دیدگاه اسلام در مورد احترام به پدر و مادر چیست؟
گر چه عواطف انسانى و مساله حق شناسى، به تنهایى براى رعایت احترام در برابر والدین کافى است، ولى از آنجا که اسلامحتى در مسایلى که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمى یابد، سکوت روا نمى دارد، بلکه به عنوان تاکید در این گونه موارد دستورات لازم را صادر مى کند در مورد احترام والدین آن قدر تاکید کرده است که در کمتر مساله اى دیده مى شود. به عنوان نمونه به چند قسمت اشاره مى کنیم:
الف ـ در چهار سورهاز قرآنمجید، نیکى به والدین، بلافاصله بعد از مساله توحید قرار گرفته، این هم ردیف بودن دو مساله بیانگر این است که اسلامتا چه حدّ براى پدر و مادر احترام قایل است. در سوره«بقره» آیه83 مى خوانیم: «لاتَعْبُدُونَ اِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«نساء» آیه36: «وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْیاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«انعام» آیه151 مى فرماید: «اَلاّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْیاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«اسراء» آیه23 نیز، این دو را قرین با هم مى بینیم: «وَ قَضى رَبُّکَ اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً».
ب ـ اهمیت این موضوع تا آن پایه است که هم قرآنو هم روایات صریحاً توصیه مى کنند که حتى اگر پدر و مادر کافر باشند رعایت احترامشان لازم است. در سوره«لقمان» آیه15 مى خوانیم: «وَ اِنْ جاهَداکَ عَلى اَنْ تُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوف»؛ (اگر آنها به تو اصرار کنند که مشرک شوى، اطاعتشان مکن، ولى در زندگى دنیا به نیکى با آنها معاشرت نما)!
ج ـ شکرگزارى در برابر پدر و مادر در قرآنمجید، در ردیف شکرگزارى در برابر نعمت هاى خداقرار داده شده، چنان که مى خوانیم: «اَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ».(1) با این که نعمت خدابیش از آن اندازه است که قابل احصاء و شماره باشد، و این دلیل بر عمق و وسعت حقوق پدران و مادران مى باشد.
د ـ قرآن، حتى کمترین بى احترامى را در برابر پدر و مادر اجازه نداده است. در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «لَوْ عَلِمَ اللّهُ شَیْیاً هُوَ اَدْنَى مِنْ اُفّ لَنَهى عَنْهُ وَ هُوَ مِنْ اَدْنَى الْعُقُوقِ وَ مِنَ الْعُقُوقِ اَنْ یَنْظُرَ الرَّجُلُ اِلى والِدَیْهِ فَیُحِدَّ النَّظَرَ اِلَیْهِم»؛ (اگر چیزى کمتر از اف وجود داشت خدااز آن نهى مى کرد (اف همانطور که گفتیم کمترین اظهار ناراحتى است) و این حداقل مخالفت و بى احترامى نسبت به پدر و مادر است، و از این جمله، نظر تند و غضب آلود به پدر و مادر کردن مى باشد).(2)
آخرین نظرات