با سلام و احترام
? ? نمودار آشنایی اجمالی با 10 قاعده فقهی پرکاربرد ? ?
اساتیدی که قصد دارند بصورت تخصصی وارد فقه شوند لازم است علاوه بر آشنایی با اصول فقه، آشنایی مختصری با قواعد فقهی هم داشته باشند.
در این مطلب به آشنایی اجمالی قواعد فقهی و تفاوت آن با مسائل اصولی و به بررسی مفاد،ادله،مسائل و تطبیق 10 قاعده فقهی پرداخته شده است.
توجه داشته باشید که این نمودارها فقط جهت آشنایی اجمالی تهیه شده است و امیداست که اساتید گرامی پس از آن خود به سراغ مطالعه و تحقیق در این زمینه بپردازد.
✅ قواعد فقهی
✅ قاعده ید
✅ قاعده لا ضرر
✅ قاعده لا حرج
✅ قاعده لا تعاد
✅ قاعده قرعه
✅ قاعده فراغ و تجاوز
✅ قاعده الصحت
✅ قاعده الزام و اعانه بر اثم
منبع: سایت طلبگی تا اجتهاد
دانلود کل مجموعه بصورت یکجا و به صورت فایل فشرده شده ZIP ? ? ?
با ذکر صلوات بر خاتم پیامبران و آل طاهرینش"اللهم صل علی محمد و آل محمد”
موضوعات: "احادیث" یا "امام هادی (علیه السلام)" یا "امام کاظم (علیه السلام)" یا "پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)" یا "امام علی (علیه السلام)" یا "امام صادق (علیه السلام)" یا "امام رضا(علیه السلام)" یا "امام زمان (عج الله تعالی فرجه)" یا "امام سجاد(علیه السلام)" یا "امام حسین (علیه السلام)" یا "امام حسن عسگری (علیه السلام)"
قَالَ علیهالسلام: لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.
امام صادق علیهالسلام فرمود: مؤمن جز به سه خصلت نیک نشود: فهم عمیق در دین، اندازهدارى نیکو در زندگانى و بردبارى بر ناگوارى.
(تحفالعقول، ص۳۵۸)
«اسماعیل بن جابر» می گوید: امام صادق(ع) نامه ای به یارانش نگاشت و به آنها فرمان داد آن را مطالعه کرده و به عنوان برنامه زندگی به کار بندند. اصحاب، هر کدام نسخه ای از آن را در نمازخانه منزل خود گذاشته بودند و بعد از هر نماز می خواندند.
«اسماعیل بن مخلد سراج» هم تأکید کرده است که این نامه از سوی امام صادق(ع) به همه یارانش ابلاغ شد. متن این نامه چنین است:(1)
بسم اللّه الرحمن الرحیم
از خداوند سلامتی بخواهید و در پی آرامش و وقار و سکون قلب باشید. شرم و حیا پیشه کنید و از آنچه خوبانِ پیش از شما از آن دور ماندند، دوری کنید.
… مبادا زبان را به دروغ، تهمت، گناه و دشمنی آلوده کنید، زیرا نگهداشتن زبان از آنچه خدا نمی خواهد و شما را از آن بازداشته است، نزد پروردگار نیکوتر است و آلوده کردن آن به آنچه خدا از آن نهی کرده، برای شما هلاکت بار و باعث دشمنی خدا و کری و کوری و گنگی روز قیامت است و شما را تبدیل به کسانی می کند که خداوند درباره آنان فرموده است: «صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَرْجِعُونَ، کر و گنگ و کورند بنابراین به راه نمی آیند.» (سوره بقره، آیه 18)؛ و یا: «صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ» «کر و گنگ و کورند و نمی فهمند.» (سوره بقره، آیه 171)؛ «وَلاَ یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ؛ به آن ها اجازه داده نمی شود که عذرخواهی کنند.» (سوره مرسلات، آیه 36).
مبادا کاری را انجام دهید که خداوند منع کرده است. خاموشی را پیشه خود سازید، جز در مواردی که نفعی اخروی و اجری الهی از ترک آن به شما می رسد. خدا را تقدیس، تسبیح و ستایش فراوان کنید، به درگاهش زاری نمایید و از خیری که در نزد اوست طلب نمایید، خیری که کسی را توان سنجش آن نیست و فهم به کنه آن نمی رسد.
با مشغول ساختن زبان به این موارد، آن را از اشتغال به محرمات الهی و گفته های باطل دور نگه دارید. گفته هایی که اگر گوینده آن بدون توبه و دوری از آن بمیرد، در آتش جهنم جاودان می شود. بسیار دعا کنید؛ زیرا بنده برای برآورده شدن حوایج خود از طرف خدا، وسیله ای بهتر از دعا، توجه، زاری و درخواست از درگاه او ندارد. به آنچه خدا تشویقتان کرده است رغبت کنید و دعوت او را بپذیرید تا رستگار شوید و از عذاب رهایی یابید. مبادا خود را شیفته چیزی کنید که خدا بر شما حرام کرده است؛ زیرا هرکس پرده حرمت الهی را بدرد، خدا میان او، بهشت و نعمت، لذت و کرامت آن که برای اهلش مهیاست، پرده ای ابدی می افکند.
چه بد می اندیشد کسی که به نافرمانی خدا و ارتکاب گناه فکر می کند و لذت چند روزه دنیا را، که ناپایدار و فانی است، بر جاودانگی در بهشت و لذت و کرامت آن ترجیح می دهد. وای بر چنین کسانی! چه تیره بخت و بدعاقبت و بدحال اند نزد پروردگار خود در روز رستاخیز. به خدا پناه ببرید که مبادا شما را در قیامت جزو این گروه قرار دهد و گرفتار عذابی سازد که آنان را به آن گرفتار ساخته است. ما و شما هیچ قدرت و نیرویی نداریم، مگر به لطف و عنایت خداوند.
ای نجات یافتگان! از خدا بپرهیزید! خدا نعمتی را که به شما داد کامل نمی کند، مگر این که شما هم مشکلاتی را که صالحان پیش از شما تحمل کرده اند تحمل کنید تا خود و اموالتان آزموده شوید. از دشمنان خدا بسیار آزار ببینید. با صبر آن را بر خود هموار کنید. آنان شما را خوار کنند و با شما دشمنی ورزند و بر شما ستم روادارند؛ شما این همه را برای رسیدن به رضای خدا و سرای آخرت تحمل کنید و خشم آتشین خود را در راه خدا فروخورید؛ حتی اگر شما را در عقیده ای درست، دروغ گو شمارند، دشمن دارند و با شما بر سر آن کینه ورزند. مصداق همه ی این موارد در کتاب خداست که جبرئیل بر پیغمبر(ص) فرود آورد و شما شنیده اید: «فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنْ الرُّسُلِ وَلاَ تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ، صبر کن همان طور که پیامبران اولوالعزم صبر کردند و درباره ی آنها شتاب مکن» (سوره احقاف، آیه 3)، و نیز: «وَلَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلَی مَا کُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّی أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلاَ مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ اللّه ِ وَلَقَدْ جَاءَکَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِینَ، پیش از تو را نیز دروغ گو شمردند و آنان بر آن تکذیب و آزار صبر کردند.» (سوره انعام، آیه 34). پیغمبر خدا و رسولان پیش از وی تکذیب شدند و آزار دیدند.
… در این موضوع تدبر کنید و آن را بفهمید و ندانسته نگیرید؛ زیرا هرکس این مطلب و سایر واجبات الهی را که خدا در قرآن بدان امر یا نهی کرده نادیده بگیرد، دین خدا را از دست داده، دل به نافرمانی خدا نهاده و باعث خشم او شده است و خداوند او را از صورت در دوزخ سرنگون می سازد.
… ای گروهی که به رحمت و رستگاری رسیده اید! خداوند نعمت را بر شما کامل کرده است. بدانید که خداوند به کسی اجازه نداده است حکم دین را به هوس و سلیقه یا نظر و قیاس دریافت کند. خدا قرآن را نازل و همه چیز را در آن بیان کرده است. برای قرآن و آموختن آن نیز کسانی را اهلیت داده است و روا نیست آنان که خدا علم قرآن را به آنها سپرده، به دلخواه و رأی و قیاس، معنای آن را تفسیر کنند؛ چون خدا آنان را با این علم، بی نیاز و ارجمند نموده است. آنان همان اهل ذکرند که خدا به بندگان خود دستور داده از آنها پرسش کنند و هرکس که خود خواست، به راه راست هدایت کرده و از علم قرآن، به اجازه ی خدا و به اندازه ای که به خدا و به راه حق راه یابد، به او بدهند. آن ها کسانی اند که هیچ کس از دانشی که خدا آنها را با آن گرامی داشته و به آنها سپرده روگردان نمی شود؛ مگر این که در علم خدا و اصل آفرینش و عالم روح بدبخت شناخته شده باشد. این گروه نیز آنان اند که از اهل ذکر و کسانی که علم قرآن بدانها داده شده و سؤال از آنها واجب است رومی گردانند و به دلخواه و سلیقه و رأی و قیاس خود عمل می کنند؛ تا آن جا که شیطان در آنها نفوذ می کند؛ زیرا اهل ایمانِ دارای علمِ قرآن را کافر، و منکران آن را مؤمن می شناسند و بسیاری حلال های الهی را حرام و حرام های الهی را حلال می سازند.
این تمامی ثمره هوای نفس آنان است و با این که رسول خدا، پیش از مرگش به آنها سفارش کرده بود، گفتند: «پس از این که خدای عزوجل رسول خود را از ما گرفت و بعد از سفارشی که او به ما کرده و دستوری که به ما داده، برای ما رواست به آن چه رأی مردم بر آن قرار گرفته، عمل کنیم؛ گرچه خواست مردم، مخالف نظر خدا و رسولش باشد». هیچ کس بر خدا دلیرتر و گمراهی اش آشکارتر از افرادی نیست که این روش را در پیش گرفته و پنداشته اند که چنین چیزی بر آنان رواست. به خدا قسم، حق خداوند بر خلقش آن است که در زندگی و پس از مرگ محمد(ص) از او فرمان برند. آیا این دشمنان خدا می توانند بگویند یکی از کسانی که با محمد(ص) اسلام آورد، به قول و رأی و قیاس خود عمل می کرد؟ اگر بگوید آری، به خدا دروغ بسته و به پرتگاه دور گمراهی افتاده اند و اگر نه بگویند و بپذیرند که بر هیچ مسلمانی جایز نیست به رأی و دلخواه و قیاس خود کار کند، علیه خود اعتراف کرده و دلیل را پذیرفته اند و از کسانی اند که اعتقاد دارند پس از مرگِ رسول خدا هم باید از خدا اطاعت کرد و فرمان برد. خداوند هم که گفتارش حق است می فرماید: «وَمَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِیْن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَیآ أَعْقَبِکُمْ وَمَن یَنقَلِبْ عَلَی عَقِبَیْهِ فَلَن یَضُرَّ اللَّهَ شَیْءًا وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّکِرِینَ؛ نیست محمد مگر رسولی که بسی رسولان پیش از او بودند و رفتند. آیا اگر او مُرد یا کشته شد، شما به دوران جاهلیت برمی گردید و مرتجع می شوید؟ هرکه بر خود بچرخد (و از دین برگردد) هرگز به خدا زیانی نرساند و خدا به زودی شاکران را پاداش دهد.» (سوره آل عمران، آیه 144).
این برای آن است که بدانید باید در زندگی و پس از مرگ محمد(ص) از خدا اطاعت شود و فرمانش پیروی گردد؛ همان گونه برهیچ کس روانیست درزندگی محمد(ص) به دلخواه و رأی و قیاس خود که مخالف امر و فرمان محمد(ص) است عمل کند. بر کسی نیز روا نیست بعد از محمد(ص) به دلخواه و رأی و قیاس و سنجش خود عمل نماید.
… بسیار به درگاه خدا دعا کنید! زیرا خداوند بندگان مؤمنی را که به درگاهش دعا می کنند دوست دارد و به آنان وعده اجابت داده است و دعای مؤمنان را در روز قیامت جزو عمل آنان محسوب می کند که به نعمت بهشت آنان بیفزاید. در هر ساعتی از شب و روز و تاحدی که می توانید خدا را یاد کنید؛ زیرا خدا فرمان داده است او را یاد کنند و او هم به یاد مؤمنانی است که در یاد او هستند. و بدانید که خدا هرکدام از بندگان مؤمنش را که او را یاد کنند، به خیر یاد می کند.
در عبادتش بکوشید! زیرا هر چیزی از طرف خدا به کوشش در طاعت او و دوری کردن از آنچه در ظاهر و باطن قرآن حرام کرده است، فراهم می آید. خدای تبارک و تعالی فرمود: «وَذَرُوا ظَاهِرَ الاْءِثْمِ وَبَاطِنَهُ؛ از گناه ظاهر و گناه باطن دوری جویید». (سوره انعام، آیه 120).
بدانید هرچه خدا به دوری از آن دستور داده، آن را حرام کرده است. از آثار و دستورهای رسول خدا و روش او پیروی و بدان عمل کنید و از خواسته های نفسانی و آرای شخصی خود پیروی ننمایید که نتیجه ی آن گمراهی است. بی شک، گمراه ترین مردم در نزد خدا، کسی است که پیرو خواسته های نفسانی و رأی خود باشد، نه هدایت خدا. تا می توانید به خود نیکی کنید؛ زیرا هر کار خوبی که انجام می دهید خوبی به خود شماست و اگر هم بد کنید به خود کرده اید. با دیگران مدارا کنید و آنها را بر گردن خود سوار نکنید، تا با این روش خدا را هم اطاعت کرده باشید.
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : ألا كُلُّكُمْ راعٍ و كُلُّكُم مَسؤولٌ عن رَعِيَّتِهِ ،
فالأمِيرُ الذي على الناسِ راعٍ و هُو مَسؤولٌ عن رَعِيَّتِهِ ،
و الرَّجُلُ راعٍ على أهلِ بَيتِهِ و هُو مَسؤولٌ عَنهُم ،
و المَرأةُ راعِيَةٌ على بَيتِ بَعلِها و وُلْدِهِ و هِي مَسؤولَةٌ عَنهُم .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بدانيد كه همه شما سرپرست هستيد و همه شما درباره زير دستانتان بازخواست مى شويد .
آن اميرى كه بر مردم فرمان مى راند سرپرست است و نسبت به رعيّتش بازخواست مى شود ،
مرد ، سرپرست خانواده خويش است و درباره آنها بايد پاسخگو باشد
و زن ، سرپرست خانه و فرزندان شوهر خود است و درباره آنها بايد پاسخ دهد.
استاد مطهری در مورد این حدیث می فرمایند: تعبيري از اين بالاتر نمي توان كرد، يعني ايجاد نوعي تعهد و مسؤوليت مشترك ميان افراد مسلمان براي حفظ و نگهداري جامعه اسلامي بر مبناي تعليمات اسلامي.
چنين وظيفه سنگيني اولاً آگاهي و اطلاع زياد ميخواهد، يعني هر فرد يا اجتماع ناآگاهي نمي تواند اين وظيفه را به خوبي انجام دهد، و ثانياً قدرت و امكان ميطلبد.
انجام دادن چنين مسؤوليت بزرگ و چنين تكليف بسيار بزرگي احتياج به قدرت و نيرو دارد، و ما قدرت و نيروي لازم را براي اين موضوع كسب نكرده ايم. نيرو را بالقوه داريم ولي اين نيرو را جمع نميكنيم.
مجموعه آثار شهيد مطهري ج 17ـ حماسه حسيني صفحه282.
عن مولانا المهدی علیه السلام: «فی ابنة رسول الله لی اسوة حسنة.»
الغیبة، شیخ طوسی، ص 286، مؤسسة المعارف الاسلامیة، قم، 1417 ه - ; الاحتجاج، طبرسی، ج 2، ص 537، (بدون کلمه «لی ») ; بحارالانوار، ج 53، ص 180.
امام علی علیه السّلام فرمودند:
کُلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللهُ فیهِ فَهُوَ یَومُ عیدٍ؛
هر روزی که در آن گناه نشود همان روز، روز عید است.
نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره 428
یكی از مهمترین انتظارات امام صادق(علیهالسلام) از شیعیانش این است كه از نظر رفتار، به دنبال انجام كارهای نیك و شایسته باشند و از نظر اخلاقی برخوردار از اوصاف نیك و پسندیده، و قرین اخلاق زیبای اسلامی باشند. حضرت بر این انتظار سخت پای فشرده و با بیانهای مختلفی آن را ابراز فرموده است، در یك جا میفرماید:
«شیعتنا اهل الهدی و اهل التقی و اهل الخیر و اهل الایمان و اهل الفتح و الظفر(1)؛ شیعیان ما اهل هدایت و تقوا، اهل خیر و نیكی و اهل ایمان و پیروزی و موفقیت میباشند. در جای دیگر فرمود: به خدا قسم شیعه ما نیست مگر كسی كه عفت شكم را داشته باشد (و از خوردن حرام دوری نماید) و برای خدا عمل كند و امید ثواب از او داشته باشد و (تنها) از عقاب او ترس داشته باشد.»(2)
و گاه با بررسی بازتاب اعمال نیك شیعیان و اخلاق برجسته آنها در جامعه، انتظار خویش را با تأكید بیشتری از پیروان خود اعلام میدارد، از جمله میفرماید: «به هر كس كه پیرو ما است و به گفتههای ما گوش فرا میدهد سلام مرا ابلاغ كن، و (بگو) من همه شما (شیعیان) را به تقوا، پرهیزكاری در دین، و تلاش و كوشش در راه خدا، و راستگویی و امانتداری، و سجده طولانی، و نیكو همسایهداری …، سفارش میكنم، زیرا هرگاه كسی از شما به این سفارشات من عمل كند مردم میگویند: این «جعفری مذهب» (و شیعه) است. و من از این (اثر اجتماعی) و از اعمال شما شادمان میشوم و سایر مردم نیز میگویند: این است روش ادب و تربیت امام صادق(علیهالسلام): ولی اگر برخلاف این (روش صادقانه و مورد انتظار) بودید، من از عملكرد شما غمگین و شرمنده میگردم!! و مردم نیز (با ناراحتی) خواهند گفت: این هم اثر تربیتی امام صادق(علیهالسلام)!! (و این هم شیعه امام صادق(علیهالسلام).»(3)
بیاییم با اعمال و رفتارمان باعث شرمندگی امامان خود نشویم و آبرو و عظمت آنها را حفظ كنیم.
امام صادق(علیهالسلام) در جای دیگری از شیعیان درخواست میكند كه: «كونوا لنا زینا ولا تكونوا علینا شیناً، قولوا للناس حسنا واحفظوا السنتكم و كفوا عن الفضول و قبح القول(4)؛ (شیعیان) زینت ما باشید نه باعث ملامت و سرزنش ما، با مردم نیكو سخن بگویید، و زبانتان را حفظ كنید و از زیادهروی و زشتگویی بازدارید.
یكی از شیعیان حضرت به نام «شقرانی» از تقسیم بیت المال توسط خلیفه وقت «منصور دوانیقی» محروم ماند، در كنار خانه خلیفه منتظر فرصت بود تا با شفاعت و وساطت كسی حق خود را بگیرد، حضرت صادق(علیهالسلام) سهم او را گرفت و به وی داد آنگاه فرمود: ای شقرانی اعمال نیك از همه نیكو است، ولی از تو نیكوتر است چون به ما نسبت داری (و شیعه ما هستی) و كارهای زشت از همه زشت است ولی از تو زشتتر است(چون كه به ما نسبت داری).»(5)
امام صادق(علیه السلام) فرمود: (شیعیان) زینت ما باشید نه باعث ملامت و سرزنش ما، با مردم نیكو سخن بگویید، و زبانتان را حفظ كنید و از زیادهروی و زشتگویی بازدارید.
لازم به یادآوری است كه شقرانی از خدمتگزاران پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) بود و عمر طولانی كرده بود و تا زمان امام صادق(علیهالسلام) زنده بود، ولی گرفتار مشروب بود، لذا امام صادق (علیهالسلام) به او تذكر داد كه تو با دیگران تفاوت داری، تو به ما اهل بیت نسبت داری لذا احترام این مقام و موقعیت را حفظ كن، چرا كه شیعه باید اهل عمل نیك، ورع و پرهیزكاری باشد، چنان كه امام صادق(علیهالسلام) فرمود: «احق الناس بالورع آل محمد و شیعتهم، كی تقتدی الرعیه بهم(6)؛ سزاوارترین مردم به تقوا و دوری از حرام، آل محمد(صلی الله علیه و آله) و شیعیان آنها هستند، تا سایر مردم نیز به آنان تأسی نمایند.
در این زمینه امام صادق(علیهالسلام) فرمود: «كونوا دعاة الناس بغیر السنتكم لیرو امنكم الورع و الاجتهاد و الصلاة و الخیر فان ذلك داعیه(7)، مردم را با غیر زبان خود به كارهای نیك دعوت كنید، تا آنان از شما تقوا و ورع و تلاش و كوشش در نماز و كارهای خیر ببینند، و این راه(عمل) جاذبه بیشتری دارد (و بهتر مردم را به سوی نیكیها جذب میكند.)»
پینوشتها:
1- اصول كافی، ج2، ص 233 .
2- صفات الشیعه، ص 49 .
3- وسائل الشیعه، ج 8، ص 389 .
4- ابوالفضل طبری، مشكوة الانوار، ص 173 .
5- شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج 1، ص 708 / مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 236 .
6- سفینة البحار، ج 2، ص 643 .
7- اصول كافی، ج 2، ص 78 / سفینة البحار، ج 2، ص 643 .
گروه دین و اندیشه تبیان، مهری هدهدی .
امام علی علیه السلام :
«من کان من شیعتنا عالما بشریعتنا فاخرج ضعفاء شیعتنا من ظلمة جهلهم الی نور العلم الذی حبوناه به، جاء یوم القیامة و علی راسه تاج من نور یضی ء لاهل جمیع العرصات » . (1)
هر کس از شیعیان ما که به دین ما آگاه باشد و ضعیفان از شیعیان ما را از تاریکی جهل برهاند و به روشنایی علمی که بدو بخشیده ایم درآورد، در حالی وارد محشر می شود که بر تارکش تاجی از نور است و همه اهل محشر را روشنی می بخشد .
× امام باقر علیه السلام :
«ما شیعتنا الا من اتقی الله و اطاعه و ما کانوا یعرفون الا بالتواضع والتخشع و اداء الامانه و کثرة ذکر الله والصوم والصلاة والبر بالوالدین و تعهد الجیران من الفقراء و ذوی المسکنة والغارمین . . .» . (2)
شیعه ما نیست جز کسی که پروای خدا دارد و او را پیروی کند، شیعه ما را نتوان شناخت جز با تواضع، افتادگی، ادای امانت بسیاری ذکر خدا، روزه، نماز، نیکی با پدر و مادر، رسیدگی به همسایگان نیازمند و مستمند و بدهکاران . . .
× امام باقر علیه السلام :
«یا جابر بلغ شیعتی عنی السلام و اعلمهم انه لاقرابة بیننا و بین الله عزوجل و لایتقرب الیه الا بالطاعة له، یا جابر من اطاع الله و احبنا فهو ولیینا، و من عصی الله لم ینفعه حبنا» . (3)
ای جابر سلامم را به شیعیانم برسان و به آنان اعلام کن که میان ما و خدای عزوجل خویشاوندی نیست و کسی جز با طاعت و بندگی به او تقرب نیابد . جابر! هر که خدا را فرمان برد و ما را دوست بدارد دوست ماست و هر که نافرمانی خدا کند محبت ما به حالش سودی ندارد .
× امام باقر علیه السلام :
«ابلغ شیعتنا انهم اذا قاموا بما امروا انهم هم الفائزون یوم القیامة » . (4)
به شیعیان ما ابلاغ کن که هرگاه آنها وظایف دینی خود را انجام دهند، روز قیامت آنها بی تردید رستگارانند .
× امام صادق علیه السلام :
«شیعتنا اهل الهدی و اهل التقی و اهل الخیر و اهل الورع و اهل الفتح والظفر» . (5)
شیعیان ما اهل هدایتند و پرهیزکاری و خیر و ایمان و اهل گشایش و پیروزی .
× امام صادق علیه السلام :
«شیعتنا اهل الورع والاجتهاد و اهل الوفاء و الامانة و اهل الزهد والعبادة » . (6)
شیعیان ما اهل پارسایی و کوشش، اهل وفا و امانتداری و اهل زهد و عبادتند .
× امام صادق علیه السلام :
«معاشر الشیعة کونوا لنا زینا و لاتکونوا علینا شینا، قولوا للناس حسنا و احفظوا السنتکم و کفوها عن الفضول و قبیح القول » . (7)
ای گروه شیعیان! همواره زینت ما باشید و مایه ننگ ما نگردید، با مردم نیک سخن گویید، مراقب زبان خود باشید و آن را از گفتار بیهوده و زشت باز دارید .
× امام صادق علیه السلام :
«یابن جندب بلغ معاشر شیعتنا و قل لهم: لاتذهبن بکم المذاهب فوالله لاتنال ولایتنا الا بالورع والاجتهاد فی الدنیا و مواساة الاخوان فی الله و لیس من شیعتنا من یظلم الناس » . (8)
ای پسر جندب! به شیعیان ما بگو: راهها و روش های گوناگون شما را از راه نبرند، به خدا سوگند هیچ کس به جرگه ولایت ما در نمی آید مگر با رعایت پارسایی و تلاش در [بهره وری از] دنیا و همیاری با برادران دینی و هر کس به مردم ظلم کند شیعه ما نیست .
× امام حسن عسکری :
«ان الرجل منکم اذا ورع فی دینه و صدق فی حدیثه و ادی الامانة و حسن خلقه مع الناس قیل: هذا شیعی فیسرنی ذلک » . (9)
بی گمان هر کس از شما در دینش پارسایی ورزد و در سخنش راست گوید و امانت را باز گرداند و با مردم خوشخویی پیشه کند، گفته می شود: چنین کسی شیعه است و این مرا شاد می گرداند .
پی نوشت ها: -
1) بحار، ج 2، ص 2 .
2) تحف العقول، ص 295 .
3) بحار، ج 78، ص 183 .
4) بحار، ج 2، ص 29 .
5) کافی ج 2، ص 233 .
6) بحار، ج 68، ص 167 .
7) بحار، ج 11، ص 310 .
8) تحف العقول، ص 303 .
9) بحار، ج 78، ص 372 .
ابن سکیت میگوید: به حضرت رضا علیه السلام گفتم : چرا خداوند موسی علیه السلام را با معجزه عصا و ید بیضا و ابزار «باطل کننده» سحر فرستاد؟ و چرا عیسی علیه السلام را با طبّ و محمّد صلی الله علیه و آله را با کلام و سخن و «اعجاز بیانی» مبعوث نمود؟
امام پاسخ داد : چون خداوند موسی علیه السلام را مبعوث نمود ، در میان مردم سحر و جادوگری رواج داشت ، او از جانب خدا معجزهای آورد که مردم آن زمان توانایی بر همانندی آن نداشته باشند. و بدین وسیله جادوی آنان را باطل نمود. و خداوند عیسی علیه السلام را در زمانی به پیامبری فرستاد که انواع بیماریها در آن وجود داشت. و مردم نیازمند درمان های پزشکی بودند، بدین جهت خداوند به او معجزه ای داد که دیگران از آن بی بهره بودند؛ او مردگان را زنده مینمود و کوران مادرزاد را شفا میداد و بیماری پیسی را بهبودی میبخشید. و بعثت محمّد صلی الله علیه و آله در زمانی بود که سخن سرایی و خطابه ـ و گمان میکنم که امام کلمه شعر را نیز فرمود ـ مردم را تحت تأثیر گسترده و جوّ غالب خود قرار داده بود، بدین سبب از جانب خدا مواعظ و حکمتهایی به پیامبر داده شد که بطلان گفتار و سخنان کافران را آشکار و حجّت را بر آنان تمام نماید.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه
روز بیستم ماه صفر، روز اربعین و به قول شیخین( شیخ مفید و شیخ طوسی) روز رجوع ِ اهل حرم امام حسین علیه السلام از شام به مدینه، و روز ورود جابربن عبدالله انصاری است به کربلا به جهت زیارت امام حسین علیه السلام و او اولین زائر آن حضرت است و زیارت آن حضرت دراین روز مستحب است. که به فرموده ی امام حسن عسکری علیه السلام از نشانه های مؤمن است.
قال العسکری علیه السلام:
علامات المؤمنین خمس : صلاةُ الاحدی و الخمسین و زیارةُ الاربعین والتـَختم فی الیَمین و تـَعفیرُ الجـَبین و الجَهر ببسم الله الرحمن الرحیم. (1)
از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام روایت شده که فرمودند:
علامات مؤمن پنج چیز است:
1- اقامه ی پنجاه و یک رکعت نماز فریضه و نافله در شبانه روز.
2- زیارت اربعین.
3- انگشتر به دست راست کردن.
4- جبین را در سجده بر خاک گذاشتن.
5- در نماز بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن.
غدیر در قرآن
الیوم کملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا . ( مائده : .3 )
روز غدیر خم دین شما را به حد کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را بعنوان دین براى شما پسندیدم .
جایگاه عید غدیر در مکتب
1ـ عید خلافت و ولایت
روى زیاد بن محمد قال :
دخلت على ابى عبد الله (ع) فقلت :
للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى ؟
قال : نعم ، الیوم الذى نصب فیه رسول الله (ص) امیرالمؤمنین (ع) . مصباح المتهجد : .736
زیاد بن محمد گوید :
بر امام صادق (ع) وارد شدم و گفتم : یا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند ؟ امام (ع) فرمود :
آرى ، روزى که رسول خدا (ص) امیرمؤمنان (ع) را ( به خلافت و ولایت ) منصوب کرد .
2ـ برترین عید امت
قال رسول الله (ص) :
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى و هو الیوم الذى امرنى الله تعالى ذکره فیه بنصب اخى على بن ابى طالب علما لامتى، یهتدون به من بعدى و هو الیوم الذى کمل الله فیه الدین و اتم على امتى فیه النعمة و رضى لهم الاسلام دینا . ( امالى صدوق : 125، ح .8 )
رسول خدا (ص) فرمود :
روز غدیر خم برترین عید هاى امت من است و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد ؛ آن روز برادرم على بن ابى طالب را به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) امتم منصوب کنم ، تا بعد از من مردم توسط او هدیت شوند ، و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید .
3ـ عید بزرگ خدا
عن الصادق (ع) قال :
هو عید الله الکبر ، و ما بعث الله نبیا الا و تعید فى هذا الیوم و عرف حرمته و اسمه فى السماء یوم العهد المعهود و فى الارض یوم المیثاق المأخوذ و الجمع المشهود . ( وسائل الشیعه ، 5: 224، ح .1 )
امام صادق (ع) فرمود :
روز غدیر خم عید بزرگ خداست ، خدا پیامبرى مبعوث نکرده ، مگر ینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان ، روز عهد و پایمان و در زمین ، روز پایمان محکم و حضور همگانى است .
4ـ عید ولایت
قیل لابى عبد الله (ع) :
للمؤمنین من الاعیاد غیر العیدین و الجمعة ؟
قال : نعم لهم ما هو اعظم من هذا ، یوم اقیم امیرالمؤمنین (ع) فعقد له رسول الله الولیة فى اعناق الرجال والنساء بغدیر خم . ( وسائل الشیعه ، 7: 325، ح .5 )
به امام صادق (ع) گفته شد :
یا مؤمنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه عید دیگرى دارند ؟ فرمود :
آرى ، آنان عید بزرگتر از اینها هم دارند و آن روزى است که امیرالمؤمنین (ع) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مسأله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد .
5ـ روز تجدید بیعت
عن عمار بن حریز قال دخلت على ابى عبد الله (ع) فى یوم الثامن عشر من ذى الحجة فوجدته صائما فقال لى :
هذا یوم عظیم عظم الله حرمته على المؤمنین و کمل لهم فیه الدین و تمم علیهم النعمة و جدد لهم ما أخذ علیهم من العهد و المیثاق . ( مصباح المتهجد : .737 )
عمار بن حریز گوید :
روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام صادق (ع) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم . امام به من فرمود : امروز ، روز بزرگى است ، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پایمان قبلى را تجدید کرد .
6ـ عید آسمانى
قال الرضا (ع) : حدثنى ابى ، عن ابیه (ع) قال :
إن یوم الغدیر فى السماء اشهر منه فى الارض . ( مصباح المتهجد : .737 )
امام رضا (ع) فرمود :
پدرم به نقل از پدرش ( امام صادق (ع) ) نقل کرد که فرمود :روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است .
7ـ عید بى نظیر
قال على (ع) :
إن هذا یوم عظیم الشأن ، فیه وقع الفرج ، ورفعت الدرج و وضحت الحجج و هو یوم الیضاح والافصاح من المقام الصراح ، و یوم کمال الدین و یوم العهد المعهود … ( بحارالانوار ، 97: .116 )
على (ع) فرمود :
امروز ( عید غدیر ) روز بس بزرگى است .
در این روز گشایش رسیده و منزلت ( کسانى که شایسته آن بودند ) بلندى گرفت و برهان هاى خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پایمان است .
8ـ عید پربرکت
عن الصادق (ع) :
والله لو عرف الناس فضل هذا الیوم بحقیقته لصافحتهم الملائکة فى کل یوم عشر مرات …
و ما اعطى الله لمن عرفه ما لیحصى بعدد . ( مصباح المتهجد : .738 )
امام صادق (ع) فرمود :
به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعى « روز غدیر » را مى شناختند ، فرشتگان روزى ده بار با آنان مصافحه مى کردند و بخشش هاى خدا به کسى که آن روز را شناخته ، قابل شمارش نیست .
صدف وار گوهرشناسان راز دهان جز به لوءلوء نکردن باز
می دانیم آقا جان
هر آنچه کوتاهی هست از ماست…
هر چه داریم مدیون شماییم…
اگر فراموشی هست از ماست…
هر آنچه یاد است از شماست
آقای مهربانم دستمان را بگیر و نجاتمان بخش
اللهم عجل لولیک الفرج
واقعا این حدیث جای تأمل داره…
یه کم فکر کنیم….
مگه هدف نهایی رسیدن به قرب و رضای الهی نیست…
وسیله هم مهیاست…
پس بسم الله…
خدایا ما رو از صابرین درگاهت قرار بده که در این صورت تو با مایی و ما از هیچ چیز نمی هراسیم.
«إن الله مع الصابرین»
خدای خوبم کمکمون کن که حضورتو در لحظه لحظه زندگیمون حس کنیم…
عجب حدیث پر محتوایی….
راستی به نظرتان در حال حاضر چه کسانی باید این زیبایی ها را به مردم نشان دهند؟؟؟؟
وظیفه ما طلبه ها چیه؟؟؟؟
حدیث اول :
من أحب لله و أبغض لله و أعطي لله فهو ممن كمل إيمانه .
امام جعفر صادق (ع) : هر كه براي خدا دوست دارد و براي خدا دشمن دارد و براي خدا عطاء كند ، از كساني است كه ايمانش كامل است .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 189
حدیث دوم :
ان المسلمين يلتقيان ، فافضلهما أشدهما حبا لصاحبه .
امام جعفر صادق (ع) : از دو مسلمان كه به هم برخورد مي كند آن كه ديگري را بيشتر دوست دارد بهتر است .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 193
حدیث سوم :
جعل الخير كله في بيت و جعل مفتاحه الزهد في الدنيا .
امام جعفر صادق (ع) : همه خير در خانه اي نهاده شده و كليدش را زهد و بي رغبتي به دنيا قرار داده اند .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 194
حدیث چهارم:
اذا أراد الله بعبد خيرا زهده في الدنيا و فقهه في الدين و بصره عيوبها و من أوتيهن فقد أوتي خير الدنيا و الاخرة .
امام جعفر صادق (ع) : چون خدا خير بنده اي را خواهد او را نسبت به دنيا بي رغبت و نسبت به دين دانشمند كند و به دنيا بينايش سازد و به هر كه اين خصلتها داده شود خير دنيا و آخرت داده شده .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 196
حدیث پنجم:
خف الله كأنك تراه و إن كنت لا تراه فإنه يراك .
امام جعفر صادق (ع) : چنان از خدا بترس كه گويا او را مي بيني و اگر تو او را نمي بيني او تو را مي بيند .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 110
حدیث ششم :
كان أميرالمؤمنين صلوات الله عليه يقول : أفضل العبادة العفاف .
امام جعفر صادق (ع) : اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمود : بهترين عبادت عفت است .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 125
حدیث هفتم :
قال رسول الله : من ترك معصية لله مخافة الله تبارك و تعالي أرضاه الله يوم القيامة .
امام جعفر صادق (ع) : پيامبر خدا فرمود : هر كه گناهي را براي خدا و ترس از او ترك كند خدا او را در روز قيامت خشنود گرداند .
اصول كافي ، ج 3 ، ص128
حضرت امام صادق(علیه السلام) به اصحاب خود فرمودند: سخنی را از من بشنوید که از اسبان نشان دار (قیمتی) برای شما بهتر و ارزشمندتر است.
1. هیچ یک از شما سخنی را که به کار او نیاید نگوید، و بسیاری از سخنانی هم که به کارش آید رها کند تا اینکه جای آن را بیابد؛ زیرا بسا گوینده ای که نابجا سخنی را بگوید و با آن سخن بر خود جرم و جنایتی به وجود آورد.
2. هیچ یک از شما با مردمان نابخرد و یا انسان های بردبار مجادله و ستیزه جویی نکند که هر کس با شخص بردبار ستیزه کند، او را از خویش رانده است و کسی که با جاهلی ستیزه کند او را به هلاکت انداخته است.
3. یاد کنید از برادر دینی خود در غیاب او به بهترین وجهی که دوست دارید او در غیابتان شما را یاد کنید.
4. عمل و رفتار شما همانند رفتار کسی باشد که می داند در برابر احسان و نیکی پاداش گیرد، و در برابر جرم وگناه بازداشت شود.
منابع:
جامع احادیث شیعه، جلد13، ص508
وسائل الشیعه، جلد12، ص194
امالی شیخ طوسی، ص224
احادیث الطلاب، ح2866
مستدرک سفینه، جلد9، ص165
بحارالانوار، جلد2، ص130
بحارالانوار، جلد78، ص196
جهادگران ، عبادت قبول و التماس دعا
در حدیث معراج داریم که پیغمبر اکرم(ص) وقتی به معراج رفت، در آنجا خطاب شد «یَا أحْمَدُ هَلْ تَعْلَمُ مَا مِیرَاثُ الصَّومِ»؛ ای احمد، می دانی روزه چه اثری در پی دارد و چه چیزی به ارث می گذارد؟
«قَالَ: لَا. ثُمَّ قَالَ: مِیرَاثُ الصَّومِ قِلَّةُ الْأکْلِ وَ قِلَّةُ الْکَلَامِ وَ مِیرَاثُ الصَّمْتِ أنَّهَا تُورِثُ الْحِکْمَةَ وَ هِیَ تُورِثُ الْمَعْرِفَةَ وَ تُورِثُ الْمَعْرِفَةُ الیَقِینَ فَإذَا اسْتَیْقَنَ الْعَبْدُ لَا یُبَالِی کَیْفَ أصْبَحَ بِعُسْرٍ أمْ بِیُسْرٍ فَهَذَا مَقَامُ الرَّاضِینَ»؛ روزه دو اثر دارد؛ یکی اثر ظاهری است که همان کم خوردن است و دومی که بالاتر است، کم صحبت کردن و سکوت است که ما به آن «صومِ صمت» می گوییم. اگر جلوی زبانت را بگیری و مراعات زبانی داشته باشی، این موجب می شود که حکمت پیدا کنی. آن وقت میراث حکمت، معرفت است و معرفت هم یقین را از خود به ارث می گذارد و ثمره یقین هم «مقام رضا» است و این همان مقامی است که با آن می توانی حجاب ها را برطرف کنی.
امام کاظم (علیه السلام) :
لاتَمْنِحُوا الْجُهّالَ الْحِکْمَةَ فَتَظْلِمُوها، وَ لا تَمْنَعُوها أهْلَها فَتَظْلِمُوهُمْ.[1]
حکمت را به افراد نادان نیاموزید؛ زیرا به آن ستم می کنید و از اهلش دریغ ندارید که به آن ستم روا داشته اید.
عَلَیْکَ بِالرِّفْقِ، فَأِنَّ یُمْنٌ وَ الرِّفْقَ شَوْمٌ اِنَّ الرِّفْقَ وَ الْبَّرَ و حُسْنَ الْخَلْقَ یَعمُرُ الدِّیارَ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْق. [2]
نرم خو و ملایم باش؛ زیرا نرمش، نیکو و کج خلقی، شوم و مذموم است، به درستی که نرمش و نیکوکاری و خوش اخلاقی، خانه را آباد می کند و بر روزی می افزاید.
فضلُ یُتَقَرَّبُ به العبدُ الی اللهِ بعدَ المعرفة بِه الصلاةٌ و برُّ الوالدینِ و ترکُ الحسِد و العجبِ و الفخر. [3]
برترین چیزی که بنده به وسیله آن به خداوند نزدیک می شود، پس از شناخت خدا نماز و نیکی به پدر و مادر و ترک حسد و خودپسندی و تکبر است.[4]
من لَمْ یَکنْ لهُ من نفسِهِ واعظٌ تَمَکَن منهُ عَدّوهُ. [5]
هرکس در وجودش پنددهنده ای نداشته باشد، دشمنش بر او مسلط می شود.
اذا وَعَدتُمُ الصبیانَ فَفوا لهم، فاِنّهم یَرَونُ اَنَکم الذین ترزقونهم، انّ الله عزوجلَ لیس یغضِبُ یشیءِ کغضبه النّساء و الصبیان. [6]
وقتی به کودکان وعده ای دادید، وفا کنید؛ زیرا می پندارند شما روزی دهنده آنها هستید. خداوند برای هیچ چیز به اندازه تجاوز به حقوق زنان و کودکان خشمگین نمی شود.
1.اگر خدا شريكى داشت
اگر پروردگارت شريكى مىداشت، فرستادگان آن شريك (يعنى پيامبران آن خدا ديگر) نزد تو مىآمدند.
2.انگيزه دورى از گناه
اگر حتى خداوند، بندگانش را،از نافرمانى كردن و گناه ورزيدن نترسانيده بود، باز هم واجب بود كه انسان، مرتكب هيچ گناهى نشود، تا به اين وسيله، در برابر نعمتهاى او سپاسگزارى كرده باشد.
3.زندگى دنيوى دليل زندگى اخروى
در شگفتم، از كسيكه زندگى اين دنيا را مىبيند، و باز زندگى دنياى ديگر (آخرت) را قبول ندارد.
4.در خلوت هم از گناه بپرهيزيد
در خلوت و تنهايى هم، از گناه و نافرمانى بپرهيزيد، زيرا همان كسى كه گناه شما را مىبيند (يعنى خداوند) خودش نيز درباره آن، داورى خواهد كرد.
5.رابطه عقل و گفتار
هنگامى كه عقل انسان كامل گردد، گفتارش كوتاه مىشود.
6.حق يكى است
هر گاه در مورد امرى واحد، دو ادعاى مختلف وجود داشته باشد، ناچار، يكى از آن دو گمراهى (باطل) است.
7.جامعيت قرآن
سرگذشت نسلهاى پيشين شما، و خبرهاى مربوط به نسلهاى آينده شما، و احكام و دستورات به امورى كه بين شما جارى است، همه در قرآن آمده است.
8.خشنودى از كار بدكاران
هر كس كه به كار گروهى از مردم خرسند باشد، مانند آن است كه در آن كار، با آنها همراهى كرده است، هر كس در كار نادرست همراهى كند، براى او دو گناه خواهد بود: گناه همكارى در آن كار نادرست، و گناه رضايت دادن به انجام آن.
9.لزوم شناخت رفيق راه و همسايه
يش از آنكه درباره راه بپرسى، درباره«رفيق راه» بپرس، و پيش از آنكه«خانه» انتخاب كنى درباره «همسايه» پرس و جو كن.
10. خودرايى و مشورت
شخص خود رأى به هلاكت ميرسد، و كسيكه با مردان برجسته و انديشمند مشورت كند، در عقل آنها شريك ميشود.
میلاد با سعادت و سراسر نورش را به پیشگاه حضرت صاحب الامر (عج) و تمامی شیعیان جهان تبریک می گوییم.
چهل حدیث نورانی از امام هادی(علیه السلام)
1- اِذَا کَانَ زَمانُ العَدلِ فیهِ أَغلَبَ مِنَ الجَورِ فَحَرامٌ أَن یَظُنَّ بِاَحَدٍ سُوءً حَتّی یَعلَمَ ذالِکَ مِنهُ و اِذَا کَانَ زَمانُ الجَورِ أَغلَبَ فیهِ مِنَ العَدلِ فَلَیسَ لِأَحَدٍ أَن یَظُنَّ بِاَحَدٍ خَیراً ما لَم یَعلَم ذالِکَ منهُ
هرگاه در جامعه، رعایت عدالت بیشتر از جور و ستم باشد؛ بد گمانی به مردم حرام است، مگر آن که از راه یقین محرز باشد؛ و امّا اگر در برهه ای از زمان، ظلم و جور بر عدالت غلبه پیدا کند، خوش گمانی به همگان شایسته نیست جز آنجا که آدمی به نیک بودن شخصی علم و یقین دارد.
(مستدرک الوسائل، ج9 ص 146)
2- أَلدُّنیا سُوقٌ رَبحَ فیها قَومٌ وَ خَسِرَ اَخَرُونَ
دنیا بازاری است که پاره ای از مردم در آن سود برند و پاره ای دیگر زیان کنند.
(مستدرک الوسائل، ج9 ، ص 512)
3- ألحِکمَةُ لاتَنجَعُ فِی الطِّباعِ الفاسِدَةِ
حکمت و دانش در دلهای فاسد اثر ندارد.
(بحارالانوار، ج78، ص 370)
4- اٍنَّ اللهَ جَعَلَ اَلدُّنیا دارَ بَلوی وَالآخِرَةَ دارَ عُقبی وَ جَعَلَ بَلوَی الدُّنیا لِثَوابِ الآخِرَةِ سَبَباً، وَ ثَوابَ الآخِرَةِ مِن بَلوَی الدُّنیا عِوَضاً
خداوند دنیا را منزل حوادث ناگوار و آفات, و آخرت را خانه ابدی قرار داده است و بلای دنیا را وسیله به دست آوردن ثواب آخرت قرار داده است و پاداش اُخروی نتیجه بلاها و حوادث ناگوار دنیاست.
(اعلام الدین، ص 512)
5- اُذکُر حَسَراتِ التَّفریطِ بِأَخذِ تَقدیمِ الحَزمِ
بجای حسرت و اندوه برای عدم موفقیتهای گذشته، با گرفتن تصمیم و اراده قوی جبران کن.
(میزان الحکمة، ج7، ص454)
6- من رضی عن نفسه کثر الساخطون
هر که از خود راضی باشد ، خشم گيران بر او زياد خواهند بود. .
منتهی الامال ج 2 ص 480
7- مَن کانَت لَهُ اِلَی اللهِ حاجَةٌ فَلیَزُر قَبرَ جَدِّیَ الرِّضا بِطوُسٍ وَ هُوَ عَلی غُسلٍ وَلیُصَلِّ عِندَ رَأسِهِ رَکعَتَینِ وَلیَسئَلِ اللهَ حاجَتَهُ فی قُنوُتِهِ فَاِنَّهُ یَستَجیبُ لَهُ ما لَم یَسئَل مَأثَماً أو قَطیعَةَ رَحِمٍ
کسی که از خدا حاجتی را می خواهد؛ قبر جدم حضرت رضا را در طوس با غسل، زیارت کند و دو رکعت نماز بالای سرش بخواند و در قنوت نماز، حاجت خویش را طلب نماید در این صورت حوائج وی مستجاب می شود، مگر آن که انجام گناه و یا قطع رحم را طلب کند.
(وسائل الشیعه، ج14، ص 569)
8- اَلحَسَدُ ما حِقُ الحَسَناتِ وَ الزَّهوُ جالِبُ المَقتِ
حسد، کارهای خوب را از بین می برد و دروغ، دشمنی می آورد.
(بحارالانوار، ج69، ص 200)
9- ألنّاسُ فِی الدُّنیا بِالأَموالِ وَ فی الآخِرَةِ بِالأَعمالِ
مردم در دنیا با اموالشان و در آخرت با اعمالشان هستند
(بحارالانوار، ج78، ص 368)
10- اُذکُر حَسَراتِ التَّفریطِ بِأَخذِ تَقدیمِ الحَزمِ
بجای حسرت و اندوه برای عدم موفقیتهای گذشته، با گرفتن تصمیم و اراده قوی جبران کن.
(میزان الحکمة، ج7، ص454)
امام موسی کاظم علیه السلام :
رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلك النهر.
رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرينتر هركس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او مى نوشاند.
من لا يحضره الفقيه، ج 2 ، ص 92 ، ح 1821
خدایا کمکمان کن که آمادگی ورود به این ماه عزیز رو پیدا کنیم و درک فضایلش رو به هممون عنایت بفرما
آمین
أَنَّ رَجُلًا أَتَى سَيِّدَنَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه و آله فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَلِّمْنِي خُلُقاً يَجْمَعُ لِي خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ
فَقَالَ لَا تَكْذِب
مردى به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كرد: به من اخلاقى بياموزيد كه خير دنيا و آخرت در آن جمع باشد،
حضرت فرمودند: دروغ نگو.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 69 ، ص 262، ح43
دیدار با خویشاوندان
خویشاوندان، ارتباط خونی با هم دارند و در حقیقت شاخ و برگ های یک درختند. هر درختی برای حفظ حیات خود به هم کاری همه اجزا با یکدیگر نیاز دارد. حفظ رابطه خویشاوندی نیز با همکاری و همیاری بستگان امکان پذیر است. سنت حسنه صله رحم، از نیکوترین برنامه های دین مبین اسلام است و موجب پایایی درخت خویشاوندی می شود. در آیه ها و روایت های بسیاری هم بر آن تأکید شده است، از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:
وصیت می کنم حاضران امت خود را و غایبان ایشان را و کسانی را که در صلب پدران و رحم مادران هستند که تا روز قیامت صله رحم به جا بیاورند، اگرچه بین آنها به اندازه راه یک ساله باشد.
منظور از صله رحم، فقط دیدار اقوام نیست، بلکه مفهوم گسترده تری را در بردارد. مهم ترین شان این است که در حد توان و امکان، به یاری رساندن و رفع نیاز بستگان خود بپردازد اگرچه برخی از آنها عقیده و مشرب فکری یکسانی با ما نداشته باشند و نکته مهم این است که این رابطه و پیوند همواره حفظ شود.
پیام متن:
تأکید اسلام به صله رحم و دیدار بستگان.
مصداق هایی از قطع رحم و صله رحم
بریدن از خویشان که از آن به قطع رحم تعبیر شده است، تنها به معنای قطع رفت وآمد نیست؛ همان گونه که صله رحم، فقط در دیدار یکدیگر خلاصه نمی شود. از جمله مصداق های قطع رحم، این است که بستگان خود را به گفتار یا کردار بیازاری و با او رفتار ناشایست کنی یا او نیازمند به چیزی مثل: لباس، مسکن و خوراک و… باشد که تو قدرت رفع نیاز او را داشته باشی، ولی هیچ اقدام نکنی یا حقی از او سلب شده باشد و برای تو احقاق آن حق فراهم باشد، ولی بی توجه باشی یا به سبب کینه و حسد، از او دوری کنی و هنگام بیماری او به عیادتش نروی و هنگامی که از سفر باز می گردد، به دیدنش نروی.
در مقابل، یاری کردن به مال و کمک کردن با زبان و دست و پا و پرهیز از رنجش و آزار خویشان و مواردی این گونه، از مصداق های صله رحم هستند. البته خودداری از آزار و اذیت خویشاوندان، بهترین نوع صله رحم معرفی شده است. در روایتی، امام صادق علیه السلام فرمود: «صله رحم کن، اگرچه به شربت آبی باشد و بهترین صله رحم، خودداری از آزار خویشان است».
پیام متن:
صله رحم، تنها به رفت وآمد و دیدار نیست، همان گونه که قطع رحم، به ترک آمدوشد نیست.
صله رحم، حتی با آنها که از لحاظ عقیده و رفتار، مخالف انسان هستند
سنت الهی صله رحم، وظیفه ای اخلاقی است که نه تنها با بستگان پاک و پرهیزکار، بلکه حتی با آنان نیز که اهل گناهند، واجب است. چه بسا به برکت رفت وآمدهای بستگان صالح، دیگران نیز راه صلاح پیش گیرند و تأثیر بپذیرند. گاهی ترک بازدیدهای خانوادگی سبب می شود که بستگان ناصالح، بر کجی هایشان افزوده شود، در حالی که حفظ رابطه خویشاوندی، مدد خوبی برای بازداشتن آنها از انحراف بیشتر خواهد بود. در این صورت، تکلیف ما همچنان حفظ برقراری پیوسته ارتباط و پیوند فامیلی است.
فردی شیعه از امام صادق علیه السلام می پرسد: برخی خویشاوندانم خط و تفکر دیگری دارند، غیر از فکر و عقیده من، آیا آنان بر من حقی دارند؟ حضرت فرمود: آری، حق قرابت و خویشاوندی را چیزی قطع نمی کند. اگر با تو هم فکر و هم عقیده باشند، دو حق بر گردن تو دارند: یکی حق خویشاوندی؛ دوم حق اسلام و مسلمانی. همچنین نقل است: فردی خدمت حضرت رسول صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: خویشاوندی دارم که با آنها پیوند می کنم و رابطه دارم، اما آنان آزارم می دهند، [از این رو] تصمیم گرفته ام آنان را ترک کنم. حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: آن گاه، خدا هم تو را ترک می کند!… گفت: پس چه کنم؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به کسی که محرومت کرده، عطا کن؛ با کسی که از تو بریده، رابطه برقرار کن کسی که بر تو ستم روا داشته، از او درگذرد. هر گاه چنین کردی، خداوند پشتیبان تو خواهد بود.
از حضرت علی علیه السلام نیز روایت می کنند: «با خویشاوندان پیوند و رفت وآمد داشته باشید، هر چند آنان با شما قطع رابطه کرده باشند».
پیام متن:
صله رحم، حتی با آنان که در ایمان، اخلاق و غیره مخالف انسان هستند نیز برای انسان سودمند است.
صفحات: 1· 2
دوستى آل محمد صلى الله علیه و آله و سلم
روایتى مشهور به «فاطمیات» در باب دوست داشتن آل محمد كه بااین اسناد نقل شده است: «… عن فاطمه بنت السجاد على بن الحسین زین العابدین علیهالسلام عنفاطمه بنت ابى عبد الله الحسین علیهالسلام عن زینب بنت امیر المؤمنین علیهالسلام عن فاطمه بنت رسول الله صلیاللهعلیهوآله قالت: الا من مات على حب آل محمد مات شهیدا» «آگاه باشید هر كسى كه بر دوستى آل محمد بمیرد، شهید است.»
اثبات الهداة، ج 2
مفهوم حدیث ثقلین به چه نکته ای اشاره می کند؟
اگر در محتوای این حدیث شریف تأمل شود، بدون شک مفاهیم و حقایق نهفته در آن برای ما مشخص خواهد شد. اکنون به محتوای حدیث شریف «ثقلین» نگاهی می افکنیم و قسمتی از حقایق نهفته در آن را به طور گذرا بررسی می کنیم.
1. منظور از اهل بیت(علیهم السلام) در حدیث شریف ثقلین چه کسانی است؟
در پاسخ این سؤال باید بگوییم که فهمیدن این نکته چندان مشکل نیست و هر کس در محتوای حدیث شریف «ثقلین» اندکی تأمل و تفکر نماید، منظور از اهل بیت در آن را به خوبی به دست خواهد آورد. بدون شک منظور از اهل بیت در این حدیث شریف که به عنوان ثقل اصغر (امانت سنگین کوچک تر) معرفی شده است، باید کسانی باشند که لیاقت و شرایط رهبری همه جانبه امت اسلامی را داشته و در عین حال از هر گونه لغزش و گناه و انحراف دور باشند. ثقل اکبر (امانت سنگینن بزرگ تر) یعنی قرآن کریم نیز دارای چنین ویژگی است و همین ضامن رستگاری و سعادت امت اسلامی است. اما افراد غیر معصوم توان و لیاقت ایفای چنین نقش الهی و بزرگی را ندارند.
بدون شک منظور از اهل بیت در حدیث شریف «ثقلین» کسانی هستند که خداوند متعال در آیه33 از سوره احزاب، از تطهیر آنها از هر گونه پلیدی و گناه خبر داده است. بی تردید منظور از آنها کسانی است که خداوند متعال در آیه59 از سوره نساء به صاحبان امر واقعی بودن آنها اشاره نموده و بر اطاعت مطلق مسلمانان از آنها تأکید ورزیده است.
اهل بیت کسانی هستند که خداوند متعال در آیه43 از سوره نحل، آنها را اهل ذکر واقعی امت اسلامی معرفی نموده و به مراجعه امت اسلامی به آنها دستور داده است. همچنین خداوند متعال در آیه119 از سوره توبه، آنها را راستگویان و صادقان حقیقی معرفی کرده و به همراهی مطلق امت اسلامی با آنها دستور داده است. نیز خداوند متعال در آیه23 از سوره شوری، آنها را نزدیکان پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) معرفی کرده و اجر رسالت آن حضرت(صلی الله علیه و آله) را دوستی و مودت آن نزدیکان قرار داده است.
به علاوه، روایات موجود در منابع فریقین نیز بیان کننده این نکته است که پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) بارها و در موارد متعدد، امام علی، فاطمه، حسن، حسین و امامانی از اولاد امام حسین(علیهم السلام) را اهل بیت خود معرفی نموده است. طبق برخی از روایات موجود، حدیث شریف «ثقلین» دارای ادامه ای است که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در آن منظور از اهل بیت(علیهم السلام) را به طور روشن بیان فرموده است.
شیخ صدوق (305 381ق) در کتاب کمال الدین از امام صادق(علیه السلام) و آن حضرت نیز از آبای خود چنین نقل می کند:
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله): انی مخلف فیکم الثقلین: کتاب الله وعترتی اهل بیتی، فانهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض کهاتین وضم بین سبابتیه. فقام الیه جابربن عبدالله الانصاری وقال: یا رسول الله! من عترتک؟ قال: علی والحسن والحسین والائمة من ولد الحسین الی یوم القیامة؛[1]
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: همانا من در میان شما دو چیز سنگین می گذارم: کتاب خدا و عترتم که اهل بیت من هستند. همانا آن دو هرگز از یکدیگر جدا نشوند تا روزی که در کنار حوض بر من وارد شوند. مثل این دو، و آن حضرت(صلی الله علیه و آله) دو انگشت سبابه (و اشاره) خود را به هم چسبانید. در این هنگام جابربن عبدالله انصاری برخاست و گفت: ای پیامبر خدا؟ عترت شما کیست؟ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: (عترت من) علی، حسن، حسین و امامان از اولاد حسین(علیهم السلام) تا روز قیامت هستند.
خداوند متعال در آیه تطهیر (احزاب: 33) می فرماید:
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیراً؛
خداوند فقط می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و شما را کاملاً پاک سازد.
طبق روایات و احادیث موجود، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) پس از نزول این آیه، امام علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) را زیر عبای خود قرار داد و چنین گفت:
اللهم هؤلاء اهل بیتی فأذهب عنهم الرجس وطهّرهم تطهیرا؛[2]
پروردگارا! اینان اهل بیت من هستند. پس پلیدی و گناه را از آنان دور ساز و آنها را کاملاً پاک کن.
اعتقاد امامیه و بسیاری از علمای اهل سنت نیز در این مورد بسیار روشن و واضح است. آنها معتقدند که منظور از اهل بیت در حدیث شریف ثقلین، امام علی، فاطمه، حسن، حسین و امامان معصوم از اولاد امام حسین(علیهم السلام) هستند.
انتظار امام از شیعیان
محدث قمی رحمه الله از حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام روایت می کند که، امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمود: «ای عبدالعظیم، سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو وسوسه های شیطانی را به خود راه ندهند و در زندگی راستگو و امانت دار باشند. راجع به چیزهایی که برایشان فایده ای ندارد سکوت کنند و جدال نکنند. با یکدیگر رفت و آمد نمایند؛ زیرا این عمل موجب تقرب به من می شود. حیثیت و آبروی خود را از بین نبرند که هرکس آبروی کسی را بریزد و از این راه یکی از دوستان مرا به غضب آورد، دعا می کنم که خدا او را در دنیا و آخرت به عذاب دچار سازد و در آخرت از زیان کاران به شمار آید».
زندگی گوار
علی بن شعیب می گوید: روزی خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم. امام فرمودند: «ای پسر شعیب به نظر تو زندگی چه کسی از همه مردم گواراتر است؟» گفتم: یابن رسول اللّه، شما در این باره از همه داناترید. آن گاه امام فرمودند: «کسی که مردم از زندگی او بهره مند گردند و خیرش به دیگران برسد». سپس فرمودند: «چه کسی زندگی اش از همه نکبت بارتر است؟ گفتم: باز هم در این مورد شما از همه عالم ترید. حضرت فرمودند: «کسی که مردم از زندگی او خیری نبینند».
منبع:(سایت حوزه)
قالَ الامام علی بن موسی الرضا (علیه السلام): رَحِمَ اللهُ عَبْداً أحْیى أمْرَنا، قیلَ: كَیْفَ یُحْیى أمْرَكُمْ؟
وَ قالَ (علیه السلام) : یَتَعَلَّمُ عُلُومَنا وَیُعَلِّمُها النّاسَ.
فرمود: رحمت خدا بر كسى باد كه أمر ما را زنده نماید، سؤال شد: چگونه؟ حضرت پاسخ داد: علوم ما را فرا گیرد و به دیگران بیاموزد.
(بحارالأنوار: ج 2، ص 30، ح 13)
آخرین وصیت امام صادق (علیه السلام) به هنگام شهادت
ابوبصیر روایت میکند که:
پس از شهادت امام صادق علیه السلام برای عرض تسلیت نزد همسرش، ام حمیده، رفتم. ام حمیده گریست و من نیز از گریهی او گریستم.
سپس فرمود:« اگر هنگام احتضار امام صادق علیه السلام اینجا بودی، صحنه عجیبی میدیدی: او در آخرین لحظات چشمهایش را گشود و فرمود « تمام خویشان مرا جمع کنید.» وقتی همه خویشان و بستگان بر بالینش جمع شدند، امام نگاهی به آنان کرد و فرمود:
« شفاعت ما به هر کس که نماز را سبک بشمارد نخواهد رسید »
آخرین نظرات