سوال:آیا یک بار گفتن تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نماز کافی است؟
پاسخ:کافی است هرچند احتیاط این است که سه مرتبه گفته شود.
سوال:آیا نماز خواندن در لباسی که شک در نجس بودن آن دارم، صحیح است؟
پاسخ: لباسی که نجس بودن آن مشکوک است، محکوم به طهارت بوده و نماز خواندن با آن صحیح است.
س 357 : کسى که عمدا ً نماز را ترک کند يا سبک بشمارد چه حکمى دارد؟
ج: نمازهاى روزانهاى که در پنج نوبت خوانده مىشود، از واجبات بسيار مهم شريعت اسلامى بوده و بلکه ستون دين است و ترک يا سبک شمردن آن شرعا ً حرام و موجب استحقاق عقاب است.
س 358 : آيا بر کسى که آب و چيزى که تيمم بر آن صحيح است در اختيار ندارد (فاقد الطهورين) نماز واجب است؟
ج: بنا بر احتياط، نماز را در وقت بخواند و بعد از وقت با وضو يا تيمم قضا نمايد.
س 359 : به نظر شريف جنابعالى موارد عدول در نماز واجب کدام است؟
ج: عدول در چند مورد واجب است:
1- از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتى که در بين نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است.
2- از نماز عشاء به نماز مغرب اگر در بين نماز عشاء متوجه شود که نماز مغرب ر ا نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نکرده باشد.
3- اگر دو نماز قضائى که در اداى آنها ترتيب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشى قبل از اداى نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
و عدول در چند مورد مستحب است.
1- از نماز اداء به نماز قضاى واجب، در صورتى که بر اثر آن وقت فضيلت اداء فوت نشود.
2- از نماز واجب به مستحب براى درک ثواب نماز جماعت.
3- از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه براى کسى که قرائت سوره جمعه را فراموش کرده و به جاى آن سوره ديگرى را خوانده و به نصف رسيده و يا از آن گذشته است. مستحب است اين شخص از نماز واجب به نافله عدول کند تا بتواند نماز فريضه را با سوره جمعه به جا آورد.
س 360 : نماز گزارى که مىخواهد در روز جمعه بين نماز جمعه و ظهر جمع نمايد، آيا بايد براى هر يک بدون قصد وجوب، فقط قصد قربت کند، يا اين که براى يکى از آن دو هم قصد قربت نمايد و هم قصد وجوب و براى ديگرى فقط قصد قربت نمايد و يا اين که بايد براى هر دو هم قصد وجوب کند و هم قصد قربت؟
ج: در هر يک از آن دو قصد قربت کافى است و قصد وجوب در هيچکدام واجب نيست.
س 361 : اگر خونريزى از دهان يا بينى از اول وقت نماز تا نزديک آخر آن ادامه داشته باشد، نماز چه حکمى دارد؟
ج: اگر تطهير بدن ممکن نباشد و بترسد وقت نماز فوت شود، نماز را در همان حالت بخواند.
س 362 : آيا هنگام خواندن ذکرهاى مستحبى نماز، آرامش کامل بدن واجب است يا خير؟
ج: فرقى بين ذکر واجب و مستحب در وجوب استقرار و آرامش بدن نيست.
س 363 : براى بعضى از افراد در بيمارستان لولهها يى به نام سوند براى خروج بول قرار مىدهند که در اين صورت بول بدون اختيار از مريض در حالت خواب يا بيدارى و يا در بين نماز خارج مىشود، اميدواريم به اين سؤال پاسخ فرمائيد: آيا اين فرد بايد دوباره نماز را در وقت ديگرى بخواند يا نمازى که در آن حالت خوانده، کافى است؟
ج: اگر در آن حالت نماز را طبق وظيفه شرعى و فعلى خود خوانده، صحيحاست و اعاده و قضا واجب نيست.
وقت نماز
س 364 : دليل مذهب شيعه در مورد وقت نمازهاى روزانه چيست؟ همانگونه که مىدانيد اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشاء، نماز مغرب را قضا مىدانند و همچنين در مورد نماز ظهر و عصر هم به همين ترتيب است. لذا معتقدند وقتى وقت نماز عشاء داخل شد و امام جماعت براى خواندن آن بپاخاست، مأموم نمىتواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشاء را در يک زمان بجا آورد.
ج: دليل شيعه اطلاق آيات قرآنى و سنّت شريف است به اضافه رواياتى که بخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم رواياتى وجود دارد که دلالت بر جواز جمع بين دو نماز در وقت يکى از آن دو مىکند.
س 365 : با توجه به اين که آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزديک مغرب است به مقدارى که براى خواندن نماز عصر به آن نياز است، مىخواهم سؤال کنم که منظور از مغرب چيست؟ آيا مراد زمان غروب خورشيد است يا زمانى که اذان مغرب طبق افق هر مکانى گفته مىشود؟
ج: وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.
س 366 : فاصله زمانى بين غروب خورشيد و اذان مغرب چند دقيقه است؟
ج: ظاهر اين است که با اختلاف فصلهاى سال تفاوت مىکند.
س 367 : من تا دير وقت سر کارم هستم بطورى که ساعت يازده شب به منزل بر مىگردم و در هنگام کارهم بخاطر کثرت مراجعه کنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشاء را ندارم. آيا خواندن نماز مغرب و عشاء بعد از ساعت يازده شب صحيح است؟
ج: اگر از نصف شب به تأخير نيفتد، اشکال ندارد ولى تلاش کنيد که از ساعت يازده شب به تأخير نيفتد بلکه تا مىتوانيد نماز را در اول وقت آن بخوانيد.
س 368 : چه مقدار از نماز اگر در وقت اداء واقع شود، نيت اداء صحيح است؟ و در صورت شک در اين که اين مقدار، داخل وقت واقع شده يا خير، وظيفه چيست؟
ج: وقوع يک رکعت نماز در آخر وقت براى اين که نماز، اداء محسوب شود کافى است و در صورت شک در اين که وقت لااقل به مقدار يک رکعت باقى است يا خير، بايد به قصد مافىالذمّه نماز بخوانيد و نيت اداء يا قضا نکنيد.
س 369 : سفارتخانهها و کنسولگرىهاى جمهورى اسلامى ايران در خارج، جدولهاى زمانى براى تعيين اوقات شرعى پايتختها و شهرهاى بزرگ تهيه مىکنند. سؤال اين است که اولا تا چه مقدار مىتوان به اين جدولها اعتماد کرد؟
ثانيا: در شهرهاى ديگر آن کشورها، وظيفه چيست؟
ج: معيار در احراز دخول وقت، حصول اطمينان براى مکلّف است، و اگر براى او اطمينان به مطابقت اين جدولها با واقع حاصل نشود، بايد احتياط نموده و صبر کند تا يقين به داخل شدن وقت شرعى نمايد.
س 370 : نظر شما درباره فجر صادق و کاذب چيست؟ و نمازگزار در اين مورد چه تکليفى دارد؟
ج: معيار شرعى در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موکول به تشخيص مکلّف است.
س 371 : مسئولين يکى از دبيرستانهاى تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، کمى قبل از شروع درسهاى شيفت عصر اقامه مىکنند. علت تأخير، اين است که درسهاى شيفت صبح، چهل و پنج دقيقه قبل از ظهر شرعى تعطيل مىشود و نگهداشتن دانشآموزان تا ظهر شرعى مشکل است. با توجه به اهميت اقامه نماز در اول وقت، نظر شريف خود را در اين باره بيان فرما ييد.
ج: تأخير نماز جماعت براى اين که نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با اين فرض که در اول وقت در مدرسه نيستند، اشکال ندارد.
س 372 : آيا بايد نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنين نماز مغرب و عشاء هم بايد هر کدام در وقت خود خوانده شوند؟
ج: بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مکلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و يا خواندن هر يک در وقت فضيلت خود مخيّر است.
س 373 : با توجه به اين که امروزه با فراوانى ساعت، يقين به طلوع فجر ممکن است، آيا بايد در شبهاى مهتابى براى خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بيست دقيقه صبر کرد؟
ج: فرقى بين شبهاى مهتابى و غير مهتابى در طلوع فجر، وقت فريضه صبح و وجوب امساک براى روزه گرفتن نيست، هر چند احتياط در اين زمينه خوب است.
س 374 : آيا مقدار اختلاف اوقات شرعى ميان استانها که بر اثر اختلاف افقهاى آنها بوجود مىآيد، در اوقات سه گانه نمازهاى يوميه به يک اندازه است؟ مثلا بين دو استان در وقت ظهر بيست و پنج دقيقه تفاوت است، آيا در بقيه وقتهاى نماز هم اين اختلاف وجود دارد و به همين مقدار است؟ يا اين که مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشاء تفاوت مىکند؟
ج: مجرّد يکى بودن مقدار تفاوت بين دو منطقه در طلوع فجر يا زوال آفتاب يا غروب خورشيد، مستلزم اتحاد در ساير اوقات نيست، بلکه غالبا مقدار اختلاف بين شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.
س 375 : اهل سنّت نماز مغرب را قبل از غروب شرعى مىخوانند، آيا جايز است در ايام حج و غير آن به آنها اقتدا کرده و به همان نماز اکتفا کنيم؟
ج: معلوم نيست که نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شرکت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشکال ندارد و مجزى است، ولى درک وقت نماز ضرورى است، مگر اين که خود وقت هم از موارد تقيه باشد.
س 376 : خورشيد در دانمارک و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان به مقدار دوازده ساعت مىدرخشد در حالى که در کشورهاى ديگر شب است، تکليف من درباره نماز و روزه چيست؟
ج: مکلف بايد در مورد اوقات نمازهاى يوميه همان افق محل سکونت خود را رعايت کند، ولى اگر روزه گرفتن بر اثر طولانى بودن روز، غير مقدور يا حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب است.
س 377 : رسيدن نور خورشيد به زمين تقريبا هفت دقيقه طول مىکشد. آيا ملاک پايان وقت نماز صبح، طلوع خورشيد است يا رسيدن نور آن به زمين؟
ج: ملاک طلوع خورشيد، ديدن آن در افق مکان نمازگزار است.
س 378 : رسانههاى گروهى اوقات شرعى هر روز را يک روز قبل از آن اعلام مىکنند، آيا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از راديو و تلويزون جايز است؟
ج: اگر براى مکلّف اطمينان به دخول وقت از طريق مذکور حاصل شود مىتواند بر آن اعتماد کند.
س 379 : آيا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز مىشود؟ يا اين که بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز کرد؟ آيا روزهدار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين که بايد صبر کند تا اذان تمام شود؟
ج: اگر اطمينان حاصل شود که اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر کردن تا پايان اذان لازم نيست.
س 380 : آيا نماز کسى که نماز دوم را بر اوّلى مقدّم داشته مثلا نماز عشاء را جلوتر از مغرب خوانده، صحيح است؟
ج: اگر بر اثر اشتباه يا غفلت نماز دوم را مقدم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحيح است. ولى اگر عمدى بوده باطل است.
س 381 : با عرض سلام و تحيت، در آستانه ماه شريف و مبارک رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امکان تشخيص دقيق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شريف خود را در مورد زمان امساک براى روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائيد.
ج: مقتضى است م ؤمنين محترم ايّدهم اللّه تعالى جهت رعايت احتياط در مورد امساک روزه ووقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از رسانهها براى روزه امساک نمايند و حدود پنج الى شش دقيقه بعد از اذان شروع به اداى فريضه صبح نمايند.
س 382 : وقت نماز عصر تا اذان مغرب است يا تا هنگام غروب آفتاب؟ نيمه شب شرعى براى نماز عشاء و بيتوته در منى چه وقت است؟
ج: آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتياط آن است که براى نماز مغرب و عشاء و مانند اينها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند، بنابراين تقريبا ً يازده ساعت و يک ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشاء است، ولکن براى بيتوته در منى از غروب تا طلوع آفتاب حساب کنند.
س 383 : اگر کسى در بين نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است، چه تکليفى دارد؟
ج: اگر به خيال اين که نماز ظهر را خوانده است به نيت نماز عصر مشغول نماز شود و در بين نماز بفهمد که قبلا ً نماز ظهر را نخوانده است، در صورتى که در وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، بايد بلافاصله نيت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند و پس از آن، نماز عصر را به جا آورد. و اگر اين اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر ( ) افتاده باشد، احتياط واجب آن است که نيت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند ولى بعدا ً هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتيب به جاى آورد، و همين تکليف در مورد نماز مغرب و عشاء نيز هست.
احکام و استفتاء از دفتر حضرت ایت الله خامنه ای/http://3rdimam.com
آخرین نظرات