هفت ویژگی یک دوست خوب از منظر قرآن
آیا در قرآن آیه‌ای برای دوست وجود دارد، اگر هست در کدام سوره است؟ یكی از مباحث بسیار مهم در مسائل اجتماعی، میزان و نحوه ارتباط انسانها و به عبارتی، دوستی‌ها و روابط دوستانه با یكدیگر است. انسان از انتخاب دوست ناگزیر است و محتاج به دوست. نكته مهم در این میان، تأثیر بسیار زیاد دوست بر شخصیت انسان است كه در آیات قرآن كریم و روایات معصومان (علیهم‌السلام)، به این موضوع اشاره شده است.
در سوره فرقان خداوند حال برخی ظالمان را این‌گونه بیان میدارد: (روز قیامت) روزی است كه میبینی ظالم (از شدت حسرت) دست خود را می‌گزد و (میگوید:ای‌كاش با فلان شخص دوست نمیشدم! امیرالمومنین(علیه السلام) میفرماید: كسی كه شخصیت او بر شما مشتبه شد و از دین او اطلاعی نداشتید، به دوستانش نگاه كنید؛ اگر آنان از اهل دین خدایند، پس آن شخص نیز بر دین خداست، ولی اگر دوستان وی بر غیر‌دین خدا بودند پس بدانید كه او نیز هیچ بهرهای از دین خدا ندارد.
مترادف واژه دوست، در قرآن کلماتی مثل صدیق، خلیل، خَلطاء، وَدَّ، ولی، اخوه آمده است. قرآن مجید در یک قانون کلی همه مومنین را با هم دوست و برادر می‌داند، و انتظار دارد، نگاه مومنین به همدیگر از همین منظر باشد. «إِنَّمَا الْمُوْمِنُونَ إِخْوَةٌ» پس با توجه به این آیه همة مومنین با همدیگر دوست و برادر هستند، و باید برای پیشرفت در امور دنیوی و اخروی خود کمک حال همدیگر باشند و اگر در انتخاب دوست دقت نکنیم، موجب افسوس در روز قیامت می‌شود. در قرآن از قول دوزخیان آمده: ای وای بر من، کاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم! صحنه قیامت، صحنه ندامت و پشیمانی است و یکی از موارد حسرت خوردن انسانها در آن روز، تأسف بر انتخاب رفیق بد است، که او را از راه راست منحرف کرده است.
بدون شک عامل سازنده شخصیت انسان ـ بعد از اراده و خواست و تصمیم او ـ امور مختلفی است که مهم‌ترین آنها همنشین و دوست و معاشر است، چرا که انسان خواه ناخواه تأثیرپذیر است و بخش مهمی‌از افکار و صفات اخلاقی خود را از طریق دوستانش می‌گیرد. در آیه‌ای دیگر از قرآن مجید به یکی از حالات دوستان بد و صفات زشتی که دارند، پرداخته می‌شود و اینکه فقط مومنین می‌تواند برای شما دوستان خوبی باشند.
تبدیل شدن دوستی‌هایی که بر پایه گناه و فساد باشد به عداوت، در آن روز طبیعی است، چرا که هر کدام از آنها دیگری را عامل بدبختی و بیچارگی خود می‌شمرد و تنها انسانهای با تقوی هستند که پیوند دوستی آنها هم در زندگی دنیا و هم در سرای آخرت موجب برکت می‌باشد و این به خاطر آن است که محور دوستی آنان خداوند متعال می‌باشد، نتایج پربار این دوستی‌ها در قیامت آشکارتر می‌شود بسیاری از دوستان و افرادی که با هم سر و کار دارند به یکدیگر ستم می‌کنند، مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، امّا عده آنان کم است.
آری آنها که در معاشرت و دوستی حق دیگران را به‌طور کامل رعایت کنند و کمترین تعدی بر دوستان خود روا ندارند، کمند، تنها کسانی می‌توانند، حق دوستان و آشنایان را بطور کاملاً عادلانه ادا کنند که از سرمایه ایمان و عمل صالح بهره کافی داشته باشند.آیة دیگر در رابطه با دوست، توصیفی از صحنه‌های قیامت است، که نشانگر حال دوستان در آن روز می‌باشد.
دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. بله تبدیل شدن دوستی‌هایی که بر پایه گناه و فساد باشد به عداوت، در آن روز طبیعی است، چرا که هر کدام از آنها دیگری را عامل بدبختی و بیچارگی خود می‌شمرد و تنها انسانهای با تقوی هستند که پیوند دوستی آنها هم در زندگی دنیا و هم در سرای آخرت موجب برکت می‌باشد و این به خاطر آن است که محور دوستی آنان خداوند متعال می‌باشد، نتایج پربار این دوستی‌ها در قیامت آشکارتر می‌شود.آیه بعد باز نشانگر یک قانون کلی است، که مومنین در هیچ زمان و حالی دشمنان خدا و رسول او را دوست خود قرار نمی‌دهند. هیچ قومی‌را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند… آری در یک دل دو محبت متضاد نمی‌گنجد و با ایمان واقعی و کسی است که با دوستانی رفاقت می‌کند که در خط خدا و رسول او باشند. خصوصیات یک دوست خوب از منظر قرآن:
آخرین نظرات