مستضعفين به چهار گروه منقسم مي‌شوند:
گروه اوّل: کساني هستند که کشش فکري لازم را ندارند و در روايات و مباحث فقهي، با نام ابله و سفيه از آنان ياد مي‌شود. اين افراد، به علّت نداشتن کشش فکري، نمي‌توانند خود را بهشتي کنند، و معاند و لجوج نيز نيستند که خود را جهنّمي سازند، بنابر اين در عالم برزخ و قيامت، نه در بهشت هستند و نه در جهنّم.
گروه دوّم: دستۀ دوّم از مستضعفين، افرادي هستند که کشش فکري آنها خوب است، امّا راهي براي هدايت ندارند. در دنياي امروز، بسياري از افراد، از لحاظ فکري، خوب هستند، امّا هادي و راهنما ندارند. مثلاً در کشور چين با جمعيّت بيش از يک ميليارد، يا در کشور ژاپن، مبلّغان شيعي بسيار نادرند. مردان و زنان آنان از فکر و قوّۀ حافظۀ خوبي برخوردارند، امّا دسترسي به هدايت ندارند و هجرت و حقيقت‌يابي هم براي آنان ميسّر نيست.
اين گروه از مستضعفين، از معارف قرآن و عترت و تعاليم ناب تشيّع محروم مانده‌اند و اساساً ولايت اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» به گوش آنها نخورده که بخواهند قبول يا رد کنند. آنان به علّت عدم دسترسي به هدايت، به بهشت که مختصّ شيعۀ حقيقي و ولايي است و يا به جهنّم که محلّ عذاب معاندين و افراد لجوج است، نمي‌روند.
بنابراين، اينکه مشهور شده بهشت مختص شيعيان است و مابقي افراد در جهنّم هستند، حرف درستي نيست، زيرا جهنّم مخصوص معاندين و افراد لجوج و کساني است که با دست خود، براي خودشان جهنّم درست کرده‌اند و بسياري از افراد مانند مستضعفين، برزخ خاصّي ندارند و در قيامت نيز با توجه به رحمت واسعۀ الهي جهنّمي نمي‌شوند و در رفاه خواهند بود.
در واقع، مستضعف ماندن اين گروه، در اثر کوتاهي مسلمانان و سهل‌انگاري آنان در امر تبليغ دين و امر به معروف و نهي از منکر است، در حالي که اگر در معرض تبليغ واقع مي‌شدند، هدايت مي‌يافتند. حضرت امام رضا «سلام‌الله‌عليه» در روايت شيوايي مي‌فرمايند: «خدا رحمت کند کسي که امر ما را احيا کند. علوم ما را فراگيرد و آن را به مردم نيز بياموزد، زيرا اگر براي مردم زيبائى کلمات ما را نقل کنيد، کلمات ما شيرين است و مردم مي‌پذيرند.» [11]
بنابر اين اگر مسلمانان، بالاخص شيعيان، امر به معروف و نهي از منکر نمي‌کنند، مقصّر هستند. امر به معروف و نهي از منکر، دو رکن مهم، از ارکان اسلام است و قرآن کريم، به جهت عمل به اين دو رکن، مسلمانان را بهترين امّت‌ها مي‌داند.[12]
ملّتي که امر به معروف و نهي از منکر نکند، دنيا و آخرت خود را ويران خواهد ساخت. اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» در نهج‌البلاغه مي‌فرمايند: اگر امر به معروف و نهي از منکر نکنيد، بدکاران بر شما مسلّط خواهند شد، بدبختي بر سر شما فرود خواهد آمد و پس از آن، هرچه خوبان دعا کنند، دعاي خوبان نيز مستجاب نمي‌شود.[13]
متأسّفانه امر به معروف و نهي از منکر، در ميان مسلمانان و شيعيان نسبت به همديگر نيز بسيار کمرنگ و حتّي ترک شده است، چه رسد به تبليغ دين در اقصي نقاط دنيا که براي آنان واجب است، امّا به آن اهميّت نمي‌دهند.
قسم سوّم: کساني هستند که در رنج و سختي دنيا به آمده و بزرگ شده‌اند و در اثر مشقّت زندگي، هيچگاه به فکرشان خطور نمي‌کند که به دنبال هدايت و رستگاري بروند. بسياري از افراد حتّي در ايران، اصلاً به مخيّلۀ آنها راه نمي‌يابد که کاري براي سعادت و دين‌داري خود بکنند و بخواهند از آتش جهنّم نجات يابند. آنان از وقتي به دنيا آمده‌اند تا هنگام مرگ، با زحمت و سختي در دنيا زندگي کرده و به تعاليم ديني توجّهي نداشته‌اند که بخواهند از آن شانه خالي کنند. اين افراد نيز اگر راهي براي هجرت و دريافت حقيقت نداشته‌اند، جزو ميتضعفين هستند.
قسم چهارم: افرادي هستند که دچار جهل مرکّبند. اينگونه اشخاص، حق را به عکس فهميده‌اند و با خذلان و کج فهمي، مسيري را طي کرده‌اند.
آنکس که نداند و نداند که نداند در جهل مرکب ابدالدهر بماند
جاهل به جهل مرکّب که جزء مستضعفين قرار دارد، فردي است که در مقدّمات کوتاهي نکرده است و معذور مي‌باشد. او راهي را به عنوان دين رفته است، امّا به‌خاطر خذلاني که براي او ايجاد شده، نتوانسته حق و حقيقت را دريابد و البته در اين باره، لجبازي و تعصّب بي‌جا نيز نداشته است. بسياري از اهل سنّت، جاهل به جهل مرکّبند و نتوانسته‌اند، حقيقت را بيابند.
امّا اگر کسي دانسته و از روي عناد و لجاجت، خود را از هدايت الهي و از حقيقت دين محروم سازد، مستضعف محسوب نمي‌شود. امروزه، وهّابي‌ها، معمولاً معاند و لجوج هستند، امّا بسياري از اهل سنّت، چنين نيستند، بلکه بر اثر انحرافي که از سقيفۀ بني ساعده پديد آمده و در طول زمان، حق را اشتباه فهميده‌اند، دچار جهل مرکّب شده‌اند. آنان اگر در مقدّمات کوتاهي نکرده باشند، به جهنّم نمي‌روند، همچنان‌که به بهشت نيز نخواهند رفت؛ زيرا بهشت، براي اهل ولايت است و کسي مي‌تواند به آن وارد گردد که مهر ولايت اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» بر کارنامۀ اعمال او خورده باشد و زير لواي حمد قرار گيرد.
https://www.fardanews.com گفتاری خواندنی از حضرت آیت الله العظمی مظاهری
آخرین نظرات