد نادان نیاموزید؛ زیرا به آن ستم می کنید و از اهلش دریغ ندارید که به آن ستم روا داشته اید.

عَلَیْکَ بِالرِّفْقِ، فَأِنَّ یُمْنٌ وَ الرِّفْقَ شَوْمٌ اِنَّ الرِّفْقَ وَ الْبَّرَ و حُسْنَ الْخَلْقَ یَعمُرُ الدِّیارَ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْق. [2]

نرم خو و ملایم باش؛ زیرا نرمش، نیکو و کج خلقی، شوم و مذموم است، به درستی که نرمش و نیکوکاری و خوش اخلاقی، خانه را آباد می کند و بر روزی می افزاید.

فضلُ یُتَقَرَّبُ به العبدُ الی اللهِ بعدَ المعرفة بِه الصلاةٌ و برُّ الوالدینِ و ترکُ الحسِد و العجبِ و الفخر. [3]

برترین چیزی که بنده به وسیله آن به خداوند نزدیک می شود، پس از شناخت خدا نماز و نیکی به پدر و مادر و ترک حسد و خودپسندی و تکبر است.[4]

من لَمْ یَکنْ لهُ من نفسِهِ واعظٌ تَمَکَن منهُ عَدّوهُ. [5]

هرکس در وجودش پنددهنده ای نداشته باشد، دشمنش بر او مسلط می شود.

اذا وَعَدتُمُ الصبیانَ فَفوا لهم، فاِنّهم یَرَونُ اَنَکم الذین ترزقونهم، انّ الله عزوجلَ لیس یغضِبُ یشیءِ کغضبه النّساء و الصبیان. [6]

وقتی به کودکان وعده ای دادید، وفا کنید؛ زیرا می پندارند شما روزی دهنده آنها هستید. خداوند برای هیچ چیز به اندازه تجاوز به حقوق زنان و کودکان خشمگین نمی شود.

ادامه »

جابر بن عبداللّه انصارى گويد:

روزى به همراه مولاى متّقيان، امام علىّ عليه السلام بودم، شخصى را ديديم كه مشغول نماز است ، حضرت به او خطاب كرد و فرمود: آيا معنا و مفهوم نماز را مى دانى كه چگونه و براى چه مى باشد؟ اظهار داشت : آيا براى نماز مفهومى غير از عبادت هم هست ؟ حضرت فرمود: آرى، نماز داراى تاويل و مفهومى است كه تمام معناى عبوديّت در آن خواهد بود.

امام عليه السلام فرمود:

اوّلين تكبير آن است كه خداوند، سبحان و منزّه است از اين كه داراى قيام و قعود باشد.

دوّمين تكبير يعنى؛ خداى موصوف به حركت و سكون نمى باشد.

سوّمين تكبير يعنى؛ اين كه نمى توان او را به جسمى تشبيه كرد.

چهارمين تكبير يعنى ؛ چيزى بر خداوند عارض نمى شود.    

پنجمين تكبير مفهومش آن است كه خداوند، نه محلّ خاصّى دارد و نه چيزى در او حلول مى كند.

ششمين تكبير معنايش اين است كه زوال و انتقال و نيز تغيير و تحوّل براى خداوند مفهومى ندارد.

و هفتمين تكبير يعنى؛ بدان كه خداوند سبحان همچون ديگر اجسام ، داراى اءبعاد و جوارح نيست.

سپس در ادامه فرمايش خود فرمود:

معناى ركوع آن است كه مى گوئى: خداوندا! من به تو ايمان آورده ام و از آن دست بر نمى دارم ، گرچه گردنم زده شود.

ادامه »

1.اگر خدا شريكى داشت

اگر پروردگارت شريكى مى‏داشت، فرستادگان آن شريك (يعنى پيامبران آن خدا ديگر) نزد تو مى‏آمدند.

2.انگيزه دورى از گناه

اگر حتى خداوند، بندگانش را،از نافرمانى كردن و گناه ورزيدن نترسانيده بود، باز هم واجب بود كه انسان، مرتكب هيچ گناهى نشود، تا به اين وسيله، در برابر نعمتهاى او سپاسگزارى كرده باشد.

3.زندگى دنيوى دليل زندگى اخروى

 در شگفتم، از كسيكه زندگى اين دنيا را مى‏بيند، و باز زندگى دنياى ديگر (آخرت) را قبول ندارد.

4.در خلوت هم از گناه بپرهيزيد

 در خلوت و تنهايى هم، از گناه و نافرمانى بپرهيزيد، زيرا همان كسى كه گناه شما را مى‏بيند (يعنى خداوند) خودش نيز درباره آن، داورى خواهد كرد.

5.رابطه عقل و گفتار

هنگامى كه عقل انسان كامل گردد، گفتارش كوتاه مى‏شود.

6.حق يكى است

 هر گاه در مورد امرى واحد، دو ادعاى مختلف وجود داشته باشد، ناچار، يكى از آن دو گمراهى (باطل) است.

7.جامعيت قرآن

 سرگذشت نسلهاى پيشين شما، و خبرهاى مربوط به نسلهاى آينده شما، و احكام و دستورات به امورى كه بين شما جارى است، همه در قرآن آمده است.

8.خشنودى از كار بدكاران

 هر كس كه به كار گروهى از مردم خرسند باشد، مانند آن است كه در آن كار، با آنها همراهى كرده است، هر كس در كار نادرست همراهى كند، براى او دو گناه خواهد بود: گناه همكارى در آن كار نادرست، و گناه رضايت دادن به انجام آن.

9.لزوم شناخت رفيق راه و همسايه

 يش از آنكه درباره راه بپرسى، درباره«رفيق راه» بپرس، و پيش از آنكه«خانه» انتخاب كنى درباره «همسايه» پرس و جو كن.

 10. خودرايى و مشورت

 شخص خود رأى به هلاكت ميرسد، و كسيكه با مردان برجسته و انديشمند مشورت كند، در عقل آنها شريك ميشود.

ادامه »

علي بن ابي طالب(عليه ‌السلام)، عصاره نظام آفرينش است

 
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب شميم ولايت ذيل موضوع «علی مظهر اسمای حسنای الهی» بیان می دارد:

ادراك مقام رسول اكرم ‏صلي الله عليه و آله و سلم و نيز مقام اميرالمؤمنين و ائمه معصومين(عليهم‌السلام) ميسور هيچ‏كس نيست و آنان در مقام انسانيت و خلافت مطلقه اِلاهي، نور واحدند. از اين‏رو، رسول اكرم ‏صلي الله عليه و آله و سلم درباره اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) مي‏فرمايد: «ما عرفك يا عليّ حق معرفتك إلاّ اللّه و أنا»؛[1] يا علي! جز خدا و من، هيچ‏كس تو را آن‏گونه كه شايسته است، نشناخت.

آيت الله العظمی جوادی آملی درباره راه شناخت انسان کامل بيان مي دارند: انسان كامل آيينه تمام نماي اوصاف فعلي خداوند است. براي شناخت كنه انسان كامل، چاره‌اي جز انسان كامل شدن نيست. در اين حالت است كه معناي اسم اعظم مشهود، و واقعيت «كتاب مبين» مبيّن مي گردد و نيز حقيقت «اُمّ الكتاب» آشكار، و عِدل قرآن كريم بودنْ واضح مي شود و شرط حِصْن بودن توحيد احراز مي گردد.

ايشان مرقوم داشتند: اميرالمؤمنين(عليه ‌السلام) برجسته ترين انسان كامل و نيز شخصيت ممتازي است كه قبل از خلقت عالم وجود، نور او و نور رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم به صورت يك مجموعه خلق شد، چنان كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «خلقت أنا و عليّ من نورٍ واحد»[2]. سپس اين نور واحد عوالمي را پشت سر گذاشت و به اين نشأه از عالم وجود رسيد تا اين كه در دنيا يكي در لباس نبوت جلوه كند و ديگري در جبّه امامت.

ايشان امام علي عليه السلام را همتاي جهان آفرينش دانسته و بیان می دارند: براي غير ذات نوراني ائمه معصومين(عليهم ‌السلام)، نه شناخت عارفانه شهودي كُنه اميرالمؤمنين (عليه السلام) مقدور است و نه معرفت حكيمانه حصولي عمق يا اوج او ميسور. انسان كامل چونان اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب(عليه ‌السلام)، عصاره نظام آفرينش است و آن چه در جهان امكان به طور كثرت مَنْشُور است، در حقيقتِ علي بن ابي طالب(عليه ‌السلام) به طور وحدتْ ملْفُوف است و هماهنگي اين لَفّ و نَشْر، پيام خاص خود را دارد و آن اين كه وجودهاي طبيعي، مثالي، عقلي و اِلهي اشياي عيني، همتاي مراحل چهارگانه وجود اين عَبْد محض و با اخلاصِ خداوند خواهد بود، به طوري كه اگر نظام تكوين به صورت انسان كامل مُتَمثِّل گردد، همان حضرت علي(عليه ‌السلام) خواهد بود و اگر حقيقت انسان كاملي مانند علي بن ابي طالب(عليه ‌السلام) به صورت جهان عيني مُتبلوِر شود، همين جهان كنوني خواهد شد و اين تبادل و تعاملِ متقابل محصول تطابق لَفّ و نشر است كه به آن اشارت شد. اثر اين هماهنگي كاملِ انسانِ معصوم و جهان را مي توان در علم غيب انسان كامل نسبت به آنچه در جهان مي گذرد و نيز تأثير وي در آن به اذن خداوند مشاهده نمود.

آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان اینکه امام علي(عليه ‌السلام)، همتاي قرآن كريم است، اظهار داشتند: انسان كامل هم چون حضرت علي بن ابي طالب(عليه‌السلام) همتاي قرآن حكيم است كه اين كتابِ سترگ، گذشته از تصديقِ صحايفِ آسماني انبياي سَلَفْ، بر همه آن ها هيمنه و سَيْطَره دارد و چون اوجِ مقام مَنيعِ هر پيام آوري، همانا صحيفه آسماني او است و قرآن كريم بر همه آن كتاب ها مُهَيْمِنْ است، انسان كامل نيز كه طبق حديثِ متواتر: «إنّي تاركٌ فيكم الثقلين؛ كتابَ اللّهِ وعتْرَتي أهل بيتي… لَنْ يفترقا حَتّي يَرِدا عَلي الحوض» كُفْو قرآن مجيد است و در هيچ مرحله وجودي از او جدا نخواهد بود، سرآمد همه انسان هاي كامل است، مگر آن كه براي همه آن ذوات نوراني نََبَوي و وَلَوي، وَحْدَتِ ويژه اي در نشأه فراطبيعي قايل شد كه با ارتفاع كثرت، سخن از هَيْمَنَه و مانند آن مطرح نخواهد شد.

پاورقی: ــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1]  ـ موسوعه امام علي بن ابي‏طالب(عليه‏السلام)، ج8، ص50.

[2]  ـ موسوعه امام علي بن ابي طالب(عليه‌السلام)،ج8، ص64.

این مولود، مولودی است که پر برکت تر از او زاییده نشده است

اسم آن بزرگوار محمد است و کنیه مشهور او ابا جعفر الثانی و ابن الرضا، و لقب مشهور ایشان جواد و تقی است.

عمر مبارک ایشان بیست و پنج سال است،[1] و پس از زهرای مرضیه کسی در میان اهل بیت دیده نمی شود که عمری چنین کوتاه داشته باشد. تولد آن بزرگوار، شب جمعه دهم ماه رجب سال 195 هجری [2] در مدینه واقع شد و شهادت آن بزرگوار به دستور معتصم عباسی (برادر مأمون الرشید) به دست ام الفضل زن امام جواد و دختر مأمون عباسی در آخر ذی القعده سال 220 هجری واقع شد.[3] مدت امامت او تقریباً هفده سال است؛ زیرا هشت ساله بود که پدر بزرگوارش از دنیا رفت و آن حضرت به امامت رسید.

مأمون بعد از شهادت حضرت رضا (ع) به بغداد آمد و مقر حکومت خود را آنجا قرار داد. او چون شنید که علمای بلاد به مدینه رفته اند و آن بزرگوار را به امامت پذیرفته اند، به هراس افتاده و حضرت جواد را به بغداد احضار کرد. مأمون از آن حضرت تجلیل کرد و دختر ام الفضل را به عقد ایشان در آورد.

امام جواد پس از مدتی با ام الفضل به قصد زیارت بیت الله الحرام به حجاز رفتند و پس از اعمال حج به مدینه برگشتند و تا مأمون زنده بود، در مدینه بودند.[4] بعد از مرگ مأمون، برادرش معتصم به منصب خلافت نشست و چون از حضرت جواد و استقبال مردم از آن بزرگوار می ترسید، حضرت را جبراً به بغداد طلبید و طولی نکشید که حضرت جواد (ع) را شهید نمود.

عمر حضرت جواد گرچه کوتاه بود و غالباً در تبعید صرف شد؛ ولی باید گفت عمر پربرکتی بود. کلینی، در کافی از حضرت رضا (علیه السلام)نقل می کند که فرموده اند:

«هذَا الْمَولُودُ الَّذِی لِمْ یولَدْ مَوْلُودٌ اعْظَمُ بَرَکةً مِنْهُ.»[5]

این مولود- حضرت جواد- مولودی است که پر برکت تر از او زاییده نشده است.

از جمله امتیازهای امام جواد، اظهار علم اهل بیت است و باید گفت شجاعی در میدان علم مثل او نیامده است.

در تاریخ آمده است که چون حضرت رضا (ع) از دنیا رفت، عده ای از بزرگان و علما به مدینه آمدند و سی هزار مسأله در چند روز از حضرت جواد (ع) سؤال نمودند، و حضرت جواد بدون تأمل و فکر جواب دادند.

چون مأمون عباسی آن بزرگوار را به بغداد آورد و تصمیم گرفت برای خاموشی اعتراض ها دخترش را به عقد ایشان در آورد، مجلس با شکوهی ترتیب داد و در این جلسه، علما و بزرگان را دعوت کرد. یحیی بن اکثم یکی از علمای اهل تسنن و قاضی آن زمان، از حضرت سؤال کرد که: اگر محرمی صیدی را بکشد، حکم او چیست؟ حضرت جواد (ع) بلافاصله شقوق[6] مختلفی فرمودند: آن صید را در حرم کشته است یا در خارج حرم؟ عالم به حکم بوده یا جاهل؟ عمداً کشته است یا نه؟ آن محرم عبد بوده یا آزاد؟ بالغ بوده یا نابالغ؟ کار اولش بوده یا قبلًا نیز صید کرده است؟ این صید از طیور بوده است یا نه؟ آن صید بزرگ بوده است یا کوچک؟ آن کار در روز بوده یا در شب؟ محرم به احرام حج بوده است یا محرم به احرام عمره؟

مأمون، مجلس را متشنج دید. همه، بخصوص یحیی بن اکثم مبهوت و مفتضح شده بودند. به حضرت جواد گفت که خطبه بخوانید. آن بزرگوار، ام الفضل را به پانصد درهم به عقد خود در آوردند. سپس، مأمون از شقوق مسأله سؤال نمود و حضرت حکم کلیه شقوق را بیان نمود. در آخر کار حضرت مسأله ای از یحیی بن اکثم پرسید، و شاید هم برای تفریح بود؛ چون مجلس عقد و عروسی بود.

فرمود: آن چه زنی است که صبح بر مردی حرام و چون روز بلند شود بر او حلال می شود، و چون ظهر می شود حرام می شود و عصر حلال و مغرب حرام و آخر شب حلال و پیش از طلوع فجر حرام و بعد از طلوع فجر حلال می شود؟

یحی بن اکثم گفت: نمی دانم، شما بگویید تا همه بدانیم. فرمودند: آن کنیزکی است که اول صبح اجنبی بوده است و چون روز بلند شد، آن مرد کنیز را خرید و بر او حلال شد ظهر او را آزاد کرد و بر او حرام شد، و عصر او را به عقد خود درآورد و حلال شد و چون مغرب شد، ظهار کرد و به واسطه ظهار بر او حرام شد و نصف شب کفاره ظهار داد و حلال شد و آخر شب او را طلاق داد و حرام شد و چون طلوع شد، رجوع کرد و او را برای خود تحلیل نمود.[7] گرچه این گونه مسایل، شایسته مقام مقدس حضرت جواد نیست؛ ولی چون سر و کارت با کودک اوفتاد، پس زبان کودکی باید گشاد. صدای احسنت احسنت از مجلس بلند می شود. مأمون می گفت: حضرت جواد گرچه کوچک است؛ لکن این اهل بیت، کوچکی و بزرگی ندارند، او می تواند حرف خود را به کرسی بنشاند.

مسأله سومی که جلو آمد، مسأله دزد است که در زمان معتصم واقع شده بود.

چون حضرت جواد (ع) را جبراً دفعه دوم به بغداد آوردند- باید گفت که حضرت را برای شهادت آوردند و منتظر وقت بودند- معتصم به آن حضرت خیلی احترام گذارد. روزی که بسیاری از علما و بزرگان و اشراف در مجلس بودند، دزدی را آوردند که به دزدی اقرار کرد و باید بر او حد جاری می شد. معتصم پرسید: دست از کجا باید بریده شود؟ ابن ابی داوود که قاضی و از علمای بزرگ آن زمان بود، گفت: از مچ، و به آیه تیمم تمسک کرد. دیگران گفتند: از مرفق و به آیه وضوء تمسک کردند.

اختلافات بالا گرفت. معتصم رو کرد به حضرت جواد و از او جواب خواست. حضرت فرمودند: از آخر انگشتها باید قطع کرد و به آیه شریفه «انَّ الْمَساجِدلِلّهِ» [8] جاهای سجده برای خدا است، تمسک کردند و فرمودند:

آنچه برای خدا است را نباید قطع کرد. صدای تحسین از مجلس بلند شد و به فتوای حضرت جواد عمل کردند.

نباید فراموش کرد که جوادالأئمه (ع) حکم خدا را فرموده است و برای تقریب ذهن عوامانه مجلس به آیه شریفه تمسک نموده اند؛ و الا تمسک به آیه شریفه از نظر دقت فقهی ناتمام است و در فقه ائمه علیهم السلام جاهای فراوانی دستور داده شده که مواضع سجده نیز قطع شود، نظیر محارب که یک دست و یک پای او- از نظر قرآن شریف- قطع می شود و یا کشته و یا تبعید می شود، و اگر دزد دفعه دوم، دزدی کند پای او را قطع می کنند. چنانچه اگر کسی دست یا پای کسی را قطع کند، او را قصاص می کنند و دست یا پای او را قطع می کنند.

خلاصه سخن، حضرت جواد (ع) حکم خدا را فرمودند و چون آنان دلیل می خواستند، نمی توانستند بفرمایند من مبین قرآنم و عالم بما سوی الله می باشم، و احکام خداوند را می دانم. از این جهت برای اقناع [9] آنان بود که به آیه شریفه تمسک فرمود و باید گفت حکمی که در آن مجلس بیان شده است، خالی از تقیه نبوده است.

ابن ابی داوود خود می گوید که به قدری جلسه بر من گران آمد، که از خداوند طلب مرگ کردم. بالاخره نتوانستم صبر کنم و حسد خود را خاموش نمایم. پس از چند روز نزد معتصم آمدم و گفتم: می دانم جهنمی می شوم؛ ولی از نصیحت خلیفه چاره ای نیست. این مردی که برفتوای او حکم کردی و فتاوای ما را زیر پاگذاردی، مردم او را خلیفه می دانند و حمایت تو از او، از میان بردن خلافت است. ابن ابی داوود می گوید: معتصم متغیر و متنبه شد[10]. می گویند یکی از علل قتل امام جواد (ع) همین سعایت بوده است.

اگر حسادت در انسان گل کند، اگر عالم خود را نساخته باشد، اگر یکی از صفات رذیله، انسان را کنترل کند و زیر چتر خود درآورد، انسان مهیا است دانسته به جهنم رود. چنانچه قرآن شریف به این مطلب تصریح دارد:

«افَرَایتَ مَنِ اتَّخَذَ الهَهَ هَوَاهُ وَاضَلَّهُ اللّهُ عَلی عِلْمٍ».[11]

آیا ندیدی کسی را که هوای خود را خدای خود گرفته و خداوند دانسته و زمینه ضلالت را فراهم می کند.

بشر اگر مهذب نشد، ابن ابی داوود می شود که نظیرش در تاریخ فراوان است.

باری، گرچه این شجاعت علمی از امتیازات امام جواد (ع) است و نظیرش برای سایر ائمه اتفاق نیفتاده است؛ ولی این گونه مسایل که برخی از آنها گذشت، با مقام مقدس علمی امام جواد سازگار نیست. مقام علمی امام جواد را بهتر است از خودش بشنویم:

در مشارق الانوار منقول است که چون حضرت رضا (ع) به شهادت رسید، حضرت جوادالائمه (ع) به مسجد رسول الله آمد، منبر رفت و چنین فرمود:

«انَا مُحَمَّدُ بِنُ عَلِی الرِّضا انَا الْجَوَادُ انَا العَالِمُ بَانْسَابِ النَّاسِ فِی الاصْلَابِ انَا اعْلَمُ بِسَرَائِرِکمْ وَظَوَاهِرِکمْ وَمَا انْتُمْ سَائِرُونَ الَیهِ. عِلْمٌ مُنِحنا مِنْ قَبْلِ خَلْقٍ وَبَعْدَ فِنَاءِ السَّمَوَاتِ وَالارضَین وَلَوْلَا تَظَاهُرُ اهْل الْبَاطِلِ وَدَوْلَةُ اهْلِ الضَّلالِ وَشَوْبُ اهْلِ الشَّک لَقُلْتُ قَوْلًا مِنْهُ الْأوَلوُنَ وَ الآخِرُونَ ثُمَ وَضَعُ یدَهُ الشَّرِیفَةِ عَلی فیهِ وَ قَالَ یا مُحَمَّدُ أصْمُتْ کما صَمَتَ آبَاؤُک مِنْ قَبْلِ.»[12]

«من محمد بن علی جوادم! من عالم به نسبهای همه مردم هستم، مردمی که به دنیا آمده اند یا نیامده اند. من اعلم از خود شما به ظواهر شما و باطنهای شما هستم. این علم را قبل از خلقت عالم هستی داشته ایم و بعد از فنای عالم هستی نیز داریم. اگر نبود تظاهرات اهل باطل و دولتهای باطل علیه ما، و اگر نبود مردم عوام و شکهای آنان، چیزهایی می گفتم که همه تعجب کنند. سپس امام جواد دست بر دهان خود نهاد و فرمود ساکت باش؛ چنانچه پدرانت ساکت بودند.»

این است مقام اهل بیت و علم آنان و این است مقام امام جواد و علم او و اینکه واسطه این عالم است.

ادامه »

سال 212 هجری است و جواد آل محمد صلی الله علیه و آله ، شکفتن یکی از زیباترین گل های بوستان محمدی و چهارمین علی از خاندان اهل بیت را انتظار می کشد و بر تداوم کوثر فاطمی قامت شُکر بسته است. او علی النقی است که در هشت سالگی سکان کشتی هدایت انسان ها را از پدر دریافت کرد و 33 سال رهبر اهل ایمان و خرد بود.

… سال 254 هجری است. خلیفه ستمگر عباسی که تحمل محبوبیت امام در میان مردم را نداشت، فرزند پیامبر را به شهادت رساند و شیعیان و دوستداران را داغ دار غم و پرپر شدن گل فاطمه علیهاالسلام کرد.
امام جواد علیه السلام ، پدر بزرگوار دهمین پیشوا، نام این مولود پربرکت را به نشانه علاقه مندی به اجداد گران قدرش به نام سه جد بزرگوارش، علی نهاد. او در فصاحت و بلاغت همچون جدش امیرمؤمنان علی علیه السلام و در تقوا و عبادت چونان امام زین العابدین علیه السلام بود. او چهارمین معصوم بود که به نام زیبای علی آراسته گردید.

مادر این کودک، زنی بافضیلت به نام سمانه بود که «سیده ام الفضل» شهرت داشت. او به اندازه ای از مقام و منزلت برخوردار بود که افتخار همسری امام جواد علیه السلام و مادریِ امام هادی علیه السلام را یافت. این بانوی والا، چنان در این خاندان پر نور درخشید که امام هادی علیه السلام درباره او فرمود: «مادرم، دانای جایگاه من و اهل بهشت است. او چنان است که شیطان از وی می گریزد و فریب حیله گران دنیاپرست در او اثر نمی کند. خدا پاسدار و نگهبان اوست و او در شمار مادران راستگو و درست کردار است».

جلوه ای از دانش گسترده پیشوای دهم
معتصم عباسی برای به نمایش گذاشتن خیرخواهی خود و کم ارج جلوه دادن جایگاه علمی امامان، آموزگاری را که گرایش مخالف اهل بیت داشت، نزد امام هادیِ شش ساله فرستاد تا مثلاً به ایشان دانش بیاموزد. پس از مدتی از چگونگی درس آموزی امام هادی علیه السلام پرسید. در این حال، آن آموزگار که تحت تأثیر دانایی حضرت قرار گرفته بود، برآشفت و گفت:«کدام کودک؟ بگو پیر خرد! به خدا سوگندت می دهم آیا در این شهر بزرگ دانشمندتر و ادیب تر از او سراغ دارید؟… هر جا من با تکیه بر پشتوانه ادبی ام به نکته ای اشاره می کنم که به گمانم فقط خودم به آن دست یافته ام و روزنه ای را آشکار می سازم، او دروازه هایی از آن را به رویم می گشاید که شگفت زده می شوم و من از او می آموزم. مردم گمان می کنند من آموزگار او هستم، به خدا سوگند او آموزگار من است».

سخت گیری متوکل در مورد امام هادی علیه السلام
دوران امامت امام هادی علیه السلام ، با معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز عباسی هم زمان گردید که در این میان، حضرت بیشتر با متوکل هم دوره بود. متوکل همواره به بنی هاشم بدگمان بود و با آنان رفتار ناپسندی داشت. به همین دلیل، حضرت هادی علیه السلام نیز فعالیت های خود را به صورت سرّی انجام می داد.

متوکل درصدد بود امام علی النقی علیه السلام را به هر وسیله زیر نظر بگیرد. او می دانست اگر امام در مدینه اقامت کند، دسترسی به ایشان امکان نخواهد داشت و این خطری جدی به شمار می آمد. به همین دلیل، در حرکتی سیاسی، به پیشوای دهم نامه نوشت تا در ظاهر، علاقه خود را به امام بیان کند، ولی در واقع، دستور جلب حضرت را صادر کرد و آن حضرت را به سامرا فرا خواند. امام با آنکه از سوءنیت متوکل آگاه بود، چاره ای جز رفتن به سامرا نداشت و ناگزیر راهی این شهر شد.

گل هاشمی در سامرا
هنگامی که امام هادی علیه السلام به دستور متوکل وارد سامرا شد، او برای تحقیر امام و با این بهانه که هنوز محل اقامت حضرت آماده نیست، ایشان را در محل تجمع گدایان و بینوایان جای داد.

سپس امام را به خانه ای بردند که در اردوگاهی نظامی قرار داشت. متوکل دستور داده بود در اتاق حضرت قبری بکنند تا امام را از کنترل شدید خود آگاه کند و قدرت هر عملی را از حضرت بگیرد. امام در زمان متوکل، دوران سختی را پشت سر گذاشت. او چند بار دستور قتل امام را صادر کرد، ولی هر بار توطئه قتل ایشان نافرجام ماند. سرانجام این خلیفه ستمگر عباسی به دستور منتصر، فرزندش که به حضرت علی علیه السلام علاقه مند بود، به قتل رسید.

ادامه »

اینَ الوجوهُ التی كانت منعمه ؟؟

 به حاكم وقت متوكل عباسی، گزارش دادند كه  قمی‌ها با امام دهم رفت و آمدهایی دارند، اسلحه و نامه‌هایی در خانه امام جمع شده و نبایست كودتایی بكنند، متوكل عباسی مخفیانه یك گروهی را وادار كرد در خانه امام ریختند هرچه گشتند چیزی گیرشان نیامد نه اسلحه نه نامه بعد دیدند امام نشسته‌اند قرآن می‌خوانند با همان حال او را بردند به مجلس متوكل، متوكل ظرف شراب دستش بود، شراب را به امام تعارف كرد امام فرمود: من شراب در عمرم نخورده‌ام، گفت پس شعر بخوان یا شعر یا شراب، آدمهای عیاش كارشان با شعر و شراب است، گفت من اهل شعر نیستم، گفت خواهش می‌كنم یا شعر یا شراب، امام گفتند حالا كه چاره‌ای نیست من دو سه شعر می‌خوانم دو سه شعر امام هادی خواندند جلسه منقلب شد، یك انقلاب فرهنگی راه انداخت، یك كودتای فكری كرد :
(بَاتُوا عَلَى قُلَلِ الْأَجْبَالِ تَحْرُسُهُمْ غُلْبُ الرِّجَالِ فَلَمْ تَنْفَعْهُمُ الْقُلَلُ)
ای متوكل مست عیاش آنقدر گردن كلفت‌تر از تو بوده‌اند كه روی قله‌ها كاخ ساختند و افرادی از جان آنها حفاظت كردند و آنها توی كاخ‌های روی قله‌ها عیاشی كرده‌اند ولی نه كوه آنها را نجات داد و نه قله و نه آن مسئولین حفاظت.
(وَ اسْتَنْزَلُوا بَعْدَ عِزٍّ مِنْ مَعَاقِلِهِمْ وَ اسْكِنُوا حُفَراً یَا بِئْسَمَا نَزَلُوا)
از آن جایگاه‌هایی كه فكر می‌كردند حفاظت شده است خدا اینها را به زیر كشید، توی سوراخ گور برد، چه سوراخ و چه جایگاه بدی است و چه منزلگاه بدی است.
(نَادَاهُمْ صَارِخٌ مِنْ بَعْدِ دَفْنِهِمْ أَیْنَ الْأَسَاوِرُ وَ التِّیجَانُ وَ الْحُلَل)‏
ندا زدند‌ای پادشاهان عیاش، كو طلاها و تاج‌ها دیدید این عیاشی‌ها عاقبت سرو كارتان به قبر افتاد
(این الوجوه التی كانت منعمه من دونها تقرب الاستاز و الكلل)
كجاست صورت‌های بشاش و خوش گذران كه ببینید كه در دنیا پرده‌ها و سراپرده‌ها در برابرش نصب كرده بودند و عیاشی می‌كردند.
(فاصبح القبر عنهم حین سألهم تلك الوجوه علیه الدود تقتلوا)
الان همان صورت‌های خوش گذران در قبر كرم‌ها رویش ور می‌روند و كرم‌ها سر خوردن گوشتش با هم دعوا می‌كنند.
(قد تاب ما اكلوا دهراً و قد شربوا و اصبحوا الیوم بعد اكل قد اكلوا)
چقدر شراب خوردند و عیاشی كردند مثل تو و الان همان چیزهایی كه خوردند كرم‌ها در قبرها از آنها می‌خورند.

این چنین  امام هادی (علیه السلام)حال این خلیفه عیاش مست طاغوت را بهم زد.
سلام و صلوات خدا بر امام هادی (علیه السلام) و بر همه انبیا كه به امام صادق می‌گفتند، این امامان شیعه مثل استخوان توی گلوی ما هستند نه می‌توانیم قورتشان دهیم و نه می‌توانیم بیرون آوریم. اصلش شیعه معنایش این است كه مزاحم طاغوت شود.

درسهایی از قرآن/ حجه الاسلام قرائتی

از امام باقر (علیه السلام) بیاموزیم

 کلمه باقر یعنی چه؟

«باقر» یعنی شکافنده. شما حتماً در تلویزیون دیده‌اید که کشتی، چطور دل آب را می‌شکافد، چطور تراکتور زمین را می‌شکافد. نوک هواپیما چطور فضا را می‌شکافد. باقرالعلوم یعنی کسی که مغزش، درون علم را می‌شکافد.

شخصی کلمه باقر را جور دیگری تحریف کرد. به جای باقر کلمه دیگری گفت که معنای توهین در آن باشد. امام فرمود: نه من باقر هستم، نه آنکه تو گفتی. از این خودش معلوم می‌شود، که برخورد انسان در برابر انسان جاهل، چند رقم است. بد نیست این را بنویسم. انواع برخوردها: 1- گاهی سلام است. 2- گاهی سکوت است. 3- گاهی اعتراض است. 4- گاهی حرکت است. 5- گاهی جنگ است. با مخالفین آدم باید چند رقم برخورد کند. چون چند رقم مخالف داریم.
بعضی مخالف‌ها، آدم‌های جاهلی هستند. «وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»(فرقان/63) قرآن می‌گوید: مرد خدا به آدم جاهل که رسید، سلام می‌كند. نه جاهلین بی سواد، ممکن است که خیلی هم باسواد باشد، اما باز هم شعور ندارد. ما دانشمند بی شعور هم داریم. مدرک بالا، شعور نیست. دانشمند است، جلوی پدرش راه می‌رود، سر مادرش نعره می‌کشد، در صف نانوایی می‌خواهد نوبت دیگران را از بین ببرد. دروغ می‌گوید. آبروی مردم را می‌ریزد، ظلم می‌کند و هزاران كار دیگر. . . پس سواد خیلی نجات نمی‌دهد. اگر طرف بی شعور بود؛ «سلام».
گاهی وقت‌ها هم باید ساكت شد. «إِنَّا لَنَراكَ فی‏ سَفاهَةٍ»(اعراف/66) به بعضی پیغمبر‌ها می‌گفتند: تو «سفیه» هستی. می‌گفت: «لَیْسَ بی‏ سَفاهَةٌ»(اعراف/67) نه اینطور که می‌گویی نیست. گاهی سلام باید کرد، گاهی باید ساکت شد، هرچه حرف زد آدم باید نگاهش کند. گاهی هم باید بلند شد و رفت. در حدیث داریم که در جلساتی که حرف یاوه می‌زنند، حق ندارید بنشینید، بلند شوید و بروید. یا حال و هوای جلسه را عوض کن و یا بلند شو برو.
گاهی هم باید «فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ»(آل عمران/159) گاهی هم باید کتک کاری کرد. «فَوَكَزَهُ مُوسى‏ فَقَضى‏ عَلَیْهِ»(قصص/15) قرآن می‌گوید: حضرت موسی یک مخالف دید «فَوَكَزَهُ» یعنی همچنان حضرت موسی در کوچه مشت زد. «فَقَضى‏ عَلَیْهِ» طرف مرد، حالا نمی‌دانم چه كه حضرت موسی به چه ترتیبی مشت زده است و به کجا زده است؟ با چه نحوی زده که با مشت اول طرف از دنیا رفت. پس مؤمن هم باید در مشتش، زوو باشد. هم باید در د هان و در زبانش، بیان سلام علیکم باشد. و در مجموع با همه مردم نباید یکجور رفتار کرد.
امام باقر(ع) در مقابل یک سری افراد، ساکت می‌شدند. یک کسی می‌خواست امام را ناراحت کند. به امام گفت: بچه آشپز! تو مادرت آشپز است. می‌خواست امام را کوچک کند، امام فرمود: اتفاقاً آشپزی هنر است. اگر آشپز‌ها به من تلفن نمی‌کردند که چرا اینطور گفتی، من می‌گفتم که یک آشپز روزی دو، سه تومان درآمد دارد، یعنی ماهی هفتاد هزار تومان، و هیچ وزیر و وکیلی ماهی هفتاد هزار تومان درآمد ندارد، ولی یک آشپز در مملکت ما اینقدر درآمد دارد. منتها حالا هرروز نیست. به امام گفتند: مادرت آشپز است! امام بارها فرمود: اتفاقاً آشپزی هنر است، افتخار می‌کنم که آشپزی بلدم.
یک روز یک کسی یک متلک فرهنگی به امام گفت. خانه امام مهمانی بود. امام غذای خوبی داشت. البته اصل در اسلام زهد است. زهد و سادگی خوب است. حالا نگویید، آقای قرائتی تو كه حرف از زهد می‌زنی، این باغ کجا بود؟ این باغ مال ناصرالدین شاه است. دست آثار میراث فرهنگی است. ما امروز آمده‌ایم اینجا تا فیلم ضبط کنیم. اصل در اسلام زهد است نه اینكه فقر کمال باشد.
یک حدیث برایتان بخوانم، شاید نشنیده باشید. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: شب دامادیم به قدری بی پول بودم، که زره‌ام را فروختم، ولی بقدری وضع مالیم خوب است، که می‌توانم همه فقرای منطقه را با مالیاتم، تامین کنم. منتها در عین حال که پول داشت، لباسش ساده بود. یعنی زنده باد کسی که داشته باشد، اما عیاشی، اسراف، تبذیر نداشته باشد. نداشتن کمال نیست، گدا بودن هنر نیست، عیاشی بد است. امیرالمؤمنین، آنوقتی که نداشت و آنوقتی که داشت، زندگیش ساده بود.
امام باقر(ع) مهمان داشت، غذای خوبی نزد آن‌ها گذاشت، طرف غذا را خورد، دید غذا خوشمزه است، یک آیه خواند، این آیه یک متلک فرهنگی است. (به قول ما این را می‌گویند: «شوخی آخوندی») گفت: «لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ»(تكاثر/8) آیه قرآن است. یعنی روز قیامت از نعمت‌ها سؤال می‌کنند. می‌گویند: ‌ای امام باقر(ع) این غذای خوشمزه چه بود که خوردی؟ امام باقر(ع) فرمود: این غذا نعمت است. اما آن نعمتی که از آن سؤال می‌کنند، می‌پرسند: پای پرچم چه کسی سینه زدی؟ خط فکری و رهبر سیاسیت كه بود؟ نمی‌پرسند: لباست پشم بود یا پنبه؟ می‌گویند: جزء منافقین بودی یا ریبرال‌ها، یا در خط امام بودی؟ یعنی می‌خواست با این جمله امام را یک نیشی بزند.
یک روز امام باقر(ع) مهمان برایش آمد، او را در یک اتاقی برد. اتاق وضعش خیلی خوب بود. فرش و پرده و لباس‌ها و. . . این مهمان یک خورده به اطراف نگاه کرد و به قول امروزی‌ها سرش هم یك سوتی کشید و یک ابرویی هم بالا و پایین انداخت و. . . امام باقر(ع) فرمود: این وضع تغییر می‌كند. فردا هم به منزل ما تشریف بیاورید. فردا که آمد امام او را در یک اتاق دیگر كه ساده و حصیری و بی آلایش بود، برد. مهمان گفت: آقا آن اتاق چه بود و این اتاق چیست؟ گفت: آن اتاق مال خانمم است. مهریه‌اش را گرفته، مالک است، با پول مهریه‌اش اتاق را زیبا کرده است. من دیروز شما را در اتاقی که مربوط به خانواده است، بردم. دیدم حواستان پرت شد، فهمیدم سردرگم شده‌ای. خانمم مالک پولش است، حق دارد این کار را بکند. البته، امیدوارم خانم‌ها سوء استفاده نکنند. به شوهر هایشان نگویند: «دیدی قرائتی چه گفت؟ » زودباش حقوق من را بده! زن و شوهر نباید، تو و من داشته باشند. اما اگر هم زن چیزی داشته باشد، مرد حق ندارد آن را از او بگیرد. زن باید مالک باشد. اما نباید از این مالکیّتش هم سوء استفاده كند. زندگی باید با رفاقت و صفا باشد.

شخصی، یکی از فامیل بنی امیه بود، ناراحت بود که چرا فامیل آدم‌های بدی است، محضر امام صادق(ع) آمد و گفت: من غصّه می‌خورم. فرمود: چرا؟ فرمود: فامیلم، فامیل بدی است. بعضی‌ها هستند، افراد حزب اللهی ولی دائی‌اش طاغوتی است، عمویش طاغوتی است، پسرعمو هایش طاغوتی هستند. اصلاً تمام فامیل آدم‌هایی جور و واجور هستند. اما این یکی در آن‌ها، اهل تقوا و پاکی و کمالات است. یک دختری توی همه فامیلی که وضع حجابشان بد است، مراعات عفت را می‌کند. عفت خیلی مهم است. چون ماه ذی الحجه است بگوییم، همه حاجی‌ها باید، عمامه هایشان را بردارند، کلاهشان را بردارند، اما زن نباید روسریش را بردارد. چون عفت زن از هر عبادتی بالاتر است. وقتی به حاجی‌ها می‌گویند: حاجی سربرهنه باش، سربرهنگی عبادت است. اما برای زن سربرهنگی عبادت نیست. خدمت امام صادق عرض كرد: من ناراحتم، فامیل من از بنی امیه است. فرمود: تو که خوب هستی! گفت: بله، من خوب هستم. من کاری به آن‌ها ندارم. فرمود: «فَمَنْ تَبِعَنی‏ فَإِنَّهُ مِنِّی»(ابراهیم/ 36) غصه نخور! چون تو در خط ما هستی. اسلام یکی از امتیازاتش این است که فامیل گرا نیست. عموی پیغمبر است. ما می‌گوییم: «تَبَّتْ یَدا أَبی‏ لَهَبٍ وَ تَبَّ»(مسد/1) اما در مورد سلمان می‌گوییم: «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ»(المناقب، ج‏1، ص‏85) سلمان از ما هست، ابولهب از ما نیست. پسر نوح را آیه نازل شد كه «إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِكَ»(هود/46) پسرت از اهل تو نیست.
این هم برای بعضی‌ها بد نیست!
یک کسی به یک خانمی قرآن درس می‌داد. اول باید توجه کنیم، این خانم‌های سخنران، باید در مملکت ما، زیر نظر امام جمعه و مسئولین دفتر تبلیغات، یا سازمان تبلیغات چک شود که چه می‌گویند. خدا می‌داند، یک خانم‌هایی سخنرانی می‌کنند، که ما تعجب می‌کنیم. یکی، دو سال هم بیشتر درس نخوانده‌اند. ما که سی سال است ریشمان را در این راه سفید كرده‌ایم، چنین حرف‌هایی نمی‌زنیم.
می گویند که یک دیوانه یک پرچم در دست گرفت و شروع کرد خواندن كه؛ «دارم می‌روم کربلا» یک دیوانه دیگر به او رسید و گفت: کجا داری می‌روی؟ گفت: دارم کربلا می‌روم، گفت: کی دیوانه شده‌ای؟ گفت: امروز صبح! گفت: من سی سال قبل از تو دیوانه شده‌ام، هنوز امامزاده شهر نرفته‌ام، تو روز اول دیوانگیت می‌خواهی کربلا بروی؟ حالا داستان ماست. ما سی سال است كه آخوندیم، هنوز هم خراب می‌کنیم. حالا یک خانم بر می‌دارد دو کلمه درس می‌خواند، سخنرانی می‌کند، من نمی‌دانم كه چه می‌گوید. البته بعضی از این خانم‌ها خیلی خوب هستند و خیلی هم باتقوا هستند، اما بعضی از حرف‌های این‌ها کم مایه است، بی روغن سرخ می‌کنند، یعنی مطلب ندارند ولی جلسه می‌گذارند.
بنابراین سخنرانی‌ها، باید هم نوارش و هم آخوندش چک شود. الان دبیرخانه امام جمعه همین گونه است، وقتی می‌خواهد به یک آقا بگوید: «شما امام جمعه باش! » اول نوار‌های آقا را گوش می‌دهد، سابقه ایشان را بررسی می‌كند و. . . تبلیغ مهم است. نمی‌شود هر مغزی را در اختیار هر کسی گذاشت. باید روی مسائل فکری یک نگرش دقیق شود.
یک معلم قرآنی، کلاس قرآن داشت و به خانمی درس می‌داد. آخر اگر شما مردی، چرا به خانم درس می‌دهی؟ خانم باید به خانم درس بدهد، آقا به آقا درس بدهد. اگر هم یک آقایی می‌خواهد به یک خانم درس بدهد، نه اینکه یک خانم با یک آقا و در یک اتاق باشند، نفر سوم شیطان است. بگذریم، زمان امام باقر(ع) یک معلمی به یک خانم درس می‌داد. یک روز دید کلاس کسی نیست، خلاصه یک شوخی هم با این خانم کرد، توی اتاق دربسته، یک شوخی هم معلم قرآن، با این خانم کرد. وقتی به امام باقر(ع) رسید، امام گفت: وقتی اتاق خالی گیرت می‌آید، شوخی می‌کنی؟ طرف سرش را پایین انداخت، خیس عرق شد، خیلی خجالت کشید، گفت: به اسم تعلیم قرآن، می‌روی شوخی و می‌کنی؟ و از این حدیث معلوم می‌شود، گاهی خداونداز طریق غیب، امام‌ها را از کار‌های ما، با خبر می‌کند. واقع آن این است که، وقتی آدم می‌خواهد، حرم امام رضا(ع) برود، باید سرش را پایین بیندازد و برود، چون امام می‌داند که من چه کار کرده‌ام. می‌داند كه شما چکار کرده‌ای.
خدایا! آبرویمان را در دنیا و آخرت نریز.

ادامه »

چرا امام زمان، علیه السلام را نمی بینیم؟

چگونه می توان امام زمان، علیه السلام، را دید؟

آیا اصلا امکان ملاقات با آن حضرت وجود دارد؟ و… اینها پرسشهایی است که کم و بیش برای بسیاری از ما مطرح است. مطلب زیر در پی این است که با زبانی ساده و خودمانی به بخشی از این پرسشها پاسخ دهد.

ای جوانی که می پرسی چه کار کنم به امام زمان، روحی فداه، برسم، نمی خواهد یک کوزه برداری، لباس خشن بپوشی، در بیابانها بگردی! در خانه ات، در اتاقت، پشت میزت، در کارت، در کاسبی ات، من در کار طلبگی ام هر کسی در هر کاری که دارد، صادق باشیم، حضرت به سراغ ما می آید.

فقط شرطش آن اعتقاد و یقین است که ما نداریم و باید از خدا بخواهیم که آن را عنایت کند تا به حضرت اعتقاد راسخ پیدا کنیم، تا مصداق متقین و مؤمنین به غیب قرار گیریم.

ما می خواهیم همه خواسته های نفسانی مان را جامه عمل بپوشانیم، همه آلودگیها را داشته باشیم و ایمان به غیب هم بیاوریم! شما خیال می کنید کسی که آلوده است یقین پیدا می کند؟! هزار استدلال برایش بکن، خود پیامبر را هم نشانش بده… فایده ای ندارد! اما می بینی یک چوپان دارد رد می شود پاک است; یک جمله می شنود; به راه می آید.

«فضیل عیاض » دزد بود. ولی زمینه پاکی داشت. بالای دیوار خانه ای برای دزدی رفته بود. شنید که این آیه تلاوت می شود: الم یان للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله؟ (1)

آیا وقتش نشده آنهایی که ایمان آورده اند دلهایشان برای خدا خاشع شود؟!

بیدار شد. یکدفعه گفت: چرا! موقع آن شده که وقتی اسم خدا را می شنوم قلبم خاشع شود، سر به راه شوم. از دیوار پایین آمد و رفت و توبه کرد و در خرابه ای سکونت گزید و سپس مجاور بیت الله شد و آنقدر فعالیت کرد که به نوشته برخی از رجال نویسان شیعه، از راویان و محدثان حدیث از امام صادق، علیه السلام، گردید. (2)

ادامه »

از احادیث و اخبار اهل بیت و راویان اهل سنت چنین بر می آید که فاطمه(س) دارای سه وصیت نامه در موضوعات مختلف بوده است.

الف( وصیت نامه مالی
فاطمه(س) در روزهای پس از رحلت رسول خدا(ص)، در مورد اموال موقوفه و شخصی خویش وصایایی داشت و بسیاری از اموالی را که از رسول خدا(ص) به وی رسیده بود، وقف کرد. نقل شده است: بعد از رحلت رسول خدا(ص)، عباس بن عبدالمطلب نزد دختر پیامبر رفت و از وی خواست تا مقداری از اموال رسول خدا را برای پذیرایی از مهمان ها و مصارف دیگرش به وی بدهد، لکن معلوم شد دختر پیامبر همه آنها را در راه خدا وقف کرده و چیزی باقی نمانده است.

در اینجا دو نمونه از وصایای مالی آن حضرت را ذکر می کنیم.

1. حیطان سبعه
حیطان سبعه، باغ های هفت گانه ای بود که اطراف آن دیوار کشیده شده بود. بنا به روایتی، حضرت فاطمه(س) وصیت کرده بود تا این باغ ها وقف امور خیریه شود. ابوبصیر می گوید: خدمت امام باقر(ع) رسیدم. او فرمود:آیا وصیت نامه مادرم فاطمه(س) را دیده ای؟ عرض کردم: نه. سپس درخواست کردم آن را بر من بخواند. امام باقر(ع) زنبیل کوچکی را آوردند و نوشته ای را در مقابلشان نهادند که درباره حیطان سبعه بود. در آن وصیت نامه آمده بود.

بسم الله الرحمن الرحیم. هذا ما اوصت به فاطمه بنت محمد رسول الله(ص) اوصت بحوائطها السبعه: العواف و الدلال و البرقه و المثیب و الحُسنی و الصافیه و مالام ابراهیم الی علیٌ بن ابی طالب(ع) فإن مضی علیّ فإلی الحسن فإن مضی الحسن فإلی الحسین فإن مضی الحسین فالی الاکبر من ولدی. شهد الله علی ذلک و المقداد بن الاسود و الزبیربن عوام و کتب علی بن ابی طالب(ع)؛

به نام خداوند بخشنده مهربان. این، چیزی است که فاطمه دختر محمد رسول الله(ص) بدان وصیت کرده است. فاطمه(س) وصیت می کند به باغ های دیوار کشیدة هفت گانه که عبارت اند از: العواف، الدلال، البرقه، المثیب، الحسنی، الصافیه، و مشربه ام ابراهیم… که درآمد اینها باید در راه خدا برای نصرت اسلام مصرف شود. من وصی خود را علی بن ابی طالب(ع) قرار می دهم. چنانچه او درگذشت، وصی من فرزندم حسن است و اگر او درگذشت، فرزند دیگرم حسین وصی من است و چنانچه حادثه ای برای او پیش آمد، بزرگ ترین فرزند پسر باقیمانده ام آن را به عهده می گیرد. خداوند را بر این وصیت شاهد می گیرم و همچنین مقداد بن اسود و زبیر بن عوام بر آن گواهی خواهند داد.

امام باقر(ع) فرمود : مادرم فاطمه(س) این وصیت را انجام داد و پدرم علی بن ابی طالب(ع) آن را نوشت و برای همیشه باقی ماند.[1]

2. أمُّ العیال
ام العیال از دیگر موقوفات فاطمه زهرا(س) است که بیست هزار نخل داشت و نیز میوه هایی چون لیمو و پرتقال و … در آن کشت می شد. فاطمه اطهر(س) آن را نیز وقف فقرا و سادات کرد که در کتاب های عامه و خاصه چنین آمده است: أمُّ العیال صدقة فاطمه بنت رسول الله(ص)؛ ام العیال صدقه فاطمه دختر رسول خداست.

حضرت فاطمه(س) برای آن هم وصیت نامه خاصی نوشت؛ زیرا این منطقه از اهمیت والایی برخوردار بود. امّ العیال امروز هم دارای چشمه های پر آب و سرشار است و از مناطق سرسبز و ییلاقی به شمار می رود.[2]

ب) وصیت نامه الهی ـ سیاسی
آن حضرت وصایای شفاهی و غیر مکتوب نیز داشت و به حضرت امیرمؤمنان(ع) سفارش هایی کرد. این وصیت در آخرین ساعات واپسین عمر مطرح شد و فرازهای مختلفی دارد.

1. ای علی! مرا یاد کن.
او در لحظه های واپسین زندگی به امیرمؤمنان علی(ع) فرمود:

قالت: یا اَبَاالْحَسَنِ لَمْ یَبْقَ لِی اِلاّ رَمَقٌ مِنَ اَلْحَیاةِ وَ حَانَ زَمانُ الرَّحِیلِ وَالْوِداعِ فَاسْتَمِعْ کَلامِی فَاِنَّکَ لا تَسْمَعُ بَْعدَ ذلِکَ صَوْتَ فاطِمَةَ أبَداً اوُصیکَ یَا اَبَاالْحَسَنِ اَنْ لا تَنْسَانِی وَ تَزُورَنی بَعدَ مَمَاتِی؛ ای اباالحسن! برای من لحظه ای بیش از زندگانی نمانده است و زمان کوچ و خداحافظی فرارسیده است. سخنان مرا بشنو؛ زیرا پس از این صدای فاطمه را هرگز نخواهی شنید. ای اباالحسن! تو را وصیّت می کنم که مرا فراموش نکنی و پس از وفات من همواره مرا زیارت کنی.[3]

2. خواندن قرآن
همچنین حضرت زهرا(س) در کلمات ارزشمند دیگری، به امام علی(ع) وصیّت فرمود که: اِذا اَنَا مِتُّ فَتَوَلَّ اَنْتَ غُسْلِی وَ جَهِّزْنِی وَ صَلِّ عَلَیَّ وَ اَنْزِلْنِی قَبْرِی وَ ألْحِدْنِی وَ سَوِّ التُّرابَ عَلَیَّ وَ اجْلِسْ عِنْدَ رَأسِی قَبالَةَ وَجْهِی فَاَکْثِرْ مِنْ تِلاوَةِ وَالدُّعَاءِ فَاِنَّها ساعَةٌ یَحْتاجُ الْمیِّتُ فیِها اِلی اُنْسِ الاَحْیاءِ وَ اَنَا اَسْتَوْدِعُکَ اللهَ تَعَالی وَ اُوصیِکَ فِی وَلَدیِ خَیْراً؛

وقتی وفات کردم تو غسل و کفن مرا به عهده گیر، و بر من نماز بگزار، و مرا درون قبر گذاشته، دفنم کن و خاک را بر روی قبر من ریخته، سپس هموار ساز و بر بالینم رو به روی صورت من بنشین و زیاد قرآن بخوان و دعا کن؛ زیرا در چنین لحظه هایی مردگان به انس گرفتن با زندگان نیاز دارند. من تو را به خدا می سپارم و درباره فرزندانم سفارش نیکوکاری دارم.[4]

صفحات: 1· 2

ماء معین

از القاب حضرت مهدی (ع) و به معنای آب روان در زمین است. [1] در قرآن آمده است: «قل ارایتم ان اصبح ماؤکم غوراً، فمن یاتیکم بماء معین»؛ [2] بگو اگر آب های سرزمین شما فرو رفت، چه کسی برای شما آب روان می آورد؟
از امام رضا (ع) درباره این آیه سئوال شد، حضرت فرمودند: «مأوکم یعنی ابوابکم» که مراد از آن امامان هستند که هر کدام ابواب الهی بین او و خلق اویند. [3]

اگر هر کدام از این درهای رحمت الهی بسته شود، سرچشمه حیات معنوی انسان بسته می شود. امام محمد باقر (ع) نیز در تأویل آیه محل بحث می فرماید: این آیه درباره امام قائم (ع) نازل شده است. می گوید: اگر امامتان از شما غایب گردد و ندانید کجاست چه کسی برای شما امام می فرستد که اخبار زمین وآسمان و حلال و حرام خدا را برای شما بیاورد. سپس فرمود: سوگند به خدا، تأویل این آیه نیامده و سرانجام خواهد آمد.[4]

در روایتی است که عمار از پیامبر اکرم (ص) سئوال کرد که مهدی کیست؟ حضرت فرمودند: ای عمار! خداوند تبارک و تعالی با من پیمان بسته که از صلب حسین، نه امام بیرون آورد، و نهمین آن ها از مردم پنهان می شود. سپس همین آیه را تلاوت کردند و فرمودند: غیبتی طولانی دارد، به گونه ای که گروهی از عقیده شان بر می گردند و گروه دیگر ثابت قدم می مانند. پس وقتی آخرالزمان شود، خروج کند و دنیا را پر از قسط و عدل می کند، همان طور که از ظلم و جور پر شده است. بنابراین ظاهر آیه مربوط به آب جاری است که مایه حیات موجودات زنده است و باطن آیه مربوط به امام علم و عدالت جهان گستر اوست که آن نیز مایه حیات جامعه انسانی است. [5]

ادامه »

شهادت دهمین خورشید

امروز زمین آغوش گشوده است تا بار دیگر انسان پاکی از سلاله خاندان پیامبر(ص) را در خود جای دهد و او را به حیاتی برتر از این دنیای دون و در کنار اولیا و انبیا نوید دهد. شهادت جانگداز آن امام همام، امام علی النقی(ع) را به عموم شیعیان جهان تسلیت می گوییم.

سال غم و اندوه

شهادت امام هادی(ع)، پیشوای دهم شیعیان، در ماه رجب و در 42 سالگی اتفاق افتاد. عروج روح قدسی آن انسان وارسته جهان اسلام را غرق در ماتم و اندوه ساخت. شهادت مظلومانه آن بزرگوار شهر سامرا را پر از شیون و ناله کرد. تمامی دوستداران اهل بیت در غم فقدان گوهری تابناک عزادار شدند و آن سال را سال اندوه شیعه نامیدند.

هجران مدینه

خلفای عباسی از توجه مردم نسبت به خاندان رسالت همیشه در هراس بودند و از مشاهده عشق و علاقه قلبی مردم نسبت به خاندان پیامبر احساس خطر می کردند. در مدینه، زادگاه امام هادی(ع)، والی مدینه آزار فراوانی نسبت به این شمع تابان الهی روا می داشت. از این رو شخصی به نام بریحه عباسی که امام جماعت بود به متوکل نامه نوشت که اگر هنوز تو را به مکه و مدینه نیاز هست، علی بن محمد(ع) را از این دیار تبعید کن؛ چرا که اکثر مردمان این منطقه را تحت نفوذ و اطاعت خویش قرار داده است. بدین ترتیب بود که متوکل با احترام امام را به سامرّا، محل خلافت خویش، دعوت کرد.

توهین متوکل به مقام امام هادی(ع)

متوکل خلیفه عباسی در ظاهر حضرت هادی(ع) را با احترام و تکریم به سامرا آورد ولی همواره در صدد اهانت و آزار حضرت(ع) بود؛ به طوری که هنگام ورود، حضرت را در کاروان سرای نامناسبی سکونت داد. شخصی از دوستداران حضرت برای عرض این مطلب به خدمت ایشان آمد. حضرت امام هادی(ع) در جواب فرمودند: کسی که خداوند قدر و منزلتش را بلند سازد با این اعمال کوچک و حقیر نمی شود.

محدودیت امام(ع)

هر اندیشمندی با نگاهی گذرا به زندگی امام هادی(ع) در می یابد که آن گرامی در سراسر عمر شریف خویش با محدویت های رنج آوری روبرو بوده است. متوکل، خلیفه ستمگر عباسی، امام هادی(ع) را به اجبار از مدینه به مرکز خلافتش یعنی سامرا آورد و آن بزرگوار را تحت مراقبت نگه داشت. در عین حال امام با تحمل همه رنج ها هرگز از مسئولیت الهی خویش در قبال جامعه انسانی دست نکشید و به کم ترین تفاهم و سازشی با ستمگران تن نداد و همواره روشنی بخش تاریکی های جهل و بی ایمانی بود.

اثر والای امام هادی(ع)

دهمین ستاره آسمان ولایت، امام ابوالحسن هادی(ع) زیارتی به نام «زیارت جامعه» تقدیم دوستداران امامت فرموده است. جان ما خاکیان فدای تربت پاک او باد که با شعاع فروزان سخن خویش ما را با آسمان عظمت و جلال الهی آشنا ساخته است. شیوایی کلام و والایی مضمون و دانش و معرفتی که در آن موج می زند خود گویای اصالت این زیارت و معرّف دانش سرشار گوینده ارجمند آن امام هادی(ع) است.

شاگردان امام هادی(ع)

با آنکه جوّ اختناق و ستم دوره خلفای عباسی، امکان استفاده از امام هادی(ع) را بسیار محدود کرده بود، در عین حال برخی از مشتاقان معارف قرآن و اهل بیت(ع) توانستند به قدر ظرفیت خویش از حضرت امام هادی(ع) کسب فیض کنند. در روایات، 185 نفر از راویان احادیث و شاگردان امام را نام برده اند که در میان آنان چهره های درخشانی چون حضرت عبدالعظیم حسنی، حسین بن سعید اهوازی و فضل بن شاذان نیشابوری به چشم می خورند.

شهادت محبوب دل ها

زهر سراسر بدن امام هادی(ع) را فرا گرفته بود و حضرت در بستر بیماری آخرین زمزمه های قدسی را با معبود خویش نجوا می کرد. غم و اندوهی گران بر قلوب مؤمنان سنگینی می کرد و چشم ها در فراق آن محبوب اشک می ریخت. حضرت امام علی النقی(ع)، آن طبیب آلام دردمندان و شفیق دل های مجروح مؤمنان، بر اثر زهر کشنده، در سومین روز از ماه رجب سال 254 (ه ) شربت شهادت نوشید.(سایت حوزه)

در قرآن، آيات بسيارى وجود دارد كه به شهادت روايات مستند و معتبر، در باره حضرت مهدى(عليه السلام) و قيام جهانى او نازل گرديده است.

در كتاب شريف «المحجّة فى ما نزل فى القائم الحجّة(عليه السلام)» كه توسط محدث بزرگوار، مرحوم سيد هاشم بحرانى و با بهره گيرى از دهها جلد كتب تفسير و حديث، تأليف گرديده، مجموعاً (132) آيه از آيات كريمه قرآن ذكر شده كه در ذيل هر كدام يك يا چند روايت در تبيين كيفيت ارتباط آيه با آن حضرت(عليه السلام) ، نقل شده است.

در اينجا به ذكر چند روايت در اين مورد، بسنده مىكنيم:

1 ـ امام صادق (عليه السلام) در باره قول خداى عزّوجلّ: «هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدّين كلّه و لو كره المشركون» فرمود:

«به خدا سوگند! هنوز تأويل اين آيه نازل نشده است و تا زمان قيام قائم (عليه السلام) نيز نازل نخواهد شد. پس زمانى كه قائم (عليه السلام)به پا خيزد، هيچ كافر و مشركى نمىماند مگر آنكه خروج او را ناخوشايند مىشمارد.»

2 ـ امام باقر (عليه السلام) در باره آيه شريفه «و قل جاء الحق و زهق الباطل إن الباطل كان زهوقاً» فرمود:

«زمانى كه قائم(عليه السلام) قيام نمايد، دولت باطل از بين خواهد رفت.»

3 ـ امام صادق (عليه السلام) در بيان معناى آيه كريمه «و لقد كتبنا فى الزبور منبعدالذكر أنالأرض يرثها عبادى الصّالحون»فرمود:

«تمام كتب آسمانى، ذكر خداست، و بندگان شايسته خدا كه وارثان زمين هستند، حضرت قائم(عليه السلام) و ياران او مىباشند.»

4 ـ امام باقر (عليه السلام) در باره قول خداى عزّوجلّ: «الذين إن مكّنّاهم فى الأرض اقاموا الصلوة و آتوا الزكاة…» فرمود:

«اينآيه درحق آل محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) است در حق حضرت مهدى(عليه السلام)و ياران او كه خداوند شرق و غرب زمين را تحت سلطه آنان قرار مىدهد و به وسيله آنان دين را پيروز گردانده و بدعتها و باطلها را مىميراند.»

5 ـ امام سجاد(عليه السلام) زمانى كه اين آيه شريفه را قرائت نمود: «وَعَد اللّه الّذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات ليستخلفنَّهم فى الأرض كما استخلف الذين من قبلهم و ليمكّننّ لهم دينهم الّذى ارتضى لهم و ليبدِّلنّهم من بعد خوفهم أمناً يعبدوننى و لايشركون بى شيئاً» فرمود:

«به خدا سوگند! آنان شيعيان ما اهلبيت هستند، خداوند ـ آن خلافت در زمين و اقتدار بخشيدن به دين را ـ به وسيله آنان و به دست مردى از ما، كه مهدى اين امت است، تحقق خواهد داد و هم اوست كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)در بارهاش فرمود: اگر از عمر دنيا جز يك روز باقى نمانده باشد، خداوند همان روز را آنچنان طولانى خواهد كرد كه مردى از خاندان من كه همنام من است فرا برسد و زمين را آنچنان كه از ظلم و جور پر شده باشد، از عدل و داد آكنده سازد.»

6 ـ امام صادق (عليه السلام) فرمود: «آيه «أمّن يجيب المظطرّ اذا دعاه و يكشف السّوء و يجعلكم خلفاء الأرض» در باره قائم از آل محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) نازل شده است. به خدا سوگند، او همان مضطرّ درماندهاى است كه چون در مقام ابراهيم دو ركعت نماز گزارد و فرج خويش از خدا بخواهد، خداوند دعايش را اجابت كند و بديها را برطرف سازد و او را در زمين خليفه قرار دهد.»

(سایت مسجد مقدس جمکران)

وظایف منتظران واقعی بقیه الله(عج)

پرسش: چگونه می توانیم از منتظران واقعی حضرت ولی عصر (عج) باشیم؟

پاسخ: وظیفه منتظر امام زمان (ع) این است كه مانند یک منتظر واقعی زندگی كند. وقتی انسان حقیقتا منتظر كسی باشد تمام رفتار و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد. به عنوان مثال اگر منتظر میهمان باشد حتما خانه را تمیز و مرتب می كند، وسایل پذیرایی را آماده می كند و با لباس مرتب و چهره ای شاداب در انتظار می ماند. چنین كسی می تواند ادعا كند كه منتظر میهمان بوده است. اما كسی كه نه خانه را مرتب كرده است و نه وسایل پذیرایی را آماده نموده است و نه لباس مرتب و تمیزی پوشیده است و نه اصلاً به فكر میهمان است اگر ادعا كند كه در انتظار میهمان بوده همه او را ریشخند خواهند كرد و بر گزافه گویی او خواهند خندید.

بنابراین انتظار باید قبل از آنكه از ادعای انسان فهمیده می شود از رفتار و كردار او فهمیده شود. با چنین توضیحی روشن است كه یک منتظر واقعی امام زمان باید رفتارش به گونه ای باشد كه هر لحظه منتظر ظهور امام زمان(عج) باشد. یعنی در هر لحظه كه این خبر را به او بدهند خوشحال شود و آماده باشد برای یاری امام زمان (عج) با مال و جان خویش جهاد نماید و خود را در راه آن حضرت فدا نماید.

بنابراین یک منتظر واقعی اهل گناه و دلبستگی به دنیا نیست چرا كه چنین كسی نمی تواند از وابستگی ها و دلبستگی ها و آلودگی ها دست بردارد و آماده به خدمت در جهت اهداف مقدس امام زمان(ع) باشد.

با توجه به نكات ذكر شده می توان برخی وظایف منتظر امام زمان (ع) را چنین ذكر كرد:

1. اولین شرط انتظار؛ معرفت است تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات خوب او مطلع نباشد، منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامی انسان در انتظار كسی می نشیند كه او را خوب بشناسد اما اگر انسان كسی را نشناسد ولو بداند كه آن شخص خواهد آمد برایش اهمیتی نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان هم چنین است. كسانی كه آن حضرت را نمی شناسند مانند كفار و یا اهل ادیان دیگر، هرگز انتظار او را نمی كشند. اما كسانی كه او را می شناسند و ارزش او را می شناسند و مقام او را می دانند منتظر او می مانند.

كسانی كه امام زمان (عج) را نمی شناسند اگر چه به ظاهر مسلمان باشند چنانچه در این حال بمیرند در حال جاهلیت از دنیا رفته اند. چنانكه پیامبر اكرم (ص) فرمود: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه؛ هر كس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهلیت از دنیا رفته است» (بحارالانوار، ج 32، ص 331).

بنابراین اولین شرط انتظار، ایجاد معرفت در مورد امام زمان است و طبیعی است كه هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان بیشتر باشد انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد كرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی كه افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگی و عطش نسبت به وجود مقدس آن حضرت نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران او بیرون هستند. آری:

وصل خورشید به شب پره اعمی نرسد كه در این آینه صاحب نظران حیرانند

ریشه محبّت و دلدادگى به امام در معرفت ایشان نهفته است، هر چه معرفت خالص ‏تر و عمیق ‏تر باشد محبّت حاصله نیز شدیدتر و قوى ‏تر خواهد بود.

البته شناخت امام زمان دو گونه است. اول، شناخت از راه دل، که این راه متوقف بر عمل به دستورات دین و
امام زمان

پیشه کردن تقوای الهی است. یعنی انجام واجبات و ترک محرمات و اخلاص عمل برای رضای خداست اگر در این مسیر استقامت بورزید خداوند از درون شما را هدایت خواهد کرد و موانع را برطرف می کند و توفیق روی توفیق شامل حالتان خواهد شد و روز به روز بر ظرفیت وجودی شما افزوده خواهد شد ، قرآن كریم می فرماید: ان الذین جاهدو فینا لنهدینهم سبلنا و نیز می فرماید ان الذین قالو ربنا الله ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائكه و در کلمات معصومین آمده : (من اخلص لله اربعین یوما انبت الله الحكمة فی قلبه و یجری من قلبه علی لسانه و جوارحه ؛ کسی که چهل روز تمام کارهایش فقط و فقط برای خدا باشد خداوند نور حکمت و بینایی را بر دلش می فشاند بنابراین با استقامت در مسیر اطاعت و عبودیت محض خداوند معرفت از راه دل حاصل میشود.

دوم مطالعه كتب معتبری كه در مورد امام زمان (ع) نوشته شده است می تواند انسان را تا حدی به مقام و عظمت امام زمان (ع) آشنا سازد. در این زمینه مطالعه ی کتب زیر مفید است : امامت و مهدویت، لطف الله صافى گلپایگانى ؛ جستجو و گفتگو پیرامون امام مهدی / شهید سید محمد باقر صدر/ ترجمه ی مصطفی رحماندوست ؛ ظهور نور، على سعادت ‏پرور، نشر تشیع ؛ جمال آفتاب: علی سعادت پرور ؛ وابستگى جهان به امام زمان ،لطف اللَّه صافى ؛ حكومت عدل گستر (حسین حیدری كاشانی) ؛ دادگستر جهان (ابراهیم امینی) ؛ ترجمه منتخب الاثر، آیت اللَّه صافى؛ نور مهدی ( عج ) (چند تن از نویسندگان)؛ ؛ عصر ظهور، کورانی؛ از ولادت تا ظهور، كاظم قزوینى، ترجمه: فریدونى، نشر آفاق. قیام و انقلاب مهدی / شهید مطهری

2. محبت به اهل بیت و خصوصا امام زمان(ع) ؛ وظیفه دیگری است كه منتظران آن حضرت باید در خود ایجاد كنند و آن را افزایش دهند. بدیهی است كه تا انسان از میهمان خویش خوشش نیاید و نسبت به او محبت نداشته باشد هر چند هم كه او را بشناسد نمی تواند واقعا منتظر آمدن او باشد اگر انسان از میهمان خود بدش بیاید چگونه می تواند منتظر قدم او باشد و خود را برای پذیرایی از او آماده كند؟ پس تا محبت به امام زمان در وجود انسان شكل نگرفته و شعله ور نشده باشد نمی تواند به وظایف منتظران واقعی عمل نماید. محبت به امام زمان وظیفه ای است كه پیامبر اكرم (ص) نیز به دستور خدا از ما خواسته است. آنجا كه در قرآن كریم می فرماید: «قل لا اسئلكم علیه اجرا الا الموده فی القربی» ؛ (شوری، آیه23).

3. ایجاد سنخیت با امام زمان (ع)؛ منتظران واقعی وضعیت روحی و فكری و عملی خود را به گونه ای سامان می دهند كه سنخیت كاملی با امام زمان (ع) داشته باشند. آیا می توان منتظر قدوم كسی بود و با او مشابهت و سنخیت نداشت؟ آیا می توان محبت كسی را داشت اما با او هیچ سنخیت و مشابهتی نداشت؟ ایجاد سنخیت با امام زمان از طریق تقویت ایمان و تقوا و فضایل اخلاقی و درجات معنوی حاصل می شود. و تنها در این صورت است كه می توان ادعای محبت به امام زمان را داشت. در صورتی كه انسان رفتارش مطابق میل امام زمان باشد شعله محبت او در دلش زبانه خواهد كشید و عشق آن حضرت او را به فریاد خواهد آورد و دوری اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت. طبیعی است كه هر چقدر این سنخیت بیشتر باشد محبت آن حضرت به انسان بیشتر خواهد شد و محبت انسان نیز به آن حضرت افزون تر خواهد گشت.

4. دعا برای تسریع در ظهور امام زمان (ع)؛ منتظر واقعی هر لحظه انتظار محبوب را می كشد و از خدا می خواهد كه هر چه زودتر او را برساند بنابراین دعای فراوان برای فرج آن حضرت از وظایف همیشگی منتظرآن حضرتش می باشد. دعای برای تسریع در فرج امام زمان مورد توصیه آن حضرت نیز می باشد.
تا محبت به امام زمان در وجود انسان شكل نگرفته و شعله ور نشده باشد نمی تواند به وظایف منتظران واقعی عمل نماید.

5. ارتباط با امام زمان (ع) به شكل های مختلف؛ اگر انسان منتظر محبوب خویش را نیابد سعی می كند عدم دوری
الهم کن لولیک

محبوب خویش را از طریق دیگری مانند تلفن و نامه جبران نماید تا اگر به ملاقات او موفق نشده است لااقل ارتباط ضعیفی با او داشته باشد. همچنین منتظر امام زمان وقتی موفق به زیارت آن حضرت نمی شود از طریق خواندن دعای ندبه، زیارت آل یاسین، دعای عهد كه از طرف بزرگان بسیار توصیه شده است، و نیز از طریق رفتن به مسجد جمكران ارتباط خود را با آن حضرت حفظ می كند. در نتیجه اگر ما هم می خواهیم از اصحاب و یاران آن حضرت باشیم، باید به این امور اهتمام ورزیم.

در این رابطه به راه كارهای زیر توجه فرمایید:

1. ارتباط معنوی خود را با خدای متعال تقویت كنید

2. نمازهای یومیه را در اول وقت و حتی المقدور به جماعت بخوانید

3. سعی كنید در نماز حضور قلب داشته باشید و همیشه خود را در محضر خداوند متعال بدانید

4. از هر گونه گناه و معصیتی اجتناب كنید

5. بدانید كه هر هفته، نامه اعمال شما به حضور امام زمان (عج) عرضه می شود و مورد بررسی قرار می گیرد

6. با مطالعه كتاب هایی كه درباره امام زمان (ع)، آگاهی و شناخت خود را در این زمینه تعمیق و گسترش بخشید.

(سایت تبیان)