ثقلین

شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یارانش در کربلا ، تأثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگهای جامعه اسلامی دواند و جو نامطلوب را شکست و امتدادهای آن حماسه ، در طول تاریخ ، جاودانه ماند . حتی در همان سفر اسارت اهل بیت نیز تأثیرات سیاسی این حادثه در اندیشه های مردم آشکار شد . گروهی از اسرا را که به شام می بردند ، چون به تکریت رسیدند ، مسیحیان آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان اندوه بر کشته شدن حسین (ع) ، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند . به شهر « لینا » نیز رسیدند . مردم آنجا همگی گرد آمدند و بر حسین و دودمانش سلام و درود فرستادند و امویان را لعن کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند . چون خبر یافتند که مردم « جُهینه » هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند . به قلعه « کفر طاب » رفتند ، به آنجا نیز راهشان ندادند . به حمس که وارد شدند ، مردم تظاهرات کردند و شعار دادند : « اَکفْرا بَعدَ ایمانٍ وَ ضَلالا بَعدَ هُدی ؟ » ( آیا کفر پس از ایمان و گمراهی بعد از هدایت ؟ ) و با آنان درگیر شدند و تعدادی را کشتند . (7) برخی از تأثیرات حماسه عاشورا از این قرار است :

1 - قطع نفوذ دینی بنی امیه بر افکار مردم

2 - احساس گناه وشرمساری درجامعه ، بخاطریاری نکردن حق وکوتاهی در ادای تکلیف

3 - فروریختن ترسها و رعبها از اقدام و قیام بر ضد ستم

صفحه 22

4 - رسوایی یزیدیان و حزب حاکم اموی

5 - بیداری روح مبارزه در مردم

6 - تقویت و رشد انگیزه های مبارزاتی انقلابیون

7 - پدید آمدن مکتب جدید اخلاقی و انسانی ( ارزشهای نوین عاشورایی و حسینی )

8 - پدید آمدن انقلابهای متعدد با الهام از حماسه کربلا

9 - الهام بخشی عاشورا به همه نهضتهای رهایی بخش و حرکتهای انقلابی تاریخ

10- تبدیل شدن « کربلا » به دانشگاه عشق و ایمان و جهاد و شهادت ، برای نسلهای انقلابی شیعه

11 - به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده تبلیغی و سازندگی در طول تاریخ ، بر محور شخصیت و شهادت سیدالشهداء (ع)

از نهضتهای شیعی پس از عاشورا ، می توان « انقلاب توابین » ، « انقلاب مدینه » ، « قیام مختار » ، « قیام زید » ، و … حرکتهای دیگر را نام برد . برای توضیح بیشتر ، به مدخل خاص هر یک از این نهضتها در همین مجموعه مراجعه شود . تأثیر حماسه عاشورا را در انقلابهای بزرگی که در طول تاریخ ، بر ضد ستم انجام گرفته ، چه در عراق و ایران و چه در کشورهای دیگر ، نباید از یاد برد . « فرهنگ شهادت » و انگیزه جهاد و جانبازی که در انقلاب اسلامی ایران و هشت سال دفاع مقدس در جبهه ها جلوه گر بود ، گوشه ای از این تأثیر پذیری است . شعار « نهضت ما حسینیه ، رهبر ما خمینیه » که در مبارزات ملت مسلمان ایران بر ضد طاغوت طنین افکن بود و نیز شور حسینی جبهه های رزم ایران ، گواه روشن تأثیر گذاری کربلا در قرنها پس از آن حماسه مقدس است . یکی از نویسندگان محقق ، نتایج نهضت کربلا را عبارت می داند از :

1 - پیروزی مسأله اسلام و حفظ آن از نابودی

2 - هزیمت امویان از عرصه فکری مسلمین

3 - شناخت اهل بیت بعنوان نمونه های پیشوایی امت

4 - تمرکز شیعه از بُعد اعتقادی بر محور امامت

5 - وحدت صفوف شیعه در جبهه مبارزه

6 - ایجاد حس اجتماعی در مردم

7 - شکوفایی موهبتهای ادبی و پدید آمدن ادبیات عاشورایی

صفحه 23

8 - منابر وعظ و ارشاد ، به عنوان وسیله آگاهانیدن مردم

9 - تداوم انقلاب بصورت زمینه سازی نهضتهای پس از عاشورا(8)

حادثه کربلا ، گشاینده جبهه اعتراض علیه حکومت امویان و سپس عباسیان شد ، چه به صورت فردی که روحهای بزرگ را به عصیان و افشاگری واداشت ، و چه به شکل مبارزه های گروهی و قیامهای عمومی در شهری خاص یا منطقه ای وسیع . (9)

خون او تفسیر این اسرار کرد

ملت خوابیده را بیدار کرد(10)

7 - عاشورا فی الا دب العاملی المعاصر ، ص 54 به نقل از منتخب طریحی و مقتل ابی مخنف .8 - برای تفصیل آن ر . ک‍ : « حیاة الا مام الحسین » ، باقر شریف القرشی ، ج 3 ، ص 436 ، ( معطیات الثورة ) .9 - در این زمینه ها ر . ک‍ : « الا نتفاضات الشیعیه » ، هاشم معروف الحسنی ؛ « امامان وجنبشهای مکتبی » ، محمدتقی مدرسی .10 - کلیات اقبال لاهوری ، ص 75 .

منبع: کتاب فرهنگ عاشورا به نقل از http://www.hawzah.net