ثقلین

تقلب در امتحانات با توجه به این که طرف مقابل راضی باشد، چه حکمی دارد؟

پاسخ اجمالی
ظاهراً در حرمت تقلب میان فقها اختلافی نیست، آن چنان که کتاب «رساله ی دانشجویی» در پاسخ به این سؤال که حکم تقلب در امتحان چیست؟ از قول همه ی مراجع عدم جواز را به عنوان پاسخ نقل می کند.[1]

همچنین در این کتاب در پاسخ به این سؤال که اگر طرف مقابل راضی به تقلب از روی نوشته اش باشد حکمش چیست، این گونه آمده است: «همه ی مراجع: رضایت شخص مقابل هیچ تأثیری در حکم ندارد»؛[2]یعنی حکم تقلب که همان حرمت است با رضایت طرف مقابل جایز نمی گردد.

در همین رابطه سؤال دیگری از دفتر برخی مراجع صورت گرفته است که به همراه پاسخ تقدیم می شود:

«سؤال: اگر دانش آموز یا دانشجویی در امتحانات با تقلب نمره ی قبولی کسب کند و به مرحله ی بالاتر برود و از مزایای آن استفاده کند، حکم استفاده از این مزایا چیست؟

حضرت آیت الله خامنه ای: تقلب حرام است، ولی اگر تخصص و مهارت لازم را برای کاری که برای آن استخدام شده دارد و مقررات استخدام رعایت شده، استخدام و دریافت حقوق اشکال ندارد.

حضرت آیت الله فاضل لنکرانی: مشکل است، شرعاً نمی تواند از این مزایا استفاده کند.

حضرت آیت الله بهجت: باید جبران کند آن درس را.

حضرت آیت الله تبریزی: تقلب دروغ عملی است و جایز نیست و اگر کسی این کار را کرد و متصدی کاری شد که خبرویت نمی خواهد و مانند دیگران کار کرد، مانعی ندارد و در صورتی که آن کار خبرویت می خواهد و شخص مذکور خبرویت آن را ندارد، تصدی آن جایز نیست.

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی: تقلب در هر امری جایز نیست.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی: در صورتی که در یکی دو ماده ی درسی تقلب کرده باشد، هرچند کار خلاف کرده، ولی مدرک گرفته شده و ادامه ی تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد.

حضرت آیت الله سیستانی: استفاده ی او اشکال ندارد، گرچه عمل او (تقلب) جایز نیست».[3]

لازم به توضیح است که این مسئله (انجام تقلب) مبتنی بر چند کار خلاف است:

1. تقلب مخالفت با قانون امتحانات است و مخالفت با قانون جایز نیست.

2. مبتنی بر دروغ است، چون دانش آموز یا دانشجو و… هنگام تحویل برگه آن را به نام خود تحویل می دهد و ظاهراً باید معلومات خودش باشد، در حالی که چنین نیست.

3. رضایت طرف مقابل نه تنها اعتبار ندارد، بلکه بسا شریک در جرم محسوب شود.

4. حق شخص دیگری ضایع شده.
[1] رساله ی دانشجویی، مسئله ی 539.

[2] همان، سؤال 543.

[3] مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 3، ص 211.

 منبع: http://www.islamquest.net

اهمیت برنامه ریزی در موفقیت تحصیلی

در طول روز وقت زیادی برای تفریح، تمدد اعصاب، وقت کشتن! و همچنین برای مطالعه وجود دارد. اگر برنامه ای منظم نداشته باشید که وقت خود را با آن تنظیم کنید، وقت زیادی را تلف خواهید کرد. به این معنی که تا اولین روز سال یا ترم تحصیلی هیچگونه درس یا تکلیفی در پیش ندارید و اگر از همان روز اول برنامه ای مرتب و منظم نداشته باشید، روز به روز تکالیف درسی به روی هم انباشته شده هر چه بیشتر تعلل کنید تکلیف بیشتری جمع می شود. و هر چه تکالیف بر روی هم جمع شود، رغبت شروع به کار در شما کمتر خواهد شد. هر چه بیشتر برای شروع به کار طول بدهید، باز تکالیف بیشتری در پیش روی خواهد داشت. ولی اگر با داشتن برنامه ای درست، تکالیف مربوط به هر درس را قبل از شروع کلاس بعدی انجام داده و دروس داده شده را همان شب حاضر کنید، روز دوم سال یا ترم تحصیلی را با خیال راحت و بدون دغدغه ی خاطر شروع کرده، با جرات و اعتماد به نفس بیشتری در سر کلاس درس حاضر شده، درسهای بعدی را بهتر خواهید فهمید و در پایان هفته اول بار و تکلیفی در پیش شما باقی نمانده، در پایان ماه، ثلث و سال نیز به همین ترتیب و نهایتا در شبهای امتحان بدون احتیاج به شب زنده داری، نگرانی و دلهره با خیال راحت استراحت کرده و روز بعد در انجام امتحانات موفق تر خواهید بود. پس عاقلانه است که برنامه ای برای مطالعه و انجام تکالیف برای خود طرح کنید. برنامه ای را که برای خود طرح می کنید بستگی خواهد داشت به برنامه کلاس درس مدرسه یا دانشگاه، فعالیتها و کار خارج و ساعات خورد و خواب شما. برنامه ای را تنظیم کنید که خیلی ایده آل نباشد و با واقعیت زندگی شما تطبیق داشته باشد. یعنی برای شرایط موجود شما عملی باشد، با سایر فعالیتها و محظورات شما هم آهنگ باشد و بر اساس احتیاجات شخصی و درسهای مربوط به خودتان طرح ریزی شده باشد. البته مهم تر از همه اینها این است که سعی کنید طبق آن برنامه عمل کنید.
منبع: کتاب مهارتهای مطالعه –دکتر بهرام طوسیhttp://www.aehighschool.com

تاثير كلمات در تكوين

برخي بر اين باورند كه كلمات كه از اموري غير تكويني است تاثيري در امور تكويني به جا نمي گذارد.
به اين معنا كه نمي توان براي كلماتي كه به قول برخي باد هواست تاثير در امور مادي و خارجي قايل شد و اين كه گفته مي شود كه هر كلمه اي مي تواند در چيزهاي مادي چون درخت و سنگ تاثير گذار باشد امري موهوم و خرافي است.
هر چند كه تحقيقات و پژوهش هاي ميداني تاثيرات كلمات را بر گياهان و جانوران به اثبات رسانده و دانسته شده است كه چگونه رشد بوته و گياهي با كلمات و يا انرژي كه از شخص ساطع مي شود كم و يا زياد مي شود و اين كه كلمات عاشقانه و محبت آميز و يا تندخويي و خشونت مي تواند در رشد گياهان و يا تغيير رفتاري جانوران موثر باشد.
اما در گذشته و حتي در حال حاضر برخي هنوز منكر كلمات و واژگان در حوزه امور تكويني و خارجي هستند. از جمله بسياري از افراد در باره خواندن صيغه عقد و كلمات آن پرسش هاي مطرح مي سازند و يا در باره تكرار برخي از اسماي الهي و تاثير آن پرسش هاي دارند.
استاد علامه حسن زاده آملي حكايت مي كرد كه در روزهاي آغاز انقلاب اسلامي كه گروه هاي مختلفي فكر ي و مكتبي در ايران هر كسي انديشه و تفكري را تبليغ و از آن دفاع مي كرد، روزي در مجلس عقدي نشسته بود كه فردي تحصيل كرده دانشگاهي نيز در آن مجلس حضور داشت. سخن از عقد و خواندن صيغه آن پيش آمد. آن شخص دانشگاهي كه آدمي متشخص بود در جلسه گفت كه اين ها همه حرف است و اين كار اگر سنت و آداب و رسوم اجتماعي نبود مي بايست جمع شود؛ زيرا صيغه و كلمات اثري ندارد و چيزي جز باد هوا نيست.
استاد مي فرمود من اين صحبت ها را گوش مي دادم تا اين كه مدتي گذشت و عقدي خوانده شد و هر كسي مشغول كاري شد. ناگهان به دانشگاهي رو كرده و او را به جملات و كلماتي سرزنش كردم به طوري كه همه مي شنيدند. دانشگاهي كه به نظر مي رسد پيرو مكتب كمونيست بود هنگامي كه در جمع خود را مورد سرزنش و نكوهش ديد خجالت زده و شرمگين شد و رنگ از چهره اش پريد و هاج و واج مانده بوده كه چرا و به چه دليلي سرزنش مي شود؟
استاد مي فرمود: رو به او كردم و گفتم : چرا رنگ از چهره ات پريده است ؟ چه اتفاقي افتاده كه اين گونه متغير شده ايد؟ كاري كه نشد ؟ تنها باد هوا بود ؟ باد هوا چه تاثيري دارد كه شما را اين گونه متغير كرده است؟
دانشگاهي سكوت كرد و دم بر نياورد و فهميد كه براي هر چيزي در كائنات اثر و تاثيري است و اين گونه نيست كه كلمات در هستي هيچ تاثير نگذارند و جهان تكوين از جهان كلمات و يا امور غير تكويني تاثير نپذيرد.

http://alame-hasanzade.blogfa.com

سخنان حجت الاسلام محمدرضا برادران استاد حوزه علمیه قم در مورد برنامه ریزی تحصیلی :

 آثار، پیامدها، کارکردهای و ضرورت برنامه ریزی، اصول و مبانی برنامه ریزی، شیوه‌های برنامه ریزی از جمله مباحثی است که باید پیرامون آن صحبت کنیم؛ البته اگر کسانی که می‌خواهند بحث را دقیق‌تر ارائه دهند باید به ضرورت‌های برنامه ریزی به صورت جداگانه بپردازند.

این مبلغ حوزوی در پاسخ به این پرسش که چرا با این که بارها برنامه ریزی می‌کنیم موفق به اجرای آن نمی‌شویم؟ ابراز داشت: در روایت داریم هنگامی که انسان تصمیم می‌گیرد عمل خوبی انجام دهد شیطان او را رصد می‌کند و مراقبت ویژه‌ای نسبت به او دارد تا زمینش بزند؛ اگر کسی مراقبت نکند حاصل برنامه ریزی‌اش یأس از خود می‌شود.

* شیطان تلاش می‌کند که انسان با اولین ناکامی از خود نا امید شود

حجت الاسلام برادران افزود: مثلا کسی تصمیم می‌گیرد نماز شب بخواند اما نماز صبح‌اش قضا می‌شود، با خود می‌گوید من اهل این کار نیستم و شیطان نیز همین را می‌خواهد، برخی با این القائات به این نتیجه می‌رسند که اراده قوی و پشتکار ندارند؛ اگر به این نکته توجه داشته باشیم حداقل ثمره‌اش این است که در مواجهه با ناکامی‌ها بلافاصله از صحنه خارج نمی‌شویم.

وی با اشاره به نتیجه بررسی خود پیرامون تأثیر اراده در برنامه‌ریزی از منظر معصومین(ع) گفت: از مجموع روایاتی که در این زمینه وجود دارد برمی‌آید که اراده خوب می‌تواند برنامه قوی به بار آورد و با برنامه ریزی قوی می توان اراده را تقویت کرد؛ این تأثیر دو طرفه است؛ یعنی اگر کسی در انجام امور خود اهل تدبیر باشد کمتر دچار شکست می‌شود.

این کارشناس مسائل دینی ادامه داد: در روایتی خطاب به ابن مسعود آمده است کارهای خود را با علم و عقل انجام بده؛ شهید مطهری در بیان تفاوت میان علم و عقل آورده که«علم خوراک عقل است» یعنی همان گونه معده خالی نمی‌تواند چیزی را هضم کند، عقلی که خالی از دانش باشد هم نمی‌تواند تفکر کند.

حجت الاسلام برادران با بیان این که باید علم و آگاهی را توأم کسب کرد، گفت: برخی آگاهی دارند اما در مورد آن فکر و تجزیه و تحلیل نمی‌کنند، از سوی دیگر برخی قدرت تجزیه و تحلیل دارند اما به دنبال آگاهی نمی‌روند هر دوی اینها غلط است.

وی با اشاره به آیه«وَلَا تَکُونُوا کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنکَاثًا»اظهار داشت: خداوند می‌فرماید مانند آن پیر زن بنی‌اسرائیلی نباشید که تا ظهر مشغول بافندگی بود و عصر که می‌شد هرچه را بافته بود می‌شکافت؛ کسانی که امروز خیابانی را آسفالت می‌کنند و فردا دوباره می‌کنند کمتر از آن پیر زن نیستند، بلکه شاید بدتر هم باشند چراکه اینها با پول بیت المال چنین می‌کنند.

* کسانی که در ادامه دادن اهداف خود دچار تردید می‌شوند اهل فکر و برنامه‌ریزی نیستند

حجت الاسلام برادران در تبیین مثال‌های دیگری گفت: کسانی‌هستند که چندین سال عمر خود را گذاشته‌اند و درس خوانده‌اند بعد می‌گویند اگر فلان جا مشغول می‌شدم بهتر بود، برخی طلبه‌ها هستند به محض این که مرکز آموزشی یا رشته جدیدی می‌بینند می‌خواهند تغییر مسیر بدهند؛ اغلب کسانی که در ادامه دادن هدف خود دچار تردید می‌شوند اهل فکر و برنامه‌ریزی نیستند.

وی افزود: بسیاری از مؤسسات و مراکز علمی طلبه کشت می‌کنند اما دانشجو سبز می‌شود؛ برخی اداره‌ها و سازمان‌های عریض و طویل نیز با هدف خاصی تأسیس می‌شوند اما سر از جاهای دیگر در می‌آورند.

استاد حوزه علمیه در تشریح ضرورت‌ و اهمیت برنامه ریزی گفت: اگر انسان اهل برنامه ریزی باشد دوباره کاری نمی‌کند؛‌ در روایت داریم اگر پیش از هر کاری تدبیر کنید از پشیمانی ایمن می‌شوید.

* نباید در برنامه ریزی دچار افراط و تفریط شد

حجت الاسلام برادران با اشاره به این که برخی در برنامه ریزی خود دچار افراط و تفریط می‌شوند، بیان داشت: امام علی(ع) می فرمایند برای تجزیه و تحلیل و هضم کردن یک مطلب اندازه وجود دارد و اگر بیش از آن وارد مسأله شوید نشانه ترس است یا به زبان امروز این فرد دچار وسواس فکری شده است.

وی یا تأکید بر این که باید مراقب باشیم دچار وسواس فکری نشویم، گفت: انسان نباید در انجام امور به ترس مبتلا شود؛ میزان تجزیه و تحلیل به کاری که می‌خواهیم انجام دهیم بستگی دارد؛ گاهی مشاهده می‌شود در یک موضوعی که بسیار ساده است فرد با افراد متعددی مشورت می‌کند اما باز می‌ترسد تصمیم بگیرد، این فرد دچار وسواس فکری شده‌است.

این کارشناس مسائل مذهبی در تعریف وسواس فکری تصریح کرد: روانشناسان می‌گویند مغز انسان قدرت انتقال از یک موضوع به موضوع دیگر دارد و در حال جولان است؛ سرعت این انقلاب و تحول در مغز در هر سنی یک اندازه نرمالی دارد، اگر مغز کسی در یکسری از موضوعات گیر کرده، آن را رها نکند و بیش از حد حساس شود می‌گویند وسواس فکری دارد و باید درمان شود.

ادامه »

چرا باید به برنامه ریزی بها دهیم؟

زیرا بسیاری از بحران ها، موارد اضطراری و مواردی که سخت قابل کنترل اند، همیشه وجود دارند و یک انسان باید بتواند با برنامه ریزی صحیح از عهده ی کارهای قابل کنترل بربیاید تا زمان بیشتری را برای مواردی که سخت قابل کنترل اند صرف نماید. برنامه ریزی به دسته بندی صحیح دغدغه های ذهنی و مواجهه با آن ها کمک میکند.

یکی از دغدغه های انسان‌ها به ویژه مدیران و کارآفرینان زمان‌بندی و برنامه‌ریزی صحیح است. مدیری را در نظر بگیرید که به دلیل مشغله‌ی فراوان، قرار‎های ملاقات و یا تلفن‌های کاری متعددی را در برنامه کاری خود دارد و همیشه اتفاقات غیر منتظره مثل یک قرار ملاقات ناگهانی یا یک جلسه اضطراری در کمین مدیران است. یک مدیر برای آنکه بتواند در سمت خود به موفقیت دست یابد باید برنامه‌ریزی دقیقی برای امور روزانه، هفتگی و حتی ماهانه خود داشته باشد تا خودش را در برابر بی‌برنامگی ها در امان بدارد.

در این مقاله با استفاده از ۶ تکنیک، روش برنامه ریزی صحیح را بررسی می‌نماییم تا بتوانیم امور زندگی و کاری خود را با دقت و برنامه‌ی صحیح به سمت موفقیت نیل دهیم.

۱- اهدافتان را واقعی و دست‌یافتنی انتخاب کنید و بر اهدافتان تمرکز کنید

اهداف شما مانند چراغی است که مسیر تاریک روبرویتان را روشن میکند تا در رسیدن به آنچه میخواهید موفق گردید. اطمینان حاصل کنید که اهدافتان دست یافتنی و دور از دسترس نیست. همیشه  اهدافتان را در جلوی رویتان تصور کنید تا فراموششان نکنید و بر روی آنها تمرکز کنید.

۲- یک تقویم داشته باشید و از آن نگهداری کنید، همیشه!

مهم نیست یک تقویم قدیمی رومیزی داشته باشید یا یه یک سر‌رسید ساده یا یک اپلیکیشن تقویم که با همه‌ی دیوایس‌های شما همگام(sync) شده باشد، مهم این است که از تقویمتان مداوما استفاده کنید.

۳- اولویت‌های خود را در ابتدای روز مشخص کنید

در ابتدای هر روز کاری ۲۰ دقیقه را به اولویت بندی کارهای خود اختصاص دهید. این زمان را فقط برای خودتان و تنها خودتان قرار دهید؛ تلفن هایتان را روی منشی تلفنی دایورت کنید، میل‌باکس خود را ببندید و به طور کلی تمام مشغله ها و برنامه هایتان را فراموش کنید. مهمترین برنامه‌ی شما در حال حاضر اولویت بندی است. اگر فکر میکنید این ۲۰ دقیقه را نمیتوانید برای خود در ابتدای صبح فراهم کنید، هر روز یک قرار ملاقات ۲۰ دقیقه ای با خودتان در محل تقویمتان تنظیم کنید!

ادامه »

مباحثه طلبگی، آداب و شیوه ها

مباحثه در حوزه پا به پای مطالعه مهم است و لازم است بعد از هر درس، حتما آن را مباحثه کنید.
اگر شما کاربر گرامی از آن دسته از طلابی هستید که تازه وارد حوزه شدید و مدتی زیادی از تحصیل شما نمی گذرد، قطعا نام (مباحثه) را شنیده اید. علاوه بر این به احتمال زیاد تا به حال چند جلسه مباحثه را هم پشت سر گذاشته اید.

اگر هنوز مفهوم مباحثه برای شما نامانوس است و یا با شیوه های آن آشنایی ندارید، حتما این مقاله را مطالعه کنید.

اساتید بیشتر درباره اهمیت مباحثه صحبت می کنند و تاکید می کنند طلاب و مخصوصا طلاب جوان حتما مباحثه کنند. اگرچه متاسفانه این سنت حسنه در حوزه کمی رو به سردی گراییده ولی جایگاه و نقش بسیار مهمی در یادگیری مسائل استاد ایفا می کند.

مباحثه در حوزه پا به پای مطالعه مهم است و لازم است بعد از هر درس، حتما آن را مباحثه کنید. در این نوشتار شما را با شیوه های مباحثه آشنا می کنیم.

شیوه های مباحثه
مباحثه به چند روش صورت می گیرد که عبارتند از:

1- روش روخوانی: در این روش یک نفر از روی نوشته خود می خواند و دیگری گوش می دهد این نحوه مباحثه گر چه برای تبادل بعضی از اطلاعات علمی مناسب است اما برای دروس علمی حوزه چندان مناسب نیست و مورد توجه و استقبال حوزویان نیز نمی باشد بسیاری از فواید و ویژگیهای مباحثه نیز در این روش جایگاهی ندارد.

2- روش تقریر: در این روش یک نفر مطالب استاد و کتاب را که قبلا مطالعه کرده بدون نوشته برای طرف دیگر تقریر می کند و به سؤالهای او هم پاسخ می دهد. طرف مقابل نیز سعی دارد به گفته ها و ادعاهای او اشکال کند و مطالب را به صورت مستدل و علمی از وی بخواهد. این امور موجب پیدایش بسیاری از فواید مباحثه و ویژگیهای خاص آن است به همین جهت بسیاری از مباحثه های دو یا سه نفری حوزویان از این نوع است.

3- روش نقد و بررسی: در این روش افراد بعد از نقل کلمات استاد آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده و بعد از مراجعه به منابع دیگر به تفکر و تامل پیرامون آن می پرداند. این روش برای متعلمین دروس خارج موجب تقویت قوه استنباط می شود.

4- روش تحقیقی جمعی: در این روش چند نفر یک موضوع را انتخاب و مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند آنگاه در یک جلسه علمی یافته های خود را با دیگران در میان می گذارند و نظرات همدیگر را جرح و تعدیل می کنند و از نظرات خود دفاع می کنند تا به واقع و حقیقت مطلب برسند. این روش بیشتر در بین صاحبان فضل و علم و کسانی که در زمینه موضوعی خاص به صورت تخصصی کسب علم می کنند، متعارف است. (1)

ادامه »

برخي از شيوه‌هاي موثر مطالعه و يادگيري

1- تغيير متناوب مکان مطالعه و درس خواندن:

اگرچه بسياري از دانشجويان به مطالعه در کتابخانه شديدا معتقد هستند، اما دانشمندان علم ادراک بر اين باورند تغيير متناوب محيط مطالعه براي يادگيري بسيار موثر است. چرا که حافظه انسان بر اساس موقعيت و مکان شکل مي‌گيرد در نتيجه تغيير محيط مطالعه، ميزان به خاطر سپردن چيزهايي که ياد گرفته‌ايد را افزايش خواهد داد.

2- مطالعه و انجام تکاليف گروهي:

هيچ وقت قدرت همکلاسان و هم گروه هاي خود را دستکم نگيريد. به ويژه وقتي که بر روي يک مسئله دشوار کار مي‌کنيد. تقسيم مسووليت يکي از راه‌هاي موثر جهت فائق آمدن بر مشکلات و کاهش حجم کاري و درسي مي‌باشد و به شما اطمينان مي‌دهد که درس را بهتر بفهميد. اين فعاليت گروهي ممکن است حتي منجر به پيدا کردن يک دوست جديد شود.

3- استفاده از فلش کارت‌ها :

بعضي وقت‌ها بهترين شيوه، همان شيوه‌اي است که هميشه از آن استفاده مي‌شود. درست است که کارت‌هاي فلش قديمي هستند اما هنوز وسايل خوب و قابل اتکايي هستند. نوشتن نکته‌ها، تعاريف و توضيحات بيش از يک بار، به نقش بستن اطلاعات در حافظه کمک مي‌کنند. ضمن اينکه اين کارت‌ها يک وسيله بسيار عالي جهت يادآوري و تداعي تعريف‌ها مي‌باشند.

4- امتحان دادن:

هر چقدر هم که  امتحان را دوست نداشته باشيد اما مطالعات نشان مي‌دهد يک ارزشيابي جدي مانند امتحان نه تنها مؤيد ميزان دانش دانشجويان است بلکه مي‌تواند کيفيت و ارزش علمي دانشجويان را نيز افزايش دهد. آزمون‌هاي متناوب به يادگيري دوباره و به خاطر آوردن اطلاعات ما کمک مي‌کند، ضمن اينکه در هنگام آماده شدن براي امتحانات نهايي تازه به ارزش و عملکرد امتحانات طول ترم پي مي‌بريم.

5- خوابيدن

يک ذهن خسته، ذهني کند است. پس به اندازه کافي بخوابيد و شاهد افزايش معدل درسي خود باشيد.

ادامه »