ثقلین

براستی چرا برخي نسبت به اشخاص، محبت دارند و با آنها مأنوس مي‌شوند، اما براي كسب محبت به خداوند نمي‌كوشند و در صدد انس يافتن به او برنمي‌آيند؟ نشانة آنكه عده‌اي انسي با خداوند ندارند، اين است كه با بي‌ميلي چند دقيقه از وقتشان را صرف خواندن نماز مي‌كنند؛ نماز و گفت‌وگوي با خدا را بار سنگيني بر دوششان مي‌دانند و مي‌خواهند هرچه زودتر آن را از دوششان بردارند. خداوند در اشاره به كراهت و سنگيني انجام نماز براي افرادي با ايماني ضعيف‌ و سست‌عنصر مي‌فرمايد: وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاّ عَلَى الْخَاشِعِين(1)؛ «و به شكيبايي و نماز [از خداوند] ياري خواهيد و اين [كار] هرآينه گران و دشوار است، مگر بر فروتنان خداترس».

حتي برخي كه اهل شركت در نماز جماعت هستند، سراغ امام جماعتي مي‌روند كه نماز را سريع بخواند؛ در نماز به انجام واجبات بسنده مي‌كنند و سريع آن را به اتمام مي‌رسانند تا به ساير كارهايشان بپردازند. ما وقتي به خود و آنچه در پيرامونمان هست مي‌نگريم، درمي‌يابيم افزون بر آنكه در درون ما جاذبه‌اي به عبادت و انس يافتن با خدا وجود ندارد، موانع فراواني نيز سر راه توجه ما به او وجود دارند و انواع اشتغالات و سرگرمي‌ها ما را از عبادت و انس با او بازمي‌دارند؛ براي نمونه، وقتي در خانه به سر مي‌بريم، فوراً سراغ تلويزيون مي‌رويم و به مشاهدة فيلم‌ها و برنامه‌هاي سرگرم‌كننده‌اي كه از كانال‌هاي گوناگون آن پخش مي‌شود مي ‌پردازيم و سرگرم شدن به آن برنامه‌ها، توفيق خواندن دو ركعت نماز با حضور قلب و حتي خواندن يك صفحه قرآن و تدبر در آن را از ما مي‌گيرد. حتي گاهي براي اين اشتغالات رهزن و بازدارنده از انس يافتن به عبادت و خدا، توجيه شرعي نيز مي‌تراشيم!

چه كنيم تا به اولياي خدا كه لحظه‌اي از ياد خدا و انس با او غافل نمي‌شوند، اندك شباهتي پيدا كنيم و اگر نمي‌توانيم همة فرصت‌هايمان را صرف انس با خداوند كنيم و دلمان را يك‌پارچه غرق محبت او سازيم، دست‌كم اندكي از لذت محبت وي را بچشيم و در شبانه‌روز چند دقيقه با او انس پيدا كنيم؟ در يكي از جلسات گذشته اين سؤال مطرح شد و در پاسخ آن گفته شد كه انسان هرچه بيشتر دربارة خوبي‌هاي ديگران و ازجمله نعمت‌ها و خوبي‌هايي كه خداوند در حقش روا داشته است بينديشد، بيشتر محبت ديگران و محبت خداوند به دلش راه مي‌يابد. ازاين‌رو، در حديث قدسي آمده است كه خداوند به حضرت داوود(عليه السلام) فرمود:

أحِبَّني وَحَبِّبْني إلَي خَلْقي قَالَ: يا رَبِّ، نَعَمْ أنَا اُحِبُّكَ فَكَيفَ أحَبِّبُكَ إلي خَلْقكَ؟ قَالَ: أُ ذْكُرْ أيَادِيَّ عِنْدَهُم فَإِنَّكَ إذَا ذَكَرْتَ ذلكَ لَهمْ أحَبُّونِي؛(2) «مرا دوست بدار و نزد خلقم محبوب گردان. حضرت داوود فرمود: پروردگارا، آري من تو را دوست دارم، اما چگونه تو را محبوب خلق گردانم؟‌ خداوند فرمود: نعمت‌هايم را براي آنان ذكر كن كه اگر تو نعمت‌هايم را براي آنان ذكر كني، مرا دوست خواهند داشت».

انسان فطرتاً كسي را كه به او خدمت و خوبي كند، دوست مي‌دارد. درنتيجه هرچه بيشتر به نعمت‌هاي خداوند توجه يابد و به ارزش آنها واقف شود، محبتش به خداوند بيشتر مي‌گردد.‌ در مقابل هرچه از توجه او به نعمت‌هاي خدا كاسته شود و به اهميت آن نعمت‌ها واقف نگردد، به همان اندازه از محبتش به خداوند كم مي‌شود. گرچه زمينه و ظرفيت صفات و حالات عاطفي در افراد متفاوت است،‌ نمي‌توان انسان سالمي را يافت كه قدردان خدمت ديگران نباشد. نعمت‌هايي كه خداوند در اختيار هركس قرار داده است، ميل به بي‌نهايت دارد؛ چه رسد به نعمت‌هايي كه به همة انسان‌ها عنايت فرموده است. با اين وصف اگر انسان دربارة نعمت‌هاي بي‌شماري كه خداوند به او عنايت كرده بينديشد، آيا بر محبتش به او افزوده نمي‌شود؟ البته پرواضح است كه نعمت‌هاي خدا منحصر به نعمت‌هاي مادي و ظاهري نيست و شامل نعمت‌هاي معنوي نيز مي‌شود كه اهميت و ارزششان به‌مراتب از نعمت‌هاي مادي و محسوس بيشتر است؛ نظير نعمت تأخير كيفر اعمال، دادن فرصت جبران كوتاهي‌ها، برداشتن كيفر اعمال با توبه و نيز وسايلي كه خداوند براي جذب انسان‌ها به‌سويِ خويش در اختيار آنها نهاده است؛ همچنين تدبيرهايي كه خداوند براي دور ساختن شيطان از انسان‌ها و رهايي آنها از عوامل فساد و سوق دادنشان به سمت نور هدايت در نظر گرفته است.

نكته‌: اينكه انسان با صرف وقت و انديشيدن دربارة نعمت‌هاي خدا، با استفاده از ديگران و در حد استعداد و ظرفيت فكري‌اش، به بخشي از نعمت‌هاي خدا پي مي‌برد و درنتيجه حالت محبت به او در دلش پديد مي‌آيد،‌ اما وقتي كه مشغول كسب و كار و امور زندگي مي‌شود، نعمت‌هاي خدا را فراموش مي‌كند و درنتيجه محبت به او را نيز از كف مي‌دهد. اين ازآن‌روست كه تنها معرفت و توجه به نعمت‌هاي خداوند در پيدايشو استقرار محبت به او كافي نيست. در محبت‌هاي عادي نيز چنين است. وقتي انسان پي‌ مي‌برد كه كسي داراي صفت نيكويي است يا به او خوبي كرده است، او را دوست مي‌دارد؛ اما پس از مدتي اين محبت و دوستي فراموش مي‌شود.

دوست داشتن، احساسي گذرا نيست، بلكه حالت عاطفي ثابتي است و با خوش ‌آمدن كه مقطعي و گذراست، تفاوت دارد. وقتي انسان كسي را دوست داشت، در برابرش اظهار كوچكي مي‌كند و اگر مدتي او را نبيند، دل‌تنگ مي‌شود. براي پيدايش چنين محبتي، افزون بر معرفت و توجه به نعمت‌هاي خدا، بايد آن توجه، استمرار نيز داشته باشد. اگر انسان پي‌درپي توجهش را به نعمت‌هايي كه منشأ محبت به خداوند هستند معطوف سازد، محبت او در دلش پايدار و ثابت مي‌ماند. اما اگر پس از توجه به نعمت‌هاي خداوند، از آنها غافل شد، تنها حالت گذرايي از دوستي خدا در او پديد آمده، از محبت ثابت به خداوند و آثار ماندگار آن بهره‌اي ندارد. پس براي حصول محبت به خداوند، بايد افزون بر دانستن نعمت‌هاي او، توجه مستمر به آن نعمت‌ها را نيز به وجود آورد و همواره به ياد خدا و نعمت‌هاي او بود. شايد بشود اين مطلب را از سخن خداوند در قرآن كريم نيز استفاده كرد؛ آنجا كه فرموده است: فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أوْ أشَدَّ ذِكْرًا؛(3) «و چون مناسك حج را گزارديد، خداي را ياد كنيد؛ آن‌گونه كه پدرانتان را ياد مي‌‌كنيد، يا بيش از آن».

عرب‌هاي جاهلي پس از انجام حج، چند روزي در «منا» مي‌ماندند و با خواندن نثر و شعر به پدرانشان افتخار مي‌كردند. خداوند در برابر اين سنّت جاهلي به مسلمانان دستور مي‌دهد كه بعد از فراغت از حج به ذكر او مشغول شوند. از آية شريفه برمي‌آيد چنان‌كه انسان در قبال حقي كه پدر بر او دارد بدو محبت مي‌ورزد و همواره به ياداوست، بايد به‌دليل نعمت‌هاي الهي و ازجمله نعمت هدايت كه خداوند بدو ارزاني داشته و نيز به سبب حقي كه خداوند بر او دارد و از هر حقي بالاتر و برتر است، محبتش به او شديدتر باشد.

اگر انسان بخواهد به خداوند محبت داشته باشد و اين محبت بر محبت به غير او غلبه يابد، بايد پيوسته به ياد خدا و نعمت‌هايش باشد و فكر و ذهن خود را بر ياد خداوند و توجه به او متمركز گرداند. در غير اين صورت، به‌مرور، محبت به غيرخدا بر محبت به خداوند غلبه مي‌يابد و آن‌چنان محبت به خدا كم‌رنگ و بي‌فروغ مي‌شود و هواهاي نفساني بر انسان غلبه مي‌يابند و گرايش به شيطان جاي‌گزين محبت به خدا مي‌شود كه انسان از ياد او لذت نمي‌برد؛ نماز و عبادت برايش جاذبه‌اي ندارد، و علاقه‌اي به زيارت بارگاه رسول خدامَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ…؛(4) «خدا براي هيچ مردي دو دل در درون او ننهاده است…» تا با يكي خداوند را محبوب و معبود خود قرار دهد و با ديگري معبود و محبوب ديگري را برگزيند.

روان‌شناسان گفته‌اند انسان در آنِ واحد مي‌تواند به چند چيز توجه كند و برخي از آنان گفته‌اند در آنِ واحد توجه انسان مي‌تواند به هشت چيز معطوف شود. طبيعي است كه با افزايش متعلق توجه انسان، از شدت و كيفيت توجه به هريك از متعلقات كاسته مي‌شود و در مقابل، هرچه متعلق توجه كمتر باشد، توجه انسان تشديد مي‌گردد و اگر همة توجه او بر يك چيز متمركز شود، داراي شدت بيشتر و اثر و نتيجة مضاعف خواهد بود. حال اگر انسان پس از معرفت نعمت‌هاي خدا و استمرار در توجه به آن نعمت‌ها، تمركز بر توجه به خدا و نعمت‌‌هايش را به آن معرفت ضميمه كند و بكوشد به غير او توجه نداشته باشد، براي نمونه در نماز حضور قلب داشته باشد و توجهش بر عبادت خداوند متمركز شود و با كوشش از پراكنده‌نگري و مرور هوس‌ها و خواسته‌هاي غيرالهي در ذهنش خودداري كند، آن توجه، اثر فراواني در جذب او به خداوند و ايجاد محبت خالص به آن معبود بي‌همتا دارد.

پی نوشت:

1. . بقره (2)، 45.

2.. محمدباقر مجلسي، بحار الانوار ، ج14، باب 3، ص38، ح16.

3. بقره (2)، 200.

4. احزاب (33)، 4.

منبع:پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مصباح یزدی

از این پس هرکه مرا دوست بدارد، ادای تو را درآورده! هرکه به من مهر بورزد، تقلید تو را کرده است. تو تنها شکل شایسته دوست داشتنی. یگانه شیوه عاشق بودنی. مرا تنها به گونه تو می توان دوست داشت و تو را تنها به شیوه من می شود دل بست. تنها تویی که شایان مهر ورزیدن بی چشم داشت به انسانی و هیچ کس نمی تواند چون تو بی دریغ و بی ادعا مهربانی کند.

هیچ کس چون تو با من همدلی نکرده است. هیچ کس مانند تو مرا به نوازش نگرفته است. هیچ کس چون تو اندوه و انبوه خواهش هایم را درک نکرده است. هیچ کس آغوشش را چون تو با دلتنگی های من در میان نگذاشته است. هیچ کس چون صدای تو مرا نمی خواند؛ صدایی که نامم را آن گونه زیبا بر زبان می آورد که هر بار عاشق نام خود می شوم. هیچ کس چون دست های آگاه تو مرا از خواب غفلت بیدار نکرده است؛ آن گونه که تک تک سلول های خفته ام بیدار شوند و در کوچه های زندگی، تمام حضور خویش را فریاد کنم. نمی دانم دعای کدامین پیامبر به شکل ظهور تو، در زمین مستجاب شده که تا ابد بر بالین بی دست و پایی انسان بمانی و بی مهری را از کابوس هایش دور کنی.

تو که خواهش های مرا هنوز بر زبان نیامده، همیشه دانستی و محقق کردی چرا هرگز از دل خویش با من نمی گویی؟ چرا آرزوهایت را با من نجوا نمی کنی؟ از من چیزی بخواه! فرمان بده! اجبار کن! آرزو به دل دارم که دست های ناتوانم برای تو ثمری به بار آورد؛ برای تو که تمام ثمرهای هستی را با انگشتان خستگی ناپذیر خود رقم زده ای. حرف بزن! از من، از غفلت هایم، از ناسپاسی هایم، از بی دانشی و ناصبوری هایم گله کن! از گیسوان به سپیدی رسیده ات با من شکایتی بگو! مرا سرزنش کن که این همه سکوت، این همه خرسندی. این همه بی توقعی، مرا از شرم و اندوه دیوانه خواهد کرد!

 مرا ببخش مادر!

منبع:  سودابه مهیجی/سایت حوزه

چه چیز باعث توفیق یا سلب توفیق از انسان می شود؟

 اهل لغه توفیق را به معنای موافق گردانیدن اسباب می دانند.(1) و در اصطلاح «توفیق» یعنی اینکه خداوند مقدمات وصول به مقصود را برای بنده اش فراهم کند، و «سلب توفیق» از میان بردن آنها است (2) که البته نتیجه اعمال خود انسان‏ها است که این امور را در پى دارد. (3)
برخی مواقع مترادف هدایت و ضلالت معنی می شوند مثلاً منظور از افزودن ضلالت و گمراهى ظالمان و ستمگران در آیه«و لا تزد الظالمین الا ضلالا»، همان سلب توفیق الهى معنی شده است.(4)
جالب اینکه واژه «یُسْر» و «عُسْر» که در سوره لیل آمده است، را برخی از مفسران بزرگ، به زمینه‏ هاى توفیق و آسان شدن راه اطاعت خداو سلب توفیق و پیچیدگى راه طاعت، تفسیرکرده اند.(5)
خداوند در این سوره می فرماید: «فَاَمَّا مَنْ اَعْطى‏ وَ اتَّقى، وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى، فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرى، وَ اَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى، وَ کَذَّبَ بِالْحُسْنى‏، فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرى»؛ (6) (امّا آن کس که [در راه خدا] انفاق کند و پرهیزگارى پیش گیرد، و جزاى نیک [الهى] را تصدیق کند، ما او را در مسیر آسانى قرار مى ‏دهیم، امّا کسى که بخل ورزد و [از این راه] بى نیازى طلبد، و پاداش نیک ]الهى] را انکار کند، بزودى او را در مسیر دشوارى قرار مى ‏دهیم).
در این آیات خداوند برای «توفیق الهی» سه عامل را بیان داشته است که عبارتند از: انفاق، پرهیزگاری و تصدیق جزاهای الهی و همچنین عوامل سلب توفیق را بخل، بی نیازی طلبی از خداو انکار پاداش نیک الهی می داند .
یکی دیگر از واژه هایی که به سلب توفیق معنی شده است واژه «لعن» در دنیاست که اهل لغت آن را به معنى سلب توفیق گرفته اند، ولی در واقع باید گفت سلب توفیق، از مصادیق لعن مى‏ باشد. (7)
گاه مجازاتها که نتیجه گناهان انسان است، به شکل سلب توفیق نمود پیدا می کند چنانکه خداوند متعال در آیه49 سوره مبارکه مائده مى‏ فرماید: «فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ اَنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ اَنْ یُصِیبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَاِنَّ کَثِیراً مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ»؛ (و اگر آنها [از حکم و داورى تو]، روى گردانند، بدان که خداوند مى ‏خواهد آنان را به خاطر پاره ‏اى از گناهانشان مجازات کند و بسیارى از مردم فاسقند). به طور مثال برخى از زوّار خانه خدا علیرغم اینکه سفر اوّل آنهاست از زیارت کعبه مقدّس هیچ لذّتى نمى‏ برند، و این سفر معنوى کمترین تاثیر و تغییرى در آنها ایجاد نمی کند! چرا که گذشته آنها پرونده سیاهى را تشکیل داده که حاصل آن سلب توفیق و قساوت قلب بوده است. (8)
از توفیق در روایات به عنوان «لاقاید کالتوفیق»؛ (بهترین راهبر)، (9) و «اجلٌ ما ینزل من السماء التوفیق»؛ (با ارزشترین چیزی که از آسمان فرو می‌آید)، (10) تعبیر شده است.
در دعاهای فراوانی هم ازخداوند، توفیق طلب شده، مثل «ارزقنی فیها التوفیق لما وفقت له محمد و آل محمد» (11) و یا «وفقنی للّتی هی ازکی ….» (12) و یا «اللهم ارزقنی توفیق الطاعه و بعد المعصیه…» و …
شاید گفته شود چرا این توفیقات شامل حال گروهى مى‏ شود، در حالى که گروه دیگرى از آن محروم مى‏ گردند؟

باید گفت در حقیقت انجام عمل خیر، سبب توفیق الهى مى‏ گردد، و انجام اعمال شرّ، توفیق را از آدمى سلب مى‏ کند. (13)
توفیق و موافق قراردادن همه اسباب و وسایل خارجی تنها از جانب خداوند متعال امکان‌ پذیر است زیرا کسی را چنین نیروی فراگیر و کاملی نیست که بتواند در هر موردی که می‌خواهد همه اسباب و مسایل مادی و معنوی را موافق سازد. (14) در قرآن از زبان حضرت شعیب(علیه السلام) آمده است: «و ما توفیقی الا بالله»؛ (توفیق من تنها از جانب خداوند است). (15)

ادامه »

حضرت زهرا (س)می‌فرمایند: «و سبوغ آلاء اسداها و تمام منن اولاها.

برخی زبان ها از نظر غنای واژه و تركیبات بر زبان های دیگر برتری دارند. زبان عربی در مقایسه با زبان فارسی از لحاظ غنای واژگان از سطح بالایی برخوردار است؛ لذا گاهی در برابر یك كلمه فارسی چند كلمه عربی وجود دارد كه هر یك ویژگی‌های خاصی دارد. در این جا دو واژه تقدیم و نعمت را داریم. در فارسی هم كلمه تقدیم به كار می‌رود كه خود عربی است. به سختی می‌توان در مقابل آن واژه‌ای فارسی پیدا كرد كه الآن مستعمل باشد و همین معنا را افاده كند. در زبان فارسی برای بیان معنای نعمت هم تنها واژه نعمت را داریم كه البته آن هم از زبان عربی عاریه گرفته شده است؛ اما در زبان عربی هم«نعمت»، هم«آلا» و هم «منت» گفته می‌شود كه جمع آنها به ترتیب«نعم»، «آلاء» و«منن» است و تفاوت های ظریفی بین آن ها وجود دارد. نعم به همه نعمت ها و هر چیزی كه ملایم با طبع باشد اطلاق می‌شود و معنای عامی دارد. در مورد آلاء گفته اند: آن نعمتی است كه نیاز متنعم را كاملاً بر طرف می‌كند. قرآن در سوره الرحمن فراوان می‌فرماید: فبای آلاء ربكما تكذبان؛ یا در جای دیگر می‌فرماید: فاذكروا آلاء الله. این ها نعمت هایی است كه در آن ها ویژگی مذكور لحاظ شده است. حضرت در كنار این ها واژه منت را به كار می‌برد. منت و منن در مورد نعمت های خیلی ارزشمند و گران سنگ بكار می‌رود؛ از این رو در قرآن در موارد خاصی كلمه«من» به جای«انعم» به كار رفته است؛ لقد من الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولا: نعمت وجود پیغمبر را با تعبیر«من» بیان می‌فرماید؛ یعنی انعم بنعمه عظیمه ثمینه.
حضرت زهرا(س) اول واژه نعم، سپس واژه آلاء و بعد واژه منن را بكار برده‌اند؛ یعنی واژه‌های بعدی به ترتیب بار معنایی بیشتری دارند. این از مراتب فصاحت كلام است كه وقتی چند واژه مشابه را به كار می‌برند، تدریجاً از ضعیف به قوی سیر كنند. اعطای نعمت هم باز با واژه‌های مختلفی بیان شده است و این نشان می‌دهد كه آن كسی كه این واژه‌ها را به كار گرفته چه تسلطی بر كلام، بر لغات و بر تركیبات داشته است!

و سبوغ آلاء اسداها: این جا از ماده سبوغ استفاده شده است. یعنی خدا را ثنا می‌گویم به واسطه فراوانی نعمت های ویژه‌ای كه ارزانی داشته است. اسبغ علیكم نعمه ؛ یعنی نعمت هاییش را فراوان در اختیار شما گذاشت. و تمام منن اولاها یا والاها«اولی النعمه » یعنی اعطاها. این واژه معانی متعددی دارد كه یكی از معانی اش«كاری را به انجام رساندن» است. در بعضی از نسخه‌ها«والاها» است. والا یعنی در پی آوردن، اگر والاها باشد، می‌توان گفت: نكته ظریفی در آن رعایت شده است و آن این است كه وقتی خدا نعمتی به كسی می‌دهد، به همان مقدار اكتفا نمی كند؛ بلكه به دنبال آن نعمت بزرگ تر و سنگین تری می‌دهد.«جم عن الاحصاء عددها و نای عن الجزاء امدها و تفاوت عن الادراك ابدها؛ این نعمت ها به قدری زیاد است كه شمارش آن ها میسر نیست و زمان و سرآمد این نعمت ها آن قدر گسترده است كه نمی توان برای آن ها جبرانی در نظر گرفت و ابدیت و همیشگی این نعمت ها باعث می‌شود كه از ادراك ما فراتر بروند.»

حضرت زهرا(س) برای نعمت های الهی سه ویژگی ذكر كرده اند:

 یكی از لحاظ كمیت كه می‌فرمایند: عدد آن ها فزون تر از شمارش است.
دوم از لحاظ كیفیت كه می‌فرمایند: پاداش دادن و جبران نیست
 سوم از جهت محدودیت كه می‌فرمایند: نامتناهی است.

نعم الهی؛ غیر قابل شمارش:

جم عن الاحصاء عددها؛ این مسئله كه نعمت های خدا قابل شمارش نیست مطلبی است كه در خود قرآن هم روی آن تاكید شده است؛ «وان تعدوا نعمه الله لاتحصوها؛ اگر بخواهید نعمت های خدا را به شمارش درآورید نخواهید توانست آن ها را بشمارید.» در این كه ما جزئیات نعمت های الهی را نمی‌توانیم بشماریم گمان نمی‌كنم كسی تردیدی داشته باشد؛ ولی فرق است بین این كه به طور اجمال و سربسته بگوییم نمی‌توانیم و بین این كه مقداری بیازماییم و ببینیم چرا نمی‌توان نعمت های خدا را شمرد. آدمی زاد طوری خلق شده كه تصوراتش وقتی در عمل یا احساس روانی اش بیشتر اثر دارد كه جزئیات آن ها را درك و تصور كند. همه ما می‌دانیم كه محبت مادر خیلی افسانه‌ای است و خداوند به مادر محبت فراوانی داده است. یك وقت همین طور اجمالی و سربسته می‌گوییم: محبت مادر خیلی زیاد است و نمی‌توانیم حقش را ادا كنیم كه البته سخن درستی است؛ اما اگر مقداری جزئیات محبت های مادر را در ذهن بیاوریم، آن وقت احساس خضوعی كه باید در مقابل مادر داشته باشیم را بهتر درك می‌كنیم. ببینیم یك شب مادر برای بچه اش چه زحمت هایی می‌كشد. اگر در جمعی چند مادر با چند بچه خوابیده باشند، وقتی یكی از بچه‌ها بیدار می‌شود و گریه می‌كند مادر همان بچه از خواب می‌پرد. اگر ببیند بچه مثلادلش درد می‌كند یا پایش سوخته یا … از جا برمی خیزد و سعی می‌كند تحت هر شرایطی بچه اش را آرام كند. اگر شب طولانی زمستان این بچه تا صبح آرام نشود مادر هم آرام نمی گیرد. از شیردادن، از نوازش كردن، از دلسوزی و مهربانی كردن و… هیچ مضایقه نمی كند. چه كسی حاضر است یك شب تا صبح برای یك بچه این قدر زحمت بكشد. وقتی انسان یكی یكی این ها را تصور كند ارزش زحمت مادر را طور دیگری درك می‌كنیم. مادر چندین سال برای بچه كوچكش این طور دلسوزی می‌كند و زحمت می‌كشد.
به جا آوردن شكر خدا ناشی از یك احساس است. اول انسان احساس می‌كند كه بدهكار است. یكی از احساسات پاك الهی كه خداوند به صورت فطری در وجود انسان قرار داده است این است كه در مقابل كسی كه خدمتی به او می‌كند خودش را بدهكار می‌داند و می‌خواهد به یك نحوی جبران كند؛ اقلاً تشكر زبانی كند. این احساس وقتی در ما درست پیدا می‌شود كه جزئیات نعمت های خدا را درك كنیم. اجمالاً بدانیم خدا به ما سلامتی بدن داده است، كافی نیست. باید با جزئیاتش درك كند كه سلامتی بدن یعنی چه؟ چشم آدم از چند بخش و هر بخش از میلیون‌ها سلول متفاوت تشكیل شده است. اگر یكی از بخش های چشم معیوب شود. مثلاً آب سیاه بیاورد، چه قدر باید زحمت كشید و هزینه داد تا آن را معالجه كرد؟ سایر اعضاء هم همین گونه است. اگر یكی از این استخوان هایی كه خدا در دهان ما برای خرد كردن غذا گذاشته است به نام دندان، بپوسد هر قدر هم انسان هزینه كند دیگر مثل سابق نخواهد شد! حال این ها چه قدر می‌ارزند؟! نمی‌دانیم اینها چه قیمتی دارد! این ها نعمت های موجود است. برای به وجود آمدن هر یك از اینها چه مقدماتی لازم بوده است؟ چه عواملی باید دست به دست هم دهند تا این اندام‌ها به این صورت شكل بگیرند؟ اگر ما فقط به آن چه در بدن خودمان هست فكر كنیم آن وقت خودمان را در مقابل خدا خیلی بدهكار می‌بینیم!
 
فواید تدبر در نعم الهی:

فایده سوم این است كه وقتی آدم این نعمت ها را دید، انگیزه شكر پیدا می‌كند. آدمی كه فطرتش سالم باشد وقتی كسی چیزی به او می‌دهد درصدد قدردانی از او برمی آید. آیا وقتی انسان بفهمد این همه خدا به او نعمت داده در مقام شكر بر نمی‌آید؟!

فایده چهارم این است كه وقتی شكر كرد نعمتش افزایش پیدا می‌كند؛ لئن شكرتم لازیدنكم. و بالاخره این شكر موجب سعادت ابدی او می‌شود. نه تنها در دنیا نعمتش افزایش پیدا می‌كند؛ بلكه خدا از او راضی می‌شود و برای او ثواب می‌نویسد. فضیلت عبادتی كه از روی شكر انجام می‌گیرد، بسیار بیشتراز عبادتی است كه از روی خوف انجام می‌گیرد. امام صادق(ع) بعد از این كه فرمودند: عبادت كنندگان سه دسته اند می‌فرمایند: ولكنی اعبده شكرا له و در یك روایتی حبا له.

ادامه »

شب قدر شب اندازه گیری است. اول خودت یک کاغذ بردار، «بِاِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَانِ الرَّحِیمِ»، چقدر از عمرت رفته؟ خب هفته ای گذشت که خلاف نکنی؟ وضع مالیت چطوری است؟ اگر وضع مالیت خوب است، از پارسال تا حالا چند تا گره را باز کرده ای؟ نکند در گاو صندوق ما سکه های زیادی است و افرادی هستند که در فقر می سوزند. این در قرآن است: «وَالَّذِینَ یَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ» التوبة/34 آنهائی که طلا را قایم می کنند، پنهان می کنند، حالا به قول امروزی‌ها در گاو صندوق می گذارند، یا یک جای دیگر، «ذَهَبَ» یعنی طلا. سکه طلا را گذاشته، پنجاه تا صد تا، کمتر بیشتر، سکه دارد، و افرادی در فقر می سوزند؛ بعد می آید می گوید(بک یا الله بک یا الله) شما باشی چه نمره ای بهش می دهی؟ خودت امشب به خودت نمره بده.

نمازمان با حال است؟ کارهای ما عدالت است؟ آیا آقایان گندمهائی که از نانوا‌ها آرد می خوریم، این گندم‌ها زکاتش داده شده؟ در شکم ما گندم های. . من نمی دانم. چند درصد مردم زکات می دهند؟ خدا ده میلیون به شما داد، دو میلیون خمس دادید؟ خمس واجب است. اجمالا این چیزهائی که واجب است، خمس واجب است، نماز واجب است، کمک به فقرا واجب است، حجاب واجب است، حالا مستحبات هیچی، اما یک مقداری فکر کنیم، تغییراتی بدهیم، شب بیست و یکم است، خدا دوستمان دارد. آخر به خدا چرا؟ چرا خدا گفته نفس بکشی(سبحان الله) است؟ می گوید بیا پهلوی من. بابا در ماه رمضان نفست هم ثواب سبحان الله دارد، خوابت هم عبادت است. یک آیه قرآن خواندی، به اندازه یک ختم قرآن است. یک نفر را افطار بدهی، چنین و چنان است. شب قدر یک کار خیر بکنی، انگار هزار کار خیر کردی. این خدائی که این همه چراغها را، همه چراغها سبز است شما حرکت نمی کنید، من حرکت نمی کنم. البته شما‌ها را نمی گویم، شما که بندگان خدا، بهترین آدم‌ها شما هستید که حالا اینجا نشسته اید. از بهترین آدم‌ها. چون کار روی معدن، آنهم معدن آهن، چون امسال ما توفیق این را داشتیم که گل گهر آمدیم و الان شما جمعتان کارگر هستید، کارگر معدن هم خیلی کارش سخت است. شما لقمه‌تان حلال است، من که می گویم، خطابم اصلا شماها نیست. شماها عزیزید. شما به گردن همه حق دارید. همه ماشین هائی که سوارش می شویم، از همان آهن هائی است که از زحمت شما به اصفهان می رود و به اهواز می رود و ذوب می شود و بعد ساخته می شود و بدنه هواپیما، بدنه. . . یعنی همه ایران مدیون شما هستند. شما را نمی گویم شما عزیزید ولی خوب است که انسان یک مقداری فکر کند که آنوقت این لقمه ای که خمس نداده ایم، زکات نداده ایم، سکه‌ها را به فقرا کمک نکرده ایم، آنوقت این بچه ما چه می شود؟ آیا بچه ما جزء انصار امام زمان می شود؟

http://www.qaraati.ir/

اللهم عجل لولیک الفرج

خدایا کمکم کن که حواسم فقط به تو باشد و بس…..

میخواهم قیمتی شوم…

1- هر ماه نوری دارد و هر روز نوری دارد که مجانی به در خانه آدم میایند. این ما هستیم که باید این نورها را حفظ بکنیم.
شیعیان امیرالمومنین نزد خدا عزیز هستند. اینها اگر بر نمازها مراقبت کنند، مساله والدین، مساله غیبت و حسن خلق و…. را رعایت کنند، این انوار هر روز به در خانه شان می آید.
منتها ما چه می کنیم؟ این انوار را حفظ نمی کنیم. از یکی از بزرگان علما که با آشیخ حسنعلی(نخودکی اصفهانی) محشور بود، پرسیدم ایشان چگونه به این مقام نزد خدا رسیدند؟ آن ولی خدا جواب داد: “ایشان هرچه بدست می آورد نگه می داشت.” ولی ما انوار را ضایع می کنیم. شب بلند می شود نماز شب می خواند، صبح می نشیند غیبت می کند. نور نماز شب رفت. با یک حرف تلخ این نورها از بین می رود.

2- من تعجب می کنم از بعضی ها! یک خانم مومن 20 بار به عمره رفته. بار 21 به او می گویند بیا این پول عمره را بده برای یک دختر یتیم، می گوید: “نه من نمی توانم. دوستان همه دارند می روند عمره. من چطور نروم؟”
حالا به این خانم بگو شما این همه عمره رفتی، مساله اخلاق رو در خانه رعایت می کنی؟ مگر دین خدا مسخره است؟ هر سال عمره می روی یک عیب و بدی را از خودت دور نکردی؟ یا آقا؛ فرقی ندارد. آقا بداخلاق بشود، عبادتش ضایع می شود. خانم بداخلاق بشود، عباداتش ضایع می شود.

۳- مستحب با جایز فرق دارد. مستحب یعنی وقتی انجامش دادی یک چیزی هم گیرت می آید. حالا یکی از مستحبات قاضی که در مسند قضا نشسته این است که اگر متهمی را پیش او آوردند، دید موضوع اتهام از حقوق مردم است، باید ساکت شود شواهد را جمع کند و حکم کند.
اما اگر قضیه از حقوق خدا بود، مستحب است، یعنی مثل نماز نافله می ماند، که قاضی حرف در دهان متهم بگذارد. مثلا متهمی را بیاورند که این شراب خورده است. قاضی بگوید: کی؟ نه! یک داروهایی هست برای درد دندان که بوی بدی می دهند، این بنده خدا از آن ها استفاده کرده است. قاضی باید این ها را بگوید. اگر دین این چیزی بود که در کوچه خیابان می دیدیم، صرف نمی کرد امام حسین در راهش شهید بشود.

4- خدمت آیت الله بهاالدینی رسیدم. گفتم آقا راز مقام و رتبه سید سکوت چه بود؟ آقا دست بالا آورد و اشاره به دهان کرد. خدا شاهدست الان مردم خیلی دست کم گرفته اند آبرو بردن را.
ببینید خدا چند گناه را نمی بخشد: 1- عمدا نماز نخواندن.2- به ناحق آدم کشتن.3- عقوق والدین.4- آبرو بردن.
این گناهان این قدر نحس هستند که صاحبانشان گاهی موفق به توبه نمی شوند. پسر یکی از بزرگان علما که در زمان خودش استادالعلما بود، برای من تعریف می کرد: “به پدرم گفتم پدر تو دریای علم هستی. اگر بنا باشد یک نصیحت به من بکنی چه می گویی؟
می گفت پدرم سرش را انداخت پایین. بعد سرش را بالا آورد و گفت آبروی کسی را نبر!” الان در زمان ما هیئتی ها، مسجدی ها و مقدس ها آبرو می برند.
عزیز من اسلام می خواهد آبروی فرد حفظ شود. شما با این مشکل داری؟ دقت کنید که بعضی ها با زبانشان می روند جهنم.
روایت داریم که می فرماید اغلب جهنمی ها، جهنمی زبان هستند. فکر نکنید همه شراب می خورند و از دیوار مردم بالا می روند. یک مشت مومن مقدس را می آورند جهنم. ای آقا تو که همیشه هیئت بودی! مسجد بودی! بله. توی صفوف جماعت می نشینند آبرو می برند.
امیرالمومنین به حارث همدانی می فرماید: اگر هر چه را که می شنوی بگویی؛ دروغ گو هستی.

5- گناهکار چند نوع است. عده ای گناه می کنند، بعد ناراحت و پشیمان می شوند. سوز و گداز دارند. توبه می کنند و هرگز فکر نمی کنند که روزی این توبه را بشکنند؛ اما دوباره می شکنند. دوباره، سه باره، ده باره. در حدیث داریم که این اگر در تمام توبه شکستن ها سوز و گداز واقعی داشته باشد، در نهایت بر شیطان پیروز می شود.
اما اگر نه؛ دفعه اول سوز و گداز داشت، دفعه دوم کمتر، دفعه سوم کمتر و اگر برایش معمولی شد؛ او طعمه شیطان می شود. شدیدترین گناه، گناهی است که صاحب آن، آن را کوچک بشمارد.

6- دوره ای شده که همه چیز صاحب دارد غیر از دین و معارف. همه متولی دین شده اند. اگر درباره طب بخواهیم صحبت کنیم، باید آقای دکتر بیاید. اما دین؛ طرف می نشیند چشمش را هم می بندد و می گوید: فکر می کنم فلان آقا اشتباه کرده، فلان چیز حلال است و…. دین به همین سادگی است؟
همه الان صاحب معارف شده اند. همه عارف شده اند. به جوانی گفتم چرا می روی فلان جا؟ گفت حاج آقا سیمش متصل است. گفتم تو مبتدی هستی، سیم را هم تشخیص می دهی؟ من اسم این عرفان را گذاشتم عرفان سیمی. هر کسی را بهر کاری ساختند. متخصص مهم است. یک آسپرین ما از دست غیر متخصص نمی خوریم بعد درباره دین … .

7- فرد وارد بازار قیامت می شود، فکر می کند خبری است. تعجب می کند؛ خدایا پس چه شد؟ نماز ها، عمره ها؟ می گویند تو دل شکستی. ریا کردی. زهر زبان ریختی. ببینید ما درد دل می کنیم.
جوان عزیز اگر عروج می خواهی، می خواهی به جایی برسی از خانه خودتان شروع کن! دل خواهرت را شکستی. برو درستش کن. دل مادر و پدر را شکستی. از خانه شروع کنید.
جوانانی هستند که محاسن دارند، انگشتر دارند، عطر تیروز هم می زنند، در بیرون هیئت ولی در منزل بروی بپرسی، هیچکس از او راضی نیست. پس برای چه هیئت رفته بودی؟ چرا جلسه رفته بودی؟ پس استاد یعنی چه؟

8- اگر صدای خوشی می شنوید، خوشتان می آید، باید سجده شکر به جا بیاورید. چون عده ای درک نمی کنند. این نعمت توجه به ظرایف است.

9- تقوا مراتب دارد. مراتب عالیه دارد. مراتب نازله دارد. وقتی قرآن نازل شد مردم چند دسته بودند. عده ای می گفتند اصلا گوش ندهید. حتی سرو صدا راه می انداختند تا کسی قران را نشنود. دسته دیگر می گفتند آقا صدا نکنید ببینیم چه می گوید؟ این از مراتب نازله تقوا بود. خیلی از این ها بعد از گوش دادن منقلب شدند. قران هدایتشان کرد. بی خود نبود که خانه و قوم و خویش خود را ترک کردند و رفتند جلوی نیزه و شمشیر، همراه پیامبر جنگیدند.

10- قران ظرایفی دارد که متقین می فهند. ظرایف قرآن برای متقین است.

ادامه »

دیدگاه اسلام در مورد احترام به پدر و مادر چیست؟

گر چه عواطف انسانى و مساله حق شناسى، به تنهایى براى رعایت احترام در برابر والدین کافى است، ولى از آنجا که اسلامحتى در مسایلى که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمى یابد، سکوت روا نمى دارد، بلکه به عنوان تاکید در این گونه موارد دستورات لازم را صادر مى کند در مورد احترام والدین آن قدر تاکید کرده است که در کمتر مساله اى دیده مى شود. به عنوان نمونه به چند قسمت اشاره مى کنیم:
الف ـ در چهار سورهاز قرآنمجید، نیکى به والدین، بلافاصله بعد از مساله توحید قرار گرفته، این هم ردیف بودن دو مساله بیانگر این است که اسلامتا چه حدّ براى پدر و مادر احترام قایل است. در سوره«بقره» آیه83 مى خوانیم: «لاتَعْبُدُونَ اِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«نساء» آیه36: «وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْیاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«انعام» آیه151 مى فرماید: «اَلاّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْیاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«اسراء» آیه23 نیز، این دو را قرین با هم مى بینیم: «وَ قَضى رَبُّکَ اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً».
ب ـ اهمیت این موضوع تا آن پایه است که هم قرآنو هم روایات صریحاً توصیه مى کنند که حتى اگر پدر و مادر کافر باشند رعایت احترامشان لازم است. در سوره«لقمان» آیه15 مى خوانیم: «وَ اِنْ جاهَداکَ عَلى اَنْ تُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوف»؛ (اگر آنها به تو اصرار کنند که مشرک شوى، اطاعتشان مکن، ولى در زندگى دنیا به نیکى با آنها معاشرت نما)!
ج ـ شکرگزارى در برابر پدر و مادر در قرآنمجید، در ردیف شکرگزارى در برابر نعمت هاى خداقرار داده شده، چنان که مى خوانیم: «اَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ».(1) با این که نعمت خدابیش از آن اندازه است که قابل احصاء و شماره باشد، و این دلیل بر عمق و وسعت حقوق پدران و مادران مى باشد.
د ـ قرآن، حتى کمترین بى احترامى را در برابر پدر و مادر اجازه نداده است. در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «لَوْ عَلِمَ اللّهُ شَیْیاً هُوَ اَدْنَى مِنْ اُفّ لَنَهى عَنْهُ وَ هُوَ مِنْ اَدْنَى الْعُقُوقِ وَ مِنَ الْعُقُوقِ اَنْ یَنْظُرَ الرَّجُلُ اِلى والِدَیْهِ فَیُحِدَّ النَّظَرَ اِلَیْهِم»؛ (اگر چیزى کمتر از اف وجود داشت خدااز آن نهى مى کرد (اف همانطور که گفتیم کمترین اظهار ناراحتى است) و این حداقل مخالفت و بى احترامى نسبت به پدر و مادر است، و از این جمله، نظر تند و غضب آلود به پدر و مادر کردن مى باشد).(2)

ادامه »

درد عشق

علامه معقول و منقول و استاد عشق و شهود، آيت الله حسن زاده آملي در درس خويش مي فرمود كه عشق از واژه عشقه گرفته شده است كه به معناي پيچك است. پيچك گياهي است كه به دور اصل خود مي چسبد و آن را تكيه گاه خود قرار مي دهد و رشد و نمو مي كند و غذاي خود را نيز با ريشه هاي بسياري كه در درخت اصلي فرو مي كند به دست مي آورد.
وي هم چنين مي گفت كه خشم و غضب برخاسته از آتش دوزخ است كه هفتاد بار آن را فرو كاسته اند تا به شكل خشم در آدمي خود را نشان دهد. از اين رو هنگامي كه انسان خشمگين مي شود خونش به جوش مي آيد و مي سوزد و تباه مي گردد. به اين معنا كه روح در جسم و جسم در روح اثر مي گذارد و آثار آن، هر يك در ديگري به چشم مي آيد. امر روحي و رواني موجب مي شود تا جسم تحليل رود و امري جسمي مي تواند روح و روان را افسرده و حتي به جنون و ديوانگي بكشاند.
درباره استاد عرفان انصاري همداني که در گلزار علي بن جعفر(ع) قم دفن است مي نويسند:
وي را در اواخر عمر به خاطر دردي به بيمارستاني مي برند. پزشك درمان گر و حاذقي را به بالين وي مي برند. پزشك لازم مي بيند كه قلب را جراحي كند و بشكافد. پس از آن كه درمان و معالجه انجام مي شود. پزشك نزد پسر علامه انصاري همداني مي آيد و مي پرسد كه ايشان در جواني عاشق كسي شده كه به وصال وي نرسيده است؟
پسر مي پرسد: چه شده كه چنين پرسشي مي كني؟
پاسخ مي شنود: چون هنگامي كه قلبش را درآوردم تا درمان كنم ديدم همانند دلي بود كه در اثر آتش، كباب و سوخته شده باشد. به نظرم گرفتار عشقي شده و به دليل عدم وصالش چنين دل سوخته داشته است.
پسر علامه موضوع را با پدر در ميان مي گذارد و علامه انصاري همداني مي فرمايد: پزشك حاذق و ماهري بوده ولي نفهميد كه اين دل سوختگي من از كجاست؟

http://alame-hasanzade.blogfa.com

جواب بدی، بدی نیست….

دیدگاه قرآن در مورد اینكه چگونه جواب بدی ها را بدهیم

خداوند حکیم که خیر و صلاح بندگانش را بهتر از خود آنان می داند در باب مسائل اخلاقی دستوراتی داده است که در صورت غلبه بر هوای نفس و تهذیب، انجام آنها امکان پذیر خواهد بود.

در این صورت وعده های نیکو مخصوص کسانی است که به دستورات الهی ایمان آورند و به احکام او عمل کنند. یکی از این دستورات الهی اینست که در آیه 34 سورۀ فصّلت فرموده است: « هرگز خوبی با بدی یکسان نیست، بدی را با خوبی دفع کن تا دشمنان سرسخت همچون دوستان گرم و صمیمی شوند». آری خداوند دانا به والاترین انسانها یعنی نمایندگان خود در زمین که همان پیامبران عظیم الشأن هستند تأکید می کند تا جان دارید نیکی کنید و هرگز بدی را با بدی و زشتی را با زشتی پاسخ ندهید.

باز خداوند حکیم در آیه 134 سورۀ آل عمران بشارت می دهد به کسانی که در تنگ دستی و وسعتِ روزی، انفاق می کنند و خشم خود را فرو می برند و از بدی های مردم می گذرند و سپس می فرماید خداوند دوستدار چنین کسانی است. همچنین خداوند در آیه 22 سورۀ رعد می فرماید: « کسانی که به خاطر جلب رضایت خداوند (در سختی ها و مسائل دین و زندگی) صبر پیشه می کنند و نماز بپا می دارند و از آنچه به آنها عطا کردیم مخفیانه یا آشکارا انفاق می کنند و در عوضِ بدی های مردم خوبی و نیکی می کنند، اینها کسانی هستند که خانه و جایگاه خوشی و پایدار بهشت مخصوص آنهاست ». باز برای هشدار به بندگان در آیه 53 سورۀ الاسراء می فرماید: « ای پیامبر به بندگانم بگو سخنی بگویند که بهترین باشد چرا که شیطان به کمک سخنان بَد میان آنها فتنه و فساد می کند و همیشه شیطان دشمنی واضح و آشکار برای انسان بوده و هست ». آری! رعایت موارد بالا سخت است و باید برای رسیدن به بهشت عالی بها داد و کظم غیظ کرد. نه تنها باید بدی را تحمل کرد و خشم خود را فرو برد بلکه باید عفو و بخشش کرد و گرنه فرو بردن خشم اگر همراه با کینه درونی باشد چه فایده ای دارد؟ و کسانی که به مراتب بالاتر قُربِ الهی می رسند علاوه بر فرو بردن خشم و گذشت به کسی که بدی کرده نیکی هم می کنند. این مراحل سه گانه خودسازی و جلب رضایت خداوند است که به آسانی قابل حصول نیست پس ای عزیزان بیایید برای فتح قله های اخلاق قرآنی از همین الان کار را شروع کنیم هر چند که دشوار باشد در این مسیر باید به ریسمان محکم الهی چسبید و تارهای سُستِ شیطانی را رها کرد و از خداوند قادر مطلق مدد خواست.

در تاریخ اسلام بعد از هجرت پیامبر (ص) به مدینه روز به روز بر قدرت مسلمانان در مدینه افزوده شد ولی مسلمانان باقی مانده در مکه تحت فشار ظلم و ستم کافران قریش آزار می دیدند (شبیه آزار مسلمانان غزّه به دست یهودیان کافر). این مسلمانان طبق آیه 75 سوره نساء دعا می کردند خداوندا! ما را از این دیار که اهلش ستمگرند بیرون ببر و برای ما از سوی خود مولایی قرار بده و برای ما از سوی خود دیار و یاوری معین فرما. خداوند علیم دعای آنان را مستجاب کرد و در همین آیه به پیامبر (ص) هشدار داد که چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و کودکان مظلوم جنگ نمی کنید و . . . طبق این حکم الهی مسلمانان برای فتح آماده شدند و مکه را با قدرت و عظمت فتح کردند. با فتح مکه نه تنها دشمنان اسلام بلکه بسیاری از پرچمداران گمان می کردند پیامبر (ص) حمام خون راه خواهد انداخت و به ابوسفیان می گفتند امروز روز انتقام است، روز از بین رفتن احترام نفوس و اموال دشمن در روز ذلت و خواری قریش. ناگهان دیدند پیامبر (ص) فریاد زد: « اِذهَبوُا فَانتُمُ الطّلَقاء: بروید که همه آزادید ». و فرمود که امروز روز رحمت است امروز روز عزّت قریش است. اینکار پیامبر (ص) طوفانی در دل کفار و قریش بوجود آورد، وجدانشان را تحت فشار قرار داد، شرمنده شدند، در درون خود احساس حقارت و پستی کردند و با گذشت زمانی کوتاه فوج فوج مسلمان شدند و آئین اسلام را با جان و دل پذیرا شدند و در درون جامعه مکه در میان مؤمنان افرادی کاسه از آش داغ تر بودند که با مشرکان و کافران بحث و جدل می کردند به آنها می گفتند شما اهل جهنمید و عذاب در انتظار شماست و شما گمراهید و خود را اهل بهشت معرفی می کردند و گاهی در این گیر و دار در جواب جملات توهین آمیز مشرکان غضب می کردند و خشونت بخرج می دادند و از پیامبر (ص) اجازۀ جهاد مسلحانه می کردند ولی پیامبر (ص) می فرمود الان دوران جهاد به روش منطق صحیح و لطف و محبت است هنوز چنین دستوری به من داده نشده است. در این جریانات آیه نازل شد که ای پیامبر به بندگانم بگو بهترین سخنان را بگویید چرا که شیطان میان آنها فساد و فتنه می کند.

پس ای برادران و ای خواهران! برای رسیدن به قرب الهی چهار مرحله را باید پشت سر گذاشت اول: خودسازی، دوم: پاسخ بدی ها را با نیکی دادن، سوم: ایجاد محیط و بستری برای جلب رضای خداوند و چهارم: مبارزه با وسوسه های شیطانی و شیطان صفت ها که موانعی را بر سر این راهها ببار می آورند.

بار پروردگارا! توفیقمان ده که مراحل چهارگانه قرب الهی را به خوبی پشت سر گذاریم. (آمین)

www.tebyan

عوامل، موانع و آثار تزکیه نفس از منظر قرآن

مقدمه
تزکیه نفس از رذائل اخلاقی و شهوات نفسانی به جهت آثار و فوائدی که برای انسان دارد مورد توجه تمام ملت ها و ادیان الهی بوده و آنان برای تحصیل این امر از روش های گوناگونی بهره می جسته اند. اهل کتاب یعنی یهود، نصاری و مجوس نیز به تزکیه نفس اهتمام زیادی می ورزیدند و در کتب آنان دستورهای فراوانی برای اصلاح نفس و تهذیب آن از شهوات وجود دارد؛ چنان که قرآن کریم در آیاتی به برخی اعمال آنان برای تهذیب نفس همچون تلاوت آیات الهی و خواندن نماز در نیمه های شب(1) گوشه گیری از مردم برای عبادت و خودسازی(2) ترک دنیا و انتخاب رهبانیت (3) اشاره کرده است.(4) اسلام نیز برای تزکیه نفس و تطهیر پیروان خود از آلودگیهای کفر و گناه و اخلاق ناپسند اهمیت زیادی قائل شده که این امر را از موارد ذیل می توان استفاده نمود:

1. تزکیه هدف بعثت انبیاء: قرآن در آیه 51 سوره بقره خطاب به مسلمانان می گوید: ما به سوی شما پیامبری فرستادیم تا با تلاوت آیات الهی شما را از آلودگیها پاک سازد. در آیه ای دیگر خداوند بر فرستادن رسولان خویش برای تزکیه بشر بر آنان منت نهاده است.(5) در آیه 129 سوره بقره نیز حضرت ابراهیم و اسماعیل دو پیامبر بزرگ الهی از خداوند تقاضای فرستادن رسولانی می کنند تا نسل و ذریه آنان را از آلودگیها پاک نمایدو در آیه ای دیگر خداوند موسی(ع) را با پیام دعوت به تزکیه به سوی فرعون می فرستد.(6) از مجموع این آیات بدست می آید که تزکیه و طهارت نفس یکی از عمده ترین اهداف تمام رسولان الهی بوده است.

2.رستگاری در گرو تزکیه: رسیدن به فلاح اُخروی از بالاترین اهداف مؤمنان است که قرآن راه دستیابی به این هدف را از مبارزه با هواهای نفسانی و تزکیه ذکر کرده است.(7) همچنین قرآن در آیاتی دیگر

مؤمنانی را رستگار دانسته است که در جهت تزکیه نفس تلاش می کنند.(8) که زکات در این آیه اعم از پرداخت زکات و تزکیه نفس است.(9)

3. تقدم تزکیه بر تعلیم و تعلم: قرآن در چهار آیه. تزکیه را با تعلیم و تعلم در کنار یکدیگر مطرح نموده که در سه آیه تزکیه را مقدم داشته (10) و در یک آیه تعلیم مقدم شده است.(11) در این که فلسفه این تقدیم و تأخیر چیست و کدامیک در واقع تقدم بر دیگری دارد اقوال متعددی در بین مفسران مطرح است. برخی تزکیه را مقدم دانسته به این دلیل که در سه آیه تزکیه مقدم گردیده علاوه بر این که هدف اصلی از تعلیم تزکیه انسانها است.(12) عده ای معتقد به تقدیم تعلیم بوده و به دلیل تقدم آن در یک آیه و نیز به این دلیل که تزکیه بدون تعلیم و تعلم و آگاهی امکان پذیر نیست.(13) برخی قائل به تساوی رتبه این دو بوده و معتقدند اصولاً در موضوع تزکیه و تعلیم، تقدیم و تأخیر معنی ندارد و در قرآن کریم موضوعات دنیوی و اُخروی به طور آمیخته و در کنار یکدیگر

آمده است مثلاً در حالی که در یک سوره سخن از مسائل مالی است در کنارش از موضوعات عرفانی سخن به میان آمده است. روی همین جهت گاهی تزکیه مقدم شده و گاهی تعلیم(14) برخی تقدم و تأخر تزکیه را از باب تعدد مراتب آن دانسته و گفته اند: تزکیه مراتب گوناگونی دارد. مرتبه ای از آن تنها ارشاد محض و اتمام حجت است، مرتبه ای دیگر دور کردن رذائل اخلاقی از نفس است، مرتبه ای متحلی شدن انسان به فضائل اخلاقی و مرتبه دیگر تجلی انسان به اسماء و صفات ربوبیت است که برای هر یک از این مراتب درجاتی است و آیاتی که در آن تزکیه مقدم شده اشاره به مرتبه ای از تزکیه و آیه ای که تزکیه مؤخر شده اشاره به مرتبه ای دیگر از مراتب آن دارد.(15) و لکن ضمن صحت برخی از این توجیهات، نظریه صحیح تقدم تزکیه بر تعلیم است و این تقدم نه از حیث وجود خارجی بلکه(16) از جهت اهمیت و درجه است که تمام تلاشها و تعلیم و تعلم ها مقدمه و برای رسیدن به تزکیه است که اگر این هدف بدون تعلیم حاصل می شد ضرورتی برای تعلیم نبود ضمن این که علم بدون تزکیه همچون بار نهادن کتب بر حیوان است. «کَمَثَلِ الحِمارِ یَحمِلُ اَسفارًا»(17) و تقدم تزکیه در سه آیه از چهار آیه مؤید همین نظریه است(18) اما این که در دعای ابراهیم تعلیم بر تزکیه مقدم شده بدان جهت است که ابراهیم در مقام طلب چند خواسته از خداوند است و مقام طلب تقدم و تأخر نقشی ندارد بلکه این مشمول امر است که در مرحله عمل به این خواسته ها، باید تقدم و تأخر را رعایت کند.(19)

4. قرار دادن خداوند، انبیاء را در زمره تزکیه کنندگان: امر دیگری که حکایت از اهمیت تزکیه و جایگاه والای آن در اسلام دارد این است که قرآن، خداوند و انبیاء الهی را در زمره کسانی قرار داده که وظیفه تزکیه بشر را بر عهده داشته و او را در این راه یاری می رسانند.

عوامل تزکیه

عوامل و اسباب متعددی در عالم خارج یا درون انسان وجود دارد که هر یک به نوعی در تزکیه انسان نقش دارند که این عوامل عبارتند از:

1ـ توفیق الهی:

مهمترین عامل تزکیه بشر توفیق الهی و فراهم کردن اسباب از جانب خداوند است که اگر فضل و رحمت خداوند در این مورد وجود نداشته باشد هیچ انسانی قادر به تزکیه خود نخواهد بود(20) و لکن تزکیه بشر از سوی خداوند دو نوع است. گاهی موهبتی و غیر اکتسابی است به این معنی که خداوند از همان آغاز برخی انسانها همچون انبیاء امامان و برخی اولیاء خاص الهی را بر فطرت پاک خلق کرده و آنان را در برابر آلودگیها از حمایت ویژه خود برخوردار می نماید. چنان که ابراهیم، اسحاق و یعقوب را پاک و خالص نموده و آنان را از برگزیدگان قرار داد.(21) ( و پلیدی و رجس را از اهل بیت(ع) دور نموده و آنان را پاک گردانید(22) و یا مریم را از میان زنان عالم برگزید و به او طهارت نفس عطا کرد(23) و گاهی اکتسابی است که بشر خود باید با تلاش، نفس خویش را از آلودگیها منزه سازد ولی خداوند اسباب و زمینه های تزکیه را فراهم می کند مانند فرستادن پیامبران الهی برای آشنا کردن انسان با معارف دینی و تطهیر انسان (24) و یا توفیق توبه انسان از گناه و پذیرش توبه(25) و یا امور دیگری همچون عبادات و… که برای حصول تزکیه تشریع نموده است و تزکیه خداوند تنها شامل کسانی می شود که استعداد تزکیه را داشته و با زبان استمداد از خداوند تزکیه را طلب نمایند چنان چه جمله «سَمیعٌ عَلیم» در آیه «ولـکِنَّ اللّهَ یُزَکّی مَن یَشاءُ واللّهُ سَمیعٌ عَلیم»(26) دلالت بر همین امر دارد؛ یعنی خداوند نسبت به درخواست کسانی که خواهان تزکیه اند شنواست و نسبت به کسانی که آمادگی تزکیه را دارند آگاه است(27) اما کسانی که از دین و ایمان روی برتافته و در راه کفر سرعت می گیرند مورد تزکیه خداوند قرار نخواهند گرفت(28) چنان که عهد شکنان و کسانی که دین را به دنیا می فروشند نیز از تزکیه الهی بی بهره خواهند بود.(29)

2. رهبران الهی:

پیامبران، امامان و دیگر رهبران الهی با آشنا کردن انسانها با معارف دین، از دیگر عوامل عمده تزکیه انسانها به شمار می روند.(30) و روی همین جهت که اینان نقش عمده ای در این جهت دارند ابراهیم(ع) از خداوند تقاضای فرستادن پیامبرانی می کند تا نسل او را از آلودگیها پاک نمایند.(31) و لکن یکی از شرائط پیشوایان الهی و هر آن کس که وظیفه تزکیه دیگران را بر عهده دارد تزکیه خود قبل از دیگران است چنان که خداوند به پیامبر که وظیفه تزکیه مردم را بر عهده دارد فرمان می دهد که از آلودگیها دوری نماید «وثیابَکَ فَطَهِّر * والرُّجزَ فَاهجُر» (32) که مراد به تطهیر لباس، تزکیه نفس است چنان که «رجز» نیز تمام افعال و اخلاق ناپسند و گناهان را شامل است(33) علی(ع) نیز در روایتی فرمود: کسی که امامت دیگران را بر عهده دارد باید قبل از تربیت دیگران به تربیت خود بپردازد(34) همچنین آنان باید به دنبال افراد آلوده رفته و آنان را دعوت به تزکیه نمایند نه این که منتظر آمدن افراد به نزد آنان جهت تزکیه باشند.(35)

3ـ قرآن کریم:

قرآن کتابی است که عمل به آن انسان را از تاریکیها به سوی نور و روشنایی هدایت می کند (ابراهیم/14) و باعث می شود انسان از آلودگیهای جهالت، شرک و گناه پاک گردیده و نفس خود را تطهیر نماید(36) .

4ـ ایمان و عمل صالح:

پذیرش دین الهی و انجام اعمال نیک از دیگر عوامل تزکیه در نگاه قرآن است (37) عمل صالح اختصاص به کاری خاص نداشته بلکه انسان هر کاری را خالصانه و به قصد تقرب به خدا انجام دهد موجب دور شدن از آلودگیها و تزکیه نفس خواهد شد.(38)

5ـ تقوا:

خداوند در طبیعت آدمی هم زمینه ارتکاب فجور و هم زمینه کسب تقوا را به ودیعه نهاده و تنها آن کس را اهل فلاح و رستگاری دانسته است که راه تقوا را برگزیده و بدین وسیله نفس خود را تزکیه نماید.(39) در آیه ای دیگر قرآن مؤمنان را از خودستایی و پاک شمردن خود برحذر داشته و خداوند را آگاه تر به حال تقوا پیشگان معرفی کرده است(40) که از این آیه بدست می آید که تنها راه دستیابی به تزکیه تقوا و عمل است، نه ادعا و حرف(41) همچنین در آیات 17 و 18 سوره لیل، از سرگذشت با تقواترین انسان در قیامت خبر داده که با انفاق مال خویش برای تزکیه نفس از آتش جهنم دوری می کند که توصیف چنین افرادی به صفت تقوا نشانگر نقش مهم تقوا در تزکیه نفس می باشد. در روایتی علی(ع) نیز تقوا را داروی دردهای قلب و پاک کننده آلودگیها از نفس دانسته است.(42)

6ـ خوف خداوند:

خوف از خداوند باعث می شود انسان نفس را از هواها و خواسته های باطل نهی کرده و از ارتکاب گناه دوری گزیند (43) و انذارهای انبیاء الهی را بشنود و در نتیجه نفس خود را از آلودگیها پاک نماید.(44)

ادامه »

السلام علیک ایتها الصدیقه

سلام مادر

سلام بر تو که مادر تمام شیعیانی

سلام بر تو که صدق و صفا و راستی تمام وجودت را فراگرفته

سلام بر تو که راستی و صداقت از گفتار و رفتار و افکارت موج می زند

مادر دستمان بگیر و به سوی خوبی ها رهنمونمان ساز

به سوی هر چه راستی است، هر چه صداقت است….

باشد که با الهام از نام نیکویتان «صدیقه»،  زندگیمان پر از یکرنگی شود و از هر چه بوی دروغ و نفاق می دهد دوری نماییم

شاید که به مددتان، جزء کسانی باشیم که به این آیه عمل نمودیم: « و کونوا مع الصادقین»: ما دلمان میخواهد که با شما باشیم

الهی آمین

شش اثر مستقیم راستگویی بر زندگی ما

راستگویی از اعمال نیكوی انسانی و نزد دین و خرد از جایگاه ویژه ای برخوردار است. فطرت پاك انسان ایجاب می كند كه آدم سالم و متعادل، دل و زبانش یكسو و هماهنگ باشد، ظاهر و باطنش یكی باشد و آنچه را باور دارد بر زبان جاری كند.

آثار فردی صداقت

الف) صداقت، اصلاح کننده تمام امور:

قال حضرت علی (علیه السلام) : «الصّدیق صلاح کلّ شیء الکذب فساد کلّ شیء؛[1]

صداقت اصلاح‌کننده همه چیز و دروغ فاسد کننده همه ‌چیز است».
فردی چهار گناه بزرگ را خیلی دوست می‌داشت. گویا به آن عادت کرده بود. روزی توفیق شرفیابی به محضر حبیب و بهترین مخلوق خدا، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) را پیدا نمود. در محضر نورانی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نشست. بعد از مدتی که به صورت نورانی او نگاه کرد و به صحبت‌های ایشان گوش داد، به شدت تحت تأثیر نورانیت و معنویت حضرت قرار گرفت. به همین علت رو به حضرت کرد و عرض نمود:

«اى رسول خدا! چهار گناه را خیلی دوست دارم: ارتباط جنسی نامشروع، شرابخوارى، دزدى و دروغ. اما هر کدام را که بفرمایید به خاطر شما ترک مى‌کنم».

حضرت فرمود: «دروغ را رها کن». مرد رفت و تصمیم به رابطه نامشروع گرفت؛ اما با خود گفت: اگر پیامبر از من بپرسد [که زنا کرده‌اى یا نه؟] اگر انکار کنم، قولى را که به ایشان داده‌ام شکسته‌ام و اگر هم اقرار کنم، حد مى‌خورم». تصمیم گرفت دزدى کند، بعد تصمیم گرفت شراب بخورد؛ اما هر بار همین فکر را با خود کرد. لذا نزد رسول خدا برگشت و عرض کرد: «شما راه را بکلى بر من بستید؛ من همة این کارها را رها کردم».[2]

ب) صداقت، مایه برکت:

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:

«الصّدیق مبارک و الکذب مشووم؛[3]

صدق مایه برکت و دروغ باعث شومی و بدعاقبتی می‌شود».

برکتی که صداقت در زندگی و کسب و کار ایجاد می‌کند، از تأثیرات خیالی و زودگذر هر نوع دروغی بیشتر است.

«من برای سه دسته، یک خانه در پایین بهشت و یک خانه در وسط بهشت و یک خانه در بالاترین مراتب بهشت ضمانت می‌کنم: برای کسی که از بحث و جدل بیهوده بپرهیزد، هرچند حق با او باشد. برای کسی که از دروغ دوری کند، هر چند به شوخی باشد و برای کسی که اخلاق نیکویی داشته باشد»

ج) صداقت، مایه جلب عنایات الهی:

امام باقر (علیه السلام) فرمودند:

«الا فاصدقوا؛ فإنّ الله مع من صدق؛[4]

صداقت داشته باشید؛ چرا که دست عنایت الهی با کسی است که راست بگوید».

آیا دست عنایت الهی در موفقیت در امور مۆثرتر است یا فریب و نیرنگ؟

صفحات: 1· 2

مساله نام گذاری
در همه جوامع بشری افراد با توجه به نوع جهان بینی و نظام ارزشی خاصی که دارند، در گزینش نام و لقب از معیارهای مخصوصی پیروی می کنند . اما علی رغم تفاوت فرهنگ و نظام های پذیرفته شده ارزشی حاکم بر جوامع مختلف، در موضوع نام گذاری در همه جوامع چند نکته مشترک به چشم می خورد:

اولا، انتخاب نام ها ولقب ها بیان گر نوع علاقه و اشتیاق افراد می باشد .

ثانیا، از تامل در نوع اسم هایی که افراد به آنها علاقه نشان می دهند، به امیدها و آرزوها و دغدغه های فکری آنان می توان پی برد .

ثالثا، اسامی و القاب با اعتقادات و نظام ارزشی افراد رابطه بسیار تنگاتنگی دارد . از این رو، با پدید آمدن تحول در عقاید افراد، نوع انتخاب نام ها نیز تغییر محسوسی خواهد کرد . بر این اساس، در اولین لحظه تغییر دین انسان ها، مساله تعویض نام آنان نیز مطرح می شود .

به هرحال، امروزه اغلب اندیشمندان روان شناسی و جامعه شناسی و تعلیم و تربیت بر این حقیقت تاکید دارند که نام و لقب هایی که برای افراد برگزیده می شود، در نوع شخصیت و شکل گیری کمالات و خصلت های آنان تاثیر دارد .

اسلام و مساله نام گذاری
پس از بعثت پیامبرگرامی اسلام از جمله تحولات مهم فرهنگی که از همان روزهای نخستین بعثت در سرزمین حجاز به وقوع پیوست، تغییر برخی نام ها و لقب ها بود . رسول خداصلی الله علیه وآله به محض برخورد با کسانی که اسم زننده و توهین آمیزی داشتند، آن را به یک نام مناسب تغییر می دادند و حتی در آیات قرآن کریم به مساله انتخاب نام خوب و پرهیز از به کاربردن اسم های نامناسب و لقب های زشت تصریح شده، و به مؤمنان تاکید شده است که در نامیدن یکدیگر، از به کار بردن لقب های ناشایست خودداری نمایند . (سوره حجرات / آیه 11: و لاتنابزوا بالالقاب بئس الاسم الفسوق ..)

اجمالا مجموعه رهنمودهایی در خصوص نام گذاری بدین صورت وارد شده است:

1 . انتخاب نام مناسب یکی از حقوق فرزند بر عهده والدین است، به گونه ای که آنان اگر در این کار سهل انگاری کنند در روز قیامت مورد بازخواست قرارمی گیرند . حضرت علی علیه السلام در این باره می فرمایند: از جمله حقوق فرزند این است که پدر و مادر برای او نام نیکو انتخاب کرده و در تربیت او تا آن جا که در توان دارند بکوشند و به ایشان قرآن بیاموزند . (نهج البلاغه، حکمت 391)

2 . اگر به هر دلیلی برای کسی نام مناسبی انتخاب نشده بود، باید هر چه سریع تر آن را تغییر داد . رسول اکرم صلی الله علیه وآله در برخورد با اشخاص و یا حتی اماکنی که نام خوبی نداشتند آن را تغییر می دادند . نقل شده است که آن حضرت با کسانی که نام های چون عبدالشمس (بنده خورشید)، عبدالعزی (بنده بت عزی)، عبدالکعبه (بنده کعبه)، یا جندب (ملخ)، و . . . داشتند نام آنان را به عبدالوهاب، عبدالله، عبدالرحمان و . . . تغییر دادند .

3 . در بینش اسلامی علاوه بر آثار روحی و روانی اسم نیکو، برکات زیادی در وضع زندگی مادی و معنوی انسان دارد . در این باره امام موسی بن جعفرعلیه السلام می فرماید: خانه ای که در آن اسم محمد یا احمد یا علی یا حسن یا حسین یا فاطمه . . . وجود داشته باشد، فقر و تنگدستی وارد نمی شود . ( بحارالانوار، ج 101، ص 129)

در همه جوامع بشری افراد با توجه به نوع جهان بینی و نظام ارزشی خاصی که دارند، در گزینش نام و لقب از معیارهای مخصوصی پیروی می کنند . اما علی رغم تفاوت فرهنگ و نظام های پذیرفته شده ارزشی حاکم بر جوامع مختلف، در موضوع نام گذاری در همه جوامع چند نکته مشترک به چشم می خورد:

اولا، انتخاب نام ها ولقب ها بیان گر نوع علاقه و اشتیاق افراد می باشد .

ثانیا، از تامل در نوع اسم هایی که افراد به آنها علاقه نشان می دهند، به امیدها و آرزوها و دغدغه های فکری آنان می توان پی برد .

ثالثا، اسامی و القاب با اعتقادات و نظام ارزشی افراد رابطه بسیار تنگاتنگی دارد . از این رو، با پدید آمدن تحول در عقاید افراد، نوع انتخاب نام ها نیز تغییر محسوسی خواهد کرد . بر این اساس، در اولین لحظه تغییر دین انسان ها، مساله تعویض نام آنان نیز مطرح می شود .

به هرحال، امروزه اغلب اندیشمندان روان شناسی و جامعه شناسی و تعلیم و تربیت بر این حقیقت تاکید دارند که نام و لقب هایی که برای افراد برگزیده می شود، در نوع شخصیت و شکل گیری کمالات و خصلت های آنان تاثیر دارد .

صفحات: 1· 2

معلم, علم و متعلم

الهی! تو خود شور و عشق به کمال رسیدن را در من نهادی و من رشد کردن را، برتر بودن را و به سعادت رسیدن را دوست می دارم و از شوق رسیدن به کمال و خوش بختی آکنده ام. این شوق چنان به حرکتم وامی دارد که حتی لحظه ای نمی توانم آرام بگیرم.

ای رحیم، ای مهربان! دستم را بنگر که به سوی تو بلند کرده ام تا دستگیری ام کنی. مگذار با چشم بسته قدم بردارم. مخواه که ندانسته و جاهل راهم را برگزینم. مگذار که از علم بی بهره بمانم؛ که عمل بی علم، بالی است شکسته که پرواز را نشاید.

ای بزرگ، ای حکیم! یاری ام کن و دیدگان مشتاقم را به نور دانش روشن فرما.

خدایا! تا اینجای راه را اگر با چشم بسته آمده ام، کودکی بوده ام و کودکی کرده ام، اما اینک خوب می دانم که دیگر وقت خواب نیست، وقت بازی و بی خبری نیست. به روشنی می بینم که رهرو راهی هستم به امر زمان، و راه را باید که من برگزینم.

ای امید من! یاری ام کن، دستم بگیر، راهم بنما. علمی عطایم کن که بدان راه را از بیراهه بازشناسم. با کسانی آشنایم کن که آشنای راهند. یاری ام کن که بدانم که چه باید بخواهم، و بدانم که چگونه باید به آنچه می خواهم برسم.

ای داناترین! مرا از چشمه علم و دانایی جرعه ای بنوشان تا بدان حیات جاودانه بگیرم.

الهی! شوق دانستن آرام و قرارم ربوده است. به تشنه ای می مانم که در عطش دانستن قدم به قدم خاک را می گردد. آبی می خواهم زلال و گوارا و نه سرابی خشک و خیالی.

ای همه هستی من! علمی عطایم کن که بال پروازم شود. دانشی به من بیاموز که مرا به تو برساند. با عالمی همراهم کن که همراهی اش عشق تو را در وجودم بیفروزد؛ عالمی که راه رسیدن به تو را بشناسد. معلمی که خود شیفته تو باشد و مرا به سوی تو بکشاند و نه آنکه شیفته دنیا باشد و مرا به سوی دنیا بکشاند.

ای مهربان! مرا به سوی خود بخواه و از راه رسیدن به خودت آگاهی ام ده.

الهی! بسیارند کسانی که خوب ها را می شناسند و بدها را هم. راه را می شناسند و بیراهه را هم. به بایدها عالمند و به نبایدها هم و چه قدر به این دانسته ها دلخوش دارند. اما خوشا کسانی که فقط دانستن را نمی طلبند.

الهی، ای خدای مهربان من! من تنها دانستن را نمی خواهم. من تو را می خواهم و دانستن به تنهایی مرا به تو نمی رساند. من می خواهم که یاری ام کنی تا بدانم و بشناسم خوب و بد را، باید و نباید را، راه و چاه را، و می خواهم که یاری ام کنی تا به همه آنچه آموخته ام و دانسته ام عمل کنم.

عزیزا! تنها بازشناختن گوهر از سنگْ مرا کافی نیست. یاری ام کن که دانه دانه گوهر گرد آورم و کوله باری پر کنم تا در سبک سنگینی میزان عمل، تو را خشنود سازم و خود را سربلند.

خدایا! این بنده تو هنوز در ابتدای راه است. در آستانه بهار جوانی، چون زمینی حاصلخیز و آماده کشت، آماده آن است که بذری در او فشانده شود تا چندی بعد پر ثمر و سبز به بار نشیند.

الهی! در این دیار پر فریب دنیا، تنها رهایم مکن. مگذار که خشک و بی حاصل بمانم. باغبانی را بگو که بذری ناب در دلم بکارد. مرا با محضر معلمی آشنا کن که عشق به تو را به من بیاموزد. معلمی که از او چگونه زیستن را، چگونه رفتن را و چگونه رسیدن را یاد بگیرم؛ تا این لحظه های بی تکرار بودنم بیهوده نگذرد و عمرم به هیچ از دست نرود.

هنوز کودکی بودم که کسی نام تو را در گوشم خواند و از تو برایم گفت؛ آن گاه آنچه را نمی دانستم به من آموخت و من به گوش جان شنیدم. دنیا روشن و روشن تر شد؛ گویا که تازه چشم باز کرده باشم. حالا می دیدم که زیبا کدام است و زشت کدام؟ خوب چگونه است و بد چگونه؟ و تازه می فهمیدم که کجا باید بروم و چه باید بکنم. از آن پس، همه لحظه هایم را مرهون لطف او هستم.

خدایا! از تو نیز می خواهم که آموزگارم را مرهون لطف خود بداری و بر بزرگ ترین معلم هستی، محمد مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم که تو را به همه انسان ها شناسانده، برترین درودها و سلام ها و برکات خویش را نازل فرمایی.

الهی! امروز که پای رفتنم هست، راه درست را به من بیاموز که فردا در پیری و از پا افتادگی، دانستنْ مرا سودی نبخشد.

خدایا! شوق یادگیری در من بنه، تا در پی علم روان گردم. شور عمل در من بنه، تا به علمم عمل کنم و عشق به خودت را در من بنه، تا علم و عملم را برای تو خالص کنم.

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «یادگیری در جوانی، مثل حک کردن نقشی بر سنگ است و در کهولت نقشی بر آب.» ای مهربان! یاری ام کن که امروز در جوانی، زیباترین نقش عالم را بر لوح دلم بنگارم.

الهی! دانشی می خواهم که در زندگی دنیا، سرمایه طاعت و بندگی ام شود و در آخرت، مایه سربلندی ام.(سایت حوزه)